Lowland Tarahumara: Regular Print

Updated ? hours ago # views See on WACS
ECHI LUKASI JITI NAWISARAMI
ECHI LUKASI JITI NAWISARAMI
BILE ROJAMI

1 Wikabe nokoali kala achink uchuanala echi chabe nirumi ra'ichali, echi namuti jiti mapu jipi tamuje yuwa ma ikisia iniare, 2 Mapurika aboni akina nijili, echi jare mapu ni chukuchi a la riwali nia mapu nili kala rumi echi ra'ichali. 3 Echijiti, nije ayenacho kala mayekin mapu ne kala ibil namuti machisá mapurika ikili ne chukuchi jonsa, nije osomé kala achink mapurika mi 'yarami nima muje, ne kala Teofilo. 4 jena ko jù mapurika muje machimea bichiwal nirà echi karunti namuti mapu rika muje binertami ju. 5 echali rawewali mapuali Herores nili walula, echona jureachi, niruli bile ro´obach nochame Zacarias riweami, mapu echi Abias yuwa niili. binoi upila Aron malala nili nia Elizabet riweami nili . 6 aboni nili we kala Riosi yua ne bachami nira, ali nijera riosi nulalil mina nijeuka Riosi yuwa . 7 chopi aboni ketasi kuchami nili, echirika Elizabet nili kie omerami kuchua aki an¡boni nili ma we ocherami echali rawe. 8 jipi nawali olasia mapu Zacarias asali echona Riosi atich, otoga binoinochali ali ni gala nira rojanaka. 9 ni kala nira aboni a ma riweli echi walula nochami, binoi nili jurami wikabe baminali niraa mapu bakimea echona Riosi kalilachi ali niili echi wikoskua muluaa 10 ni karka muchili pakotami tanika echiona machi mapu alii nima riweli echi muluaa wikoskuachi. 11 Jipi bile Riosi pionali riwirta bachami nira, ilible echona otona echona bachami mapona echi muluaa wikosrami nili. 12 Mapali Zacaria riwali echo asal majaka ichila echi jite. 13 chopi echi Riosi pionali aneli: kie majawa, Zacarias mapu muje anika tánali Riosi kala namtan nili. muje upila elizabet nijama bile ta towi. ali muje Juani riwama. 14 muje ne simira kanilma ali ne wikabe we kanilima mapuali ranaltachi. 15 Binoi ko ne wabe nateami nira ´nerami nima echi onoruami jiti. binoi ko ketasi bajimare ketasi sine echi uba bawila ali ketasi echi we jiwerami, ali binoi ko nima bochírami echi Riosi iwigali jiti echona binoi eyela ropalachi jonsa. 16 wika echi kuchi echona Israel ku simamare echi Walula Yua aboni Riosuala. 17 Binoi ne bachami inarma echi walula yuwa echi Riosi Iwigala ali Jiwerali mapu Elias níili. Binoi olamare jena jerika mapurika echi ´wenali kala tibuka nokome echi kuchali yuwa, mapurika echi ketasi nijewika pireami kala ku nataka isirma mapurika ka riwema echona pireami echi Walula jiti¨ 18 Zacarias jeaneli echi Riosi pionali:¿chorika machime nije jena jiti? nije ko ju bile rijoi ma ocherami ali nije upila ma we ocherami ju. 19 echi Riosi pionali ju nijewika ali jeaneli echi binoi:¨nije jue chi Gabriel. kuwireanme kala nira echi Riosi jiti. ali nije ko ju rularami na ra´ichasia, apasia kara ra´ichali. 20 jena´i muje asimea kie anika, ketasi omerka ra´icha, yensi echali rawe mapuali jena namuti ikisá. jena ko ju mapujiti muje ketasi bichili jena ra´ichali, mapu ecchi ikimeare yensi risens ju. 21 jipi echi wikabe pakotamibuewe muchili echi Zacarias jiti. muchili aboni ketasi echirika maye mapu echi simirma riweli we ili nira echona ro´obachi. 22 chopi mapuali echi machinali. binoi jo ketasi omerali ra´icha. aboni machili mapu binoi machirtami nili mapuali echona pacha ro´obachi atiache.binoi minabi sikala nokerka ra´ichali ali ketasi anika asali. 23 ma echiyensi nili mapuali ma sunili echirika nochali binoi nila, ali binoi ma ku simili binoi bitelachi. 24 ali mina me rawe, ali ke binoi upila echi Elizabeth ma raneali, Binoi ko mina simili mali micha nira.Binoi jeanili: 25 Jena ko ju mapurika echi Walula olali tami jiti mapu ali tami kala natimaka ineli mapurika ´yerami nima echi riweeli jare yuwa. 26 echali kicha micha inarachi, bile Riosi pionali Gabriel Riosi jiti jularami nili achona bileni ika rijowachi echona Galileachi riweami Razaret, 27 mina bile muki ke sine bile rijoi machime mapu ma mulipi kunema riweli bile rijoi yuwa mapuJose riweami nili. Echi ko David ritemali jonsa nawakami nili, ali echi muki Maria Riweami nili. 28 Echi ko nawiali echi muki ali jeaneli: ¡skuir, muje mapu ne we simirra kalerami ju! echi Walula muje yua ati 29 chopi binoi asali ne we ikiaka mapu na raichala jiti na rukueka isili mapu cho aniwami kire jena rika sukuira. 30 Riosi Pionali ko jeanela rua echi: kie majawa Maria, mapuirka Riosi mi kala nira ineli. 31 ali ine, muje bile ranelama echoma ropochi jonsa ali bike towi nawarama. muje riwama Jesusi. 32 Binoi ne Walu nira nime ali Echi nima echi ne we Ripa atime Ranala.echi Walula Riosi Yama echona Nulámi nira mapurika echi David. 33 Bacha chukumi nira nima echina Jacob bitelachi ne sinibi nira ali ketasi sine suniame nira walula nima. 34 Maria ko jeaneli echi Riosi pionali : ¿chorika ikimea jena, mapujiti nije ke sine bile rijoi yuwa kochisá? 35 Echi Riosi Pionali ku nijewili a li jeaneli echi muki: echi Riosi Iwikala nawama muje yuwa ali echi jiwerali echi ne wabe Ripa atiame nawama muje yuwa. echali ko echi kala olami mapu ralemami riweami nima echi Riosi Ranala. 36 ali mina nie, muje ritemoali Elisabet, ayenacho ropeali bile ta towi ma ocherami ka. jipi ma kicha micheami ju echi, echi binoi mapu ketasi raneami riwarami nili. 37 mapujiti Ketasi biri ke omertami ju Riosi jiti. 38 39 echali jonsa Maria iliali echali rawewali ali we sapuni simili echona rabotachi, echomi wika rijowachi Jedea aniliwachi. 40 binoi bakili echona Zacarias bitelachi ali sukirli E;lizabeth. 41 ali ko binoi elizabeth namali echi Maria sukuirl ali echi ta muchi pachani ropochi we iwemi pochili ali echi Elizabeth Jiwerli 'yarami nili Rioi iwiga jiti 42 Binoi oko ilisali ali weli ra' ichaka aloi jeanili:" ne we kala simarika ju muje jena wikabe mu'kui yua ali we sima rika nima mapona pachani muje ropalachi jona inari. 43 ¿ali churikare echi Walula eyela akina tami koolsia nawali? 44 kala ine, mapuali namsa muje sukuirachi, jena muchi pachana ropochi jonsa we iwemi nokali we kanilika. 45 ali we sima rika ju mi muki mapujiti binoi bichili mapurika ikemea rutelti echi Walula jiti" 46 Maria jeanili: nije aliwala mi nawajini echi Walula 47 ali nije iwigala we kanili echi Riosi tami Ku'wirami jiti. 48 mapujiti Binoi ineli we risua nilami echi binoi yuwa nochami,chopi ine, jipi jonsa minami kara suwaba mapu iki pirelma re tami riwama we kala ku'wirtami. 49 mapujiti echi we jiwerami ju wika wali namuti olali tami jiti ali Binoi rawala ko ju ne we kala. 50 Bonoi kuwirl ko mapu iki pirelka simari mapu iki a majako echi. Binoi Omerka echi binoi sikala jiwerami jiti. 51 Binoi rojanali echi jare mapu we simirka nochami nili nataka echona pachana sulalachi jonsa. 52 Binoi jawabali echi wikabe 'wela nulami mapona muchili nula ali jawili jare mapu iki we risuti nili. 53 Binoi kala posawali echi we 'lowami karunti ne we kala namuti aka, chopi echi we niwami ketasi biiri niika achali. 54 Binoi ko iyali kuirl echona Israelchi kawirali pireami, mapujiti echirika ku ´natarma churika olali ku´ira. 55 (mapurika aneli echi aboni ´wenali) echi Abraham ali mapu iki kuchali sinibi nira. 56 Maria ko ripili Elizabet yuwa osoki bakia micha ali jubami ko ku nawali binoibitelachi. 57 Jipi ko ma sebali nili mapu echi Elizabet ranamea rieli echi ta ´muchi, ali echi ma nawarali echi binoi ranal. 58 echomi mulipi pireami ali echi binoi ritemali namali mapu echi Walula ne we kala natimami nili echi yuwa a li we kanili binoi yuwa 59 jipi ikili mapu osanao rawe inarachi aboni isili rawala uchesia echi ta towi, aboniko riwama riweli "Zacarias", mapurika binoi onola. 60 chopi binoi eyela ku nijewika ali jeanili: " kie. binoi ko Juan riwarami nima". 61 aboni jeaneli echi: " Kie wesi niru ýemi ritemuala mapu jena jerika riweami" 62 aboni olali inerika echi onola rukueka mapurika binoi nakili riwabo. 63 Binoi onola tali bile tabli osowami mina osali:"binoi raula Juani ju". karka echi winenika ripili echi jiti. 64 we saponu binoi chumula ma iraprami nili a li echi chameli ma ku botonaprami nili. binoi ra´ichali ali nawajinali Riosi. 65 kara suwaba mapu iki mulipi `piréli echomi ´ami pireli echi yuwa. karka jena ra´ichali ikirtami nili echomi rabo judeachi. 66 ali karka su´waba mapu iki namali ne kala katewali ni sulachi mina anili: "¿ cho pir olámi nima jena towi? mapujiti echi Walula sikala echi yuwa ati. 67 Echi Zacarias binoi onola inili bochirami echi Riosi iwalati jitimina ra´ichali, Jeanika: 68 "nawajintami nima echi Riosi, echi Riosi Israeli níle, mapujiti Binoi nawali ku´wirsia ali Binoi sunili kara biwa echi binoi nila bilen wipo pireami. 69 Binoi wilasli bile jiwerami tamuje yuwa ali echona David kalilachi Riosi yuwa inarami, 70 Mapurika Binoi ra´ichali echona chumula jonsa mapurika nili ni bacha nira. 71 Binoi pama echi kuu ni´ukuami echi ayeli ali echi sikala ni mapu kara iki akina ikichi. 72 Binoi echirika olama inerma ruwa mapurika natima tamuje´wenali aliku natarma mapurika binoi ra´ichaka anili, 73 Binoi ne wachinka anili echi Abrahamtamuje onola yuwa, 74 Binoi ne achinika ra´ichali tamuje jiti, mapuku niýubrami nibo echi tamiuje sayelajiti. ketasi majaka yuwa nochabo tamuje" 75 mapurika pirelbo tamuje ke chati oloka ali we kala oloka pirelia echi Binoi yuwa 76 yena,ali muje, nawesami riwarami nima echi ne wabe ri`pa biteami nila, muje bacha nawama echi 77 echirika echona pakotami machime churika niyukuami echi chati olalila jiti ku wikawitami niso. 78 jena ikimearemapujiti binoi Riosi we natima, echijiti, echi rajeami echona ripa atiami jonsa nawama tamuje ku´irsa, 79 mapujiti rajema echi jare mapu echona cho´wirali muchuwi ali echona echi mukuwami akabchi.Binoi jena jerika olama mapurika tamuje omerbo simiba echona we kanilkuachi buwe" 80 Echaliko echi towi ma ocherali ali we jiwerami najitali binoi iwigala ali Binoi asali mina akicheachi yensi echali rawewali mapuali Binoi riwirali ne sineami echona Israel pireami
Kapitulo 2

1 Echalì raweuli, echi Augusto nawili bile usuli osirutami mapu bile nulalil bilen osolichili rowarami nima kara su`waba mapu iki pireli chuweni kawirali, 2 jena nili ne bachawala rawala ro`wakuachi mapuali echi Cirenio nili Walùla echona Siriachi 3 Echijiti su`waba simibali aboni kawilachi mapurika ro`warami nila echona osolichili. 4 Jose ayenacho simili Galileachi jonsa, echona wika rijowachi Nazaretachi jonsa, mmina Judeachi, echona wikabe rijowachi David nìuli mapu Belenchi riwewachi ju, mapujiti binoi ko nili David kuchuali. 5 Binoi simili echomi mapurika osolichili ro`warami nima rawala echi Maria yuka, mapu echi yuwa napawima riwèli ali ma mulipi ranelma riwèli. 6 Ma echali ko ikili mapuali aboni echona muchuli, ma sebili nili mapu ma ranamè riweali echi ta `muchi. 7 Binoi muki ma nawarali echi binoi ranala, ne bachala binoi ranala ali binoi kimeli echi tabatili `weli chini jiti ali rikali bilen wàsi okowalachi, mapujiti echomi ketasi niruli me uchirachi mapurika muchima echi aboni. 8 echomi muchuli jare bo`wa nisemi echomi wiporachi mapu chakena wipo muchurali, kala nise echi bowa echali roko. 9 bile Riosi pionali echomi ilibali a li echi jiwerali Waluala Nila ratàbali echomi aboni nolerika ali aboni kone simirka majàkami muchuli. 10 jonsa echi Riosi pionari ko jeaneli echi aboni:' ketasi majasi mapujiti nije yemi mi ruyema ru namuti kaniltami mapu we kanilata kara su'waba pakotami. 11 jipi, bile nikurami ma nawali yemi jiti echona wika rijoachi David winil ! jena ko 12 "jena ju mapu mi machirma, yemi riwibo bile ta m'uchi chini jiti kimerami ali echona wasi koloachi" 13 ke saina echona Riosi pionali jabali ne wikabe riwigachi niruami echi Riosi pionali nawajina echi Riosi ali jeanika: 14 "ne Walula echi Riosi ne ripa jona a li we kanilsa echona kawirali nakupi echi pakotami mapu echi Binoi uoa kanila ati". 15 mapuali echi Riosi pionali ma ku simibali echona ripa riwigachi, echi bo'wa niseami ko jeanika nokali nakupi:"simabo jipi mina Belenchi a li niebo jena namuti mapurika ikili, echi mapu echi Walula tamuje tami machirtali" 16 aboni ne we sapu ikirli ali riwali echi Maria ali echi Jose ali ineli echi m'uchi echona wasi okolchi bu'ime. 17 jonsa mapu ali aboni ma inesa, aboni ko kala ruyeli mapu anilti jena ta towi jiti. 18 Kara su'waba mapu iki namali ne ketasi mayeli jena jerika nima mapu anili echi bo'wa niseami. 19 chopi Maria a chobiji nata asali mapu yir namali jiti, ne we kala kateka pachana sulalachi. 20 echi bo'wa niseamo ko ma ku simibali, ni walula nira aneka ali nawajinaka echi Riosi kara suwaba namuti mapu namali ali ritiwali jiti, ni mapurika anerami nili echi aboni. 21 Mapu ali ma sebalí echalí osanao rawe, mapu alí echi binoi ju circuncidadoli riwarame ju Jesusi, Binoi riwala echirika aráme niíli chopí onoruami kapítanuala ne bacháa nira Echí niíli acharame echona ropachí. 22 mapuali echiku rawewali ne walerami nili mapurika aboni ka´la ku bi´wimea ma simirali, mapurika anili echi nulalila Moises nila, Jose a li Maria apali echona re´obachi mina Jerusalemachi mapurika machirtama echi Walula. 23 mapurika osoruta chuki echona echi Walula nulalilachi: ¨ibilta rijoi mapu irapi echi ropala nima mina katiwarami echi Walula jiti¨ 24 echijiti aboni ko kala ´yali amachikuami mapurika anili echona nulalilachi echi Walula nil:¨pe okua makawi wecho okua makawi ´wekami¨. 25 jenaí, bile rijoi echona Jerusalemachi binoi riwala ko nili Simeon alo jena rijoi ko ne ´we kala nili a li kala nijeka olami. binoi ko buwe asali echona Israel ku kanilkuami ali echi Riosi Iwikala echona asali. 26 riwirtami nili binoi echi Riosi Iwikala jiti mapu binoi ko ketasi riwimea mukuwami mapuali katasi cho riwisa echi Cristo Echi Walula. 27 kala ruwertami echi Riosi iwikala jiti, echi Simeon bakili echona re´obachi. mapuali echi ´wenali pali echi ta towi Jesusi, olabia Echi yuwa mapurika a bineka pireli echi nulalilachi jonsa. 28 Binoi mutuli echi towi ali nawajinali echi Riosi ali jeanili: 29 ¨jipi ko nakiwi mapurika echi muje yua nocha,i simea we kanilika, keni walula, mapurika muje ra´ichali ani. 30 mapujiti nije busila kala riwali echi niýuwami, 31 echi mapu muje ka riweli ne machirka kara su´waba pakotami. 32 BIle rajertami mapurika machirma echi auche jare pakotami a li ne simarika echi muje nila echona Isarel pireami. 33 Ta towi onola ali eyela ketasi echirika maye muchuli kara suwaba namuti mapuirika anika nokali echi towi jiti. 34 Simeon ne sima rika aneli ali jeaneli Maria echi eyela:¨jena´i, jena towi ma kariwerami ju mapu iki ruji a li ku wilibali ne wikabe pakotami echona Israelchi pireami a li bile riwirami mapu ketasi nirarami nirare, 35 a li bile wili piyá simirmare binoi aliwála mapurika echi wikabe sulala ´natáli machina riwiruami nima¨. 36 bile muki ra´ichali yarami echomi asali. binoi ko Fanuel malala nili echi Aser kuchuala. binoi ko ma we ochérami nili. binoi bitéli echi yúli yuka kicha bamika, mapuali ketasi auche bile rijoi machisá. 37 ali ma kunemami nili osa naosa makoy nao bami. binoi ko ketasi sine riweli echi ro´oba chopi olali onoruami jiti nataka ketasi kowa ali onoruami Yua Ra´icha. rokokó ali rawé. 38 echali yena inarachi ora, binoi ko nawali echomi aboni yua ali owinali natetara ýa echi Onoruami ali echi binoi ra´ichaka anili eci ta towi jiti kara su´waba mapu iki buwe muchuli ne bukuliame niwaliame echona Jerusalemachi . 39 Mapuali aboni ma sunisa kara mapu iki aboni newaleli olama mapurika ani echi Walula nulalila, aboni ma ku simibali echomi Galileachi, aboni kawiwalachi echi Nasaretachi. 40 echi Towi ma ´ocherali ali ma iwerali, waminabi bineska ali echi Riosi ´wirali echona asali. 41 binoi ´wenali simibali bile bamika echomi Jerusalemachi omásia echi Paskua aniliwachi. 42 Mapuali Binoi ma Makoi okua bamiachi, aboni auche sine simibali echali sebachi mapuali simiba ´nokali echali omákuachi 43 Echali jonsa mapuali aboni ripili, ma sebali sunisa echiki rawewali omákuachi, aboniko ma ku o´winali simiba aboi pirelachi. chopi echi towi Jesusi juba ripili echona Jerusalemachi ali echi ´wenali ketasi machili 44 aboni ko mayeli mapu echi Binoi echomi a si inara echi wikabe yuka mapu iki isirali simiba, echijiti aboni simibali bile rawewali. ali aboni o´winali á echi aboni ritemali yua ali mapu iki yuwa kanilami nili. 45 mapuali aboni ketasi Riwisá, aboni ko ku ro´wili mina Jerusalemachi ali owinali á echi Binoi echomi. 46 ma bakia rawe chilesa, aboni ma riwali echi Binoi echona ro´obachi, atiame echona nasipa echi bineriami yuwa, kipú a li ruké. 47 sukaba mapu ikí kipuli ketasi bííri echirika mayeli mapurika ´natali a li mapuriká nijewika anili. 48 mapuali ma riwisá, aboni ne we kanilika ripili. echi eyela jeaneli echi Binoi: : keni raná, ¿churikare muje echirika tamuje yuka echirika isili? kala kipu, muje onola ali nije ni mi ´á yeni ne we sailumka. 49 Binoi Jeaneli echi aboni: ¨¿churikare ´yemi tami a´a yeni?¿wecho ketasi machi ´yemi mapurika Nije newale nije Onola bitelachi asime? 50 chopi aboni ketasi newalali mapurika Bonoi anila echirika anika. 51 echali jonsa Binoi ku simili ku pirelachi echi aboni yuwa echona Nasaretachi ali kala nijewika olámi nili ´wenali yua. Binoi eyela katewali jena suwaba namuti binoi sulalachi. 52 chopi Jesusi waminabi ocherali we Natami ali ma wi´li nili ali waminabi kalerami nili echi Riosi jiti ali echipakotami jiti.
Kapitulo 3

1 Mapuali ma makoy mali bamibachi echi Tiberio Cesar walula nira, mapuali Poncio pilato nili siliami echona judeachi, echi Herodes ko nili nulami echona Galileachi, Felipe echi binoi rijimala ko nulami nili echomi Iturea kawirali ali Traconite ali Lianias'omi ko Abilinia nili nulami, 2 Mapuali echi walula nulami echona ro'obachi nili echi Anas ali echi Caifas, echi Riosi ra'ichali nawali echona Juani echi Zacarias ranali echona kawirali akicheachi. 3 Binoi simili echomi Jordanchi aniliwachi kawirali buchuwe noleraka, nawesaka bile pakokuami ku kala nataka ro'wikuami mapurika ku wikawarami nima echi chati olalila. 4 mapurika chuki osiruta echona usulichali echi nawesami Isaias ra'ichala kitra: "BILE RA'ICHALI MAPU ANI ECHONA AKICHEACHI: KALA RIWESI ECHI WALULA BUWILA, NIWASI ECHI BUWE KALA ACHINAKA" 5 KARA BUWE MAPU WE RI'LEN NIRA BU´WI KARA BOCHIMA ALI KARA RIPA RABO ALI RIPÁYE RABOTAMI KU KALA RI´NATMA ALI ECHI BUWE MAPU NAKOLA BITI KU KALA ACHINARAMI NIMA ALI MAPU KE KALA KALIRATAMI JU KALA KU NIWARAMI NIMA BUWE 6 A LI KARA SINEAMI MACHIME CHURIKA KU NIGURMA." 7 echali Juani echirika aneli wika pakotami mapu iki isirali pakosia echi binoi jiti: "¡yemi, sinoi kùchali!,¿chika mi nuleli mina simanala mapurika echi Onoruami iyoma mapu ma mulupi inari nawamare? 8 chopi jipi, rakesi raka ni kalàla mapurika risens nira ku kala natakuami ali ketasi o`wisi nakup jeaniya:"tamujeko niwi echi Abraami o`no nirà", mapujiti nije ´yemi mi ane echi Riosi ko ala omerami ju jawasia jena rite mapurika Abraam kuchali najitama" 9 ayencho echi upùlua ma echona okò nawàlchi ucharami ju. ali ko mapu iki echi okò ketai kalàla rakemi ju mina ripunarami ju ali parami ju echona na`irali." 10 echali jonsa echi wikabe pakotami minabi rukeli, jeanika:¿a`li ru piri olasa nìmare tamuje?" 11 binoi ku nijewali ali jeaneli: "a Bile nia okua napachali, kala konk niema mapu bile ketas bile yir niwami yuka ali mapu yir kala nìsa kowami a chiko rika olama" 12 Echi wanomi nipàm ayenachi isili pakosia, aboni jeaneli echi: " Binerami ¿piri olatre tamuje? 13 Binoi ko jeaneli echi aboni: "ke simira nipasi echi wanomi mapu ki nipanla nulerarami ju yemi" 14 jare ibìl sontarsi ayenacho rukeli echi,jeanika:¿ali tamuje jiti ru?¿piri olabore?" Binoi jeaneli echi aboni:" ketasi naresi wanomi àliwa ni `wers a li ke wesi wi`nijibo ke bichiwali nira. kanilika muchisi mapu iki wanomi iyarami kitra". 15 jipi ali ko mapujiti echi pakotami ne `we niiila muchili buwè mapu echi Kristo nawama, ne sineami rukeka nokali pachana sulalachi echi Juani jiti, a echi nimarika Kristo. 16 Juani ku nijewali jeaneka echi kara suwaba aboni: "tami jitra ko, nije yemi mi pakò ba`wi jiti, chopi a bile rikamt inari mapu echi waminan JIwerami ju tami yuwa ali nije ketasi risensi ju ne tarape sotonama echi aka bulula. Binoi yemi Pakoma Riosi iwijhala jiti ali na`i jiti. 17 echi paskuami aka ati Binoi sikalachi mapu biwama ni karka nira chabewami a li mapurika ku napabuma echi turui echona rikoochi. chopi Binoi echi sawal mina wikosama echi na`i mapu ke sine ku omertami ku chowaya" 18 waminan wikabe ra`ichali iwerk anek. Juani nawesali ne kalala ra`ichali echi pakotami. 19 Mapuali echi Herores walula nulami we siti namuti anerami nili mapujiti binoi napeli echi binoi rijimali upuil, Herorias na karka namuti mapu binoi herores oloka isili siti nira. 20 binoi waminabi ketas kala olali: binoi yerk achali echi Juani. 21 jipi ko jerika ikisli, mapali ma karka pakotami ma kala pakorami niili, Jesusi ayenacho pakorami niili. ali mapuali binoi tania chukuli riosi yuwa ra`icha, echi mi ripa riwikachi irraptali 22 ali Echi Riosi iwijhala rikilani echona jiti mapurika bile makawi nira na bile ra`ichali namtali ripan riwijhachi jona: " Muje ju nije ranala, mapu nije we natima, nije we kanilika ati muje yuwa" 23 Mapuali Jesusi owinali nocha mapurika nulerami nili, binoi ma basia makoy bamibami nili. Binoi ( mapurika maelti) Jose ranal niili, echi Eli ranal, 24 echi Matat ranal, echi Levi ranal, Echi Malki ranal, echi Jana ranal, echi Jose ranal. 25 Jose ko Matatias Ranal niili, echi Amos ranal, echi Nahum ranal, echi Esli ranal, echi nakai ranal 26 echi Maat ranal, echi Matatias ranal, echi semei ranal, echi Jose ranal, echi Jurà ranal., 27 echi Jurà ko joana ranal nili, echi resa ranal, echi Sorobabel ranal, echi salatiel ranal, echi Neri ranal, 28 echi Melki ranal, echi Ari ranal, echo Kosam ranal. echi Elmoram ranal, echi Er ranal, 29 echi Josue ranal, echi Elieser ranal, echi Jorim ranal, echi Mata ranal, echi lebi ranal 30 Lebi Simeon ranal niili, echi Jura ranali, echi Jose ranali, echi Jonan ranal, echi Eliakim ranal, 31 echi Melea ranal, echi Mainan ranal, echi Matata ranal, echi Natan ranal, echi Rabir ranal, 32 echi Isai Ranal. echi Ober ranal. echi Boos ranal, echi Salmon ranal, echi Nasoon ranali. 33 Naason aminarab ranal niili, echi Armin ranal, echi Aram ranal, echi Esrom ranal, echi Jares ranal, echi Jura ranal, 34 echi Jakob ranal, echi Isaak ranal, echi Abraam ranal, echi Tare ranal, echi Nakor ranal, 35 echi eruk ranal, echi Rakau ranal, echi Pelek ranal, echi heber ranal, echi Sala ranal. 36 Sala Kainan ranal niili, echi Arjasar ranal, echi em ranal,echi Noe ranal, echi Lamec ranal, 37 echi Matusalen, echi Enok ranal, echi jarer ranal, echi majalalee ranal, echi Kainan ranal, 38 echi Enos ranal, echi Set ranal, echi Aran ranal, Echi Riosi ranal.
Kapitulo 4

1 Echirika Jesusi, ma bochìra echi Riosi Iwikala jiti, ku nawali echona komich Jortan jonsa ali yurtami niili echi iwika jiti mina kawi we akicheachi. 2 mapona naosmakoy rawe Binoi roburrami niili echi riablo jiti.Binoi kie biyir ko`wali echali rawe ali ma jubua kla ma locheli. 3 Echi riablo jeaneli mina echi Binoi: "a muje Riosi ranala nìsaka, nulepa jenali rite mapurika pani najitama." 4 Jesusi mina ku nijewali : " osiruta chuku: KIE PI PANI BI KO`OKA BITELMA BILE RIJOI" 5 Echirika echi riablo bayerali mina Jesusi bilen wabe ripatachi a li binoi riwirali echi ne walula kawirali we sapuni nira . 6 echi riablo jeaneli echi: nije mi `yaman nulakuami ali karka ne chuwen, mapujiti echi tami yarami ju ali nije omeri ya nop chikia yanla 7 echijiti, a muje chokobka ali tami amachiksam muje niil nima" 8 chopi Jesusi ku nijewali ali mina jeaneli: " echirika osoruta chuku: MUJE NAWAJINMA ECHI WALULA RIOSI A LI MUJE ICHBI NIJIEK OLAMA" 9 Ali, echi riablo tola echi Jesusi echona Jersualenchi a li achali echona ne we ripa kalirali ali mina jeaneli: a muje echi Riosi Ranala nísakam, jena´i jonsa pochusa ri´lien. 10 mapujiti, echirika osoruta chuku: ´BINOI RIOSI JULAMA ECHI BINOI PIONNELE (ANGELES) MAPURIKA MI TIBUMA, 11 ALI ABONI MI KU ILASMA ABONI SUKALCH, MAPURIKA MUJE KETASI CHIMIE WEKM BILEN RITERALI" 12 nia ku nijewika echi mina, Jesusi jeaneli: jerika anirumi ju; KETASI SAYERKA OLÀ ECHI MUJE RIOSUALA. 13 mapali echi riablo ma sunili echi Jesusi sayeria, binoi ku simili a li ma chariweli pi tiel. 14 Echali ko JEsusi ma ku simili echona Kalileachi we jiwerami ali wikabe ra´ichali echi jiti ne chuwen nawali echomi suwe. 15 Binoi owinali bineria echomi re´obachi ali Binoi waali nawajintami niili kara suwaba jiti. 16 Binoi nawali echomi Nasaretachi, echona wika rijowachi mapona Binoi tiburami nili echona, ali mapu sinibi echirika olaami nili, Binoi bakili pacha re´obachi echali rawe isabkuachi, mapurika echirika a olaami nili, ali ilisli liyersia waal. 17 echi usuli rumunarami echi Nawesami Isaias niil echi yarami nili, Binoi irapali echi usuli rumunarami ali riwali mapona osurutami chukuli: 18 "ECHI WALULA NIL IWIGA TAMI YUWA ATI, MAPUJITI BINOI TAMI NULELI MAPURIKA RUWEMA ECHI NE WABE KALALA RA´ICHALI ECHI WE RISÚTI. BINOI TAMI JUULI RUWESIA KALA NI´YUKA KU PIRELMA MAPU IKI CHAPIRUMI JU ALI KU MACHILMA ECHI KE MACHILAKMI, KU´WIRSIA MAPU IKI WE RISÚ OLARAMI JU, 19 KALA RUWESIA ECHI BAMIBALI WE KALA ECHI WALULA JITI" 20 Jonsa Binoi ku kabili echi osurutami, ku `iyali mapu echona nochami nili ali ku asibali. echi jare busila echona re´obachi muchuwami we ineli echi Binoi. 21 Binoi owinali ra´ichia echi jare: "mapurika ani jenai osurutami jipi rawe echirika ikili ". 22 kara suwaba aboni kala machika namali mapurika BInoi anili ali karka su´waba ke biir mayeli echirika ra´ichama . Aboni nakupi aniya muchuli: "Jena ju echi Jose ranali,¿ wech kie?" 23 echiko aneli cho´ajarecho; ni bichiwa nira bichiwa yemi jeanime jena natk ra´ichali: "ówami, muje binoi ku hoosa. mapi iri namlit nop isilaroam chona Kapernaumch, echi rikacho a olabo chona muje bitelachi." 24 Chopi Binoi jeanili: "ne bichiwa niraa nijeko anema yemi, tasi bile Nawesami ala kalerami ju chona binoi bitelachi. 25 Chopi nijeko bichiwa ane yemi, mapu wika niruli kunuamam echona Israelchi chabe Elias biteéchi, mpoali ripa riwigachi iyetili bakia mina nasipi bami, mapoali kie biir niruli ko´wami naiba ne chuwena wichimobachi. 26 Chopi Elias ketasi jularami inili chomi siminala, chopi chomi sarepta nia chona sidoni, mapona bile muki kunuamam bite chona. 27 chona wika chánami nayukami niruli chona Israelchi chabe mapu Elias Riosi jiti jularami nawesami bitéechi, chopi kie wesi ku sa´warami nili chopi echi namaani riweami Siriachi biteami. 28 kara suwaba echi pakotami echona re´obachi muchiwami, we na´awali mapuali namsa jeta jiti. 29 jasli ali werl aneli mina ku siminala echona rijowachi jonsa ali mu machiye jonsa yurali mapona kalirarami nili, mapurika aboni omerma rakibuk apa. 30 chopiBinoi simirali nasip ali simirli auche bilen. 31 Aliko Binoi rikinili echona Kapernaumch, wika rijowachi echona Kalileachii ali owinili binera echali isabkuachi rawe. 32 aboni ketasi mayeli echirika binerama, mapujiti Binoi ra´ichili we iwerka. 33 jipi , echona re´obachi, niruli bile rijoi mapu chati riablo aliweami nili a li binoi waal sinali: 34 !ahh¡ ¿piir olabo tamuje muje yuwa, Jesus Nasarteachi biteami? ¿a nawakim tamuje suwabmia? "!nije yena machi mapu muje Riosi ne kalála kam¡" 35 Jesusi yonali echi siti chati iwiga, jeaneka: "¡kie ra´ichi mina machini echona jonsa!" mapuali echi chati iwiga mina rile ´yerl pali echi rijoi echomi nasipi, binoi machinali echona jonsa, ali kie biir jilibnili. 36 Kara echi pakotami ketasi mayeli ali nakup minabi nokali Jena jiti ra´icha. Aboni jeanili:"¡pir niria ra´ichl ju jena? mapujiti Binoi nulue echi chati iwiga we iwerka ali jiwerka ali aboni buwa echona jonsa". 37 Echijiti, ra´ichili echi Binoi jiti ma chuwen echomi kawirali ikirli. 38 ali Jonsa Jesusi machinli echona r´obach jonsa ali bakili echi Simon bitelachi. jipko, echi Simon asil nayum niili ratali jiti ali echi aboni werl aneli echirawala jiti tania. 39 echi jiti, Binoi lisli echona yuwa ali ra´amali echi ratali nauli ali echi ratali ma riweli. we sapu, echi binoi ilisli ali winli ko´wami wasia. 40 mapuali echi rayenali ma bokowili, echi pakotami pali kara suwaba mapu iki nayukami wikabe namuti nauli niwami. Binoi echomi sikelk, echi ibil nira a li ku sawali. 41 chati iwiga ayenacho ku machi luli, wal sinak ali jeanika: "¡muje echi Riosi Ranala ju!" Jesusi ko ra´amk echi chati iwiga ali ke nakiwali ra´ichama mapujiti aboni machili mapu BInoi ju echi Kristo. 42 Mapuali ma ku raweuli, Binoi simili binel niria. wikabe pakotami a iyenli ali isili mapona asali binel. aboni ke nakiwili mina sime binel 43 chopi jeaneli: " nije ayenacho nawisamare echi simati bukuluami ra´ichali echi Riosi nulalila jiti, auche jaren kawirali, mapujiti jena jiti jularami ju nije jenai" 44 . ali ko Binoi minabi sili nawesia echomi r´obach mina Jureachi.
Kapitulo 5

1 jipko jerika ikili, mapuali echi jare pakotami sinemka muchili echomi Jesusi Yuwa ali kipú echi Onoruami ra´ichali, mapu 2 Binoi ecomi suwe bawech echona jenesaretachi aniliwachi. Binoi Riwali okua bark echomi suwe bawirali. echi mapu rochi siruami nili ma tikinli a li echi chini rochi sirul pabaka uchutali. 3 Jesusi ripa moli echona bilen barkch, mapu simon nil nili ali nuleli mapu pebi bawirali uchanla. echali jonsa Binoi asibali ali binerli echi pakotami mapu echomi ichi jali. 4 mapuali Binoi sunuli ra´icha, Binoi jeaneli echi Simoni: " uchua echi bark echona bawirl ali rilen ulu echi rochi sirul mapurika sirubi rochi" 5 Simoni ko ku nijewika ali jeanili: "Bineriami, tamuje bile roko simarki onocha ali kie biir sirukit, chopi muje ra´ichal jiti, nije rilen pama echi rochi usurul". 6 mapuali aboni jerika olali, aboni napabuli wikabe rochi ali echi rochi surul mina chiwasia inarali. 7 echali jonsa aboni we nokali auche jare baye mapurika choka simama ali nikurma. aboni isili ali bochili okonachna barkochi, ali ma owinali botowisia. 8 chopi echi Simoni Pekro, mapuali binoi riwali, bachami chokobka ilibli echi Jesusi yuwa, jeanika; " chakena simika, nije ko ju bile rijoi we chati olami, muje walula,." 9 echijiti binoi ketasi echirika mayeli ali kara suwaba mapu iki binoi yuwa muchili, echomi rochi suru ne wika mapu iki aboni chapili. 10 ayenacho nili echi Jakobo (Santiako) ali juani,echi sebereo kuchali, mapu echi simoni a yuwa yenami nili. ali Jesusi Jeaneli mina simoni:" kie maja, jipi jonsa muje niima pakotami surum". 11 mapuali aboni ma mojonili echomi suwe, aboni mina ruwueli kara suwaba namuti ali Najatali echi Binoi. 12 jerika ikili mapuli Binoi asali echomi wipo wika rijoachi,bile rijoi we buwanli nayumi asali echomu. mapuali binoi riwisa Jesusi, binoi echomi mulube chukubaka ali werl aneli, jeanika: " Walula, muje echirka nakisaka, muje ayena omeri tami ku biwa" 13 jonsa Jesusi echomi sikelk ali nochoali, jenika:" Nijeko echirika naki, ku biwikm nili" ali pe ke ayo echi buwanl nauli ma ku simili. 14 Binoi lo ala aneli mapu kie wesi ruyenla, chopi jeaneli: "simika echomi buwichi ali ineri kara echi reoobach noochami ali karunt jiti machiki muje ma ku biwikm ju, mapujiti echirija anili echi Moises, mapurika jare ayenacho machimea" 15 chopi echi Binoi jiti raichl we mikabe jonsa ikílti ali echi wikabe pakotami napawika isili kipusia echi Binoi bineriami ali ku sawarami nimia echi nauli jiti. 16 chopi Binoi sinibi wamina simili echomi we akichea ilichi ali tanka onoruami. 17 ali jerika ikili sine rawe echali mapu Binoi binera asirali ali ayenacho muchuli echi Bariseos ali echi Riosi nulalil bineriami echomi mapu akanam Galileachi ali Juredachi ali ayenacho echomi jerusalemachi jonsa isikm nili. echi Walula jiwerali echomi Binoi yuwa asali mapurika sawama echi nayukami. 18 jipko, echomi cili jare rijoi, mutuka bilen kubelchi bile rijoi mapu kie omerami nili asisia ali aboni werl nokali mapurika echomi kuwan jonsa yena mapurika rikaborua echi rijoi Jesusi yuwa ne machina echomi bachami. 19 aboni kie omerali bilen simarkuami echomi paboria, mapujiti wikabe pakotami jiti, echijiti ripa moba kalirali mututali ali rikibuli echi rijoi pachani, echona kubelch, echomi nasipa mapona muchuli echi wikabe pakotami. ne echona bachami jesusi yuwa. 20 echirika bichiwami riwisa, Jesusi ko jeanili:" muje rijoi, muje chati olalila ku wikawarami ju". 21 echi osoami ali echi bariseos owinli rukue jena jiti, jeanika:" ¿chorika omeri jena rijoi sayerk ra´icha onoruami?¿chikia omeri ku wikawa echi chati olalila, chopi bilepi echi onoruami?" 22 chopi Jesusi, kala newa nilk mapu yir aboni nata muchuli, nijewali ali jeaneli echi aboni:"¿ churikare echiyir jiti nata muhuwi yemi echona pahana sulalachi? 23 ¿pcho aniwa minian norali ju: muje chati olalila ku wikawarami ju, wecho jeaniwa; Ku wilisi ali ku simi? 24 chopi mapurika yemi ala machibo mapu echi Rijoi Ranala niwi jiwerk nulakuami jeani kawirli mapurika ku wikawama echi chati olalil, nije ni mi ane: ilisk, chapiku echi muje nil kubuel, ali ku simika muje bitielch." 25 ke ayo binoi ku ilisli echomi kara riwirk ali ma ku chapili echi kubuel mapona binoi bu´uli; jonsa binoi ku simili bitielch, walula nira anek echi Riosi. 26 ketasi echirika ikime mayeli kara suwabaali walula aneli echi Riosi. aboni we maja muchuli, jranika: " tamuje kie sine ritewi jena namuti jirkia ikim jiti" 27 jonsa ma jerika ikisia jena namuti, Jesusi mina ku simili echona jonsa ali riwali bile wenomi nipami mapu Lebí riwarami nili echomi atiame kalirali mapona wenomi nipakuachi nili. Binoi jeaneli: "tami najati" 28 echijiti echi Lebi ilisli ali najatali echi Binoi, kara wamina ruyesa. 29 echali jonsa echi Lebí walu kowami wasali mapurika Jesusi kome. echona muchuli wikabe mapu wenomi nipami ali auche jare mapu iki echomi akama chuli miesch ali kowa echi yuwa. 30 Chopi ecchi bariseos ali echi osami we niyoka muchurali echi bineami yuwa, jeanika:"¿churikare yemi kowa ali baji echi wenomi nipami yuwa ali auche jare mapu we chati olami ju? 31 Jesusi ku nijewali: " echi jare mapu kie nayukami ju kie newale bile owami, chopi mapu iki nayuka muchuwi ayena newale bile owami. 32 nije kie nawakin natali yasia mapu iki ala olami ju, chopi bayesia echi chati olami mapurika ku natama" 33 Aboni jeaneli echi BInoi: " echi mapu juani yuwa bineami nili sinibi kie kowa onoruami jiti natk ali we ra´ichi Riosi yuwa ali echi Bariseos yuwa bineami ayenacho echirika ola. chopi mapu muje yuwa bineami ju we kowa ali we baji." 34 Jesusi jeaneli aboni:¿ a bile omeri kie konila nula bilen niwikuami omowaluchi, mapuali echi mapu niwimare ayenacho echona asisa? 35 chopi nirulmare rawewl mapuali kie asimere echi niwiame ali we mikabe otoruami nimare, ali jonsa echali rawewl echi jare ayena omerma kie ko´wa." 36 ali Jesusi ayenacho jeaneli bile namuti jiti ruka binerka echi aboni: " kie bile rijoi chiwani bile bukuluami napachali mapurika pachokma ruwa bile napachali ma we ruwikm. echirika olasakom echi bukueluami napachali chiwanamare binoi ali echi pachokrami kie biir kala nimare echona napachal ma we ruwikm jiti. 37 ayenacho, kie wesi rijoi rowa echi uba bawila bilen bul namut ichil jiti niwarami ma we ruwikm nisa. echirika olasako binoi, echi uba bawila wamina chuwanama echi wichi ali echi uba bawila mina kuluma ali echi bul mina ratama. 38 kie bile rijoi, ma chabewam uba bawila bajisa, bukuluam uba bawila bajinli, mapujiti binoi jeani: "echi chabewam waminan kala ju."" 39 kie wesi bile rijoi, ma wi´li banim ub ba´wil bajisa, ukuluam bajinli, mapujiti binoi jeani: echi ma wi´li banim waminan a´la ju.
Kapitulo 6

1 jipi ko, sine rawe isabkuachi rawe Jesusi yenali echomi ichirutachi echi raka a li echi bineami ko napabu uchutali echi turui rakala, asapka aboni sikalachi ali ko`oka echi rakala. 2 chopi jare ibil echi Bariseos jeanika nokali: ¿chorikare namuti olà, we risens yarami ju mapu namuti olama echi rawewali isabkuachi? 3 Jesusi, ku nijewaka, jeanili: "¿yemi kecho machili mapu Rabiri isili mapuali binoi we `locheli, binoi a li echi jare rijoi mapu binoi yuwa asali? 4 Binoi bakili echona Riosi bitelachi ali juli echi pani echona machina acharami ali kowali jare ibil ali yenacho `yali chejare echi Rijoi mapu iki yuwa asali mapurika komea, tak chopi risens nili komè echi echona noochami 5 aliko Binoi jeaneli:"Echi Rijoi Ranala walula ju isabkuachi rawe" 6 jerika kili auche sine sawalachi mapu Binoi bakili echona re`obachi a li binerali echi pakotami echona muchuwami. niruli bile rijoi echomi mapu sikala otona akichem nili. 7 echi osàmi ko a li echi Bariseos ne we `àmi inek nokali echi Binoi a sawà isi bile nayuami echali sawalachi rawe, mapurika aboni omerima ruwa mapu yir jiti wi`nijima. 8 chopi Binoi a machili mapu echi aboni pir jiti `nata muchuli ali Binoi jeaneli echi Risoi sikala akicheami:"wiliska, a li wilibi je`nai nasipi suwaba jiti." echirika echi Rijoi wilibali a li echona wilili. 9 Jesusi ko jeaneli:" nije yemi ruke, ¿a risens ju sawalach kala olabo o pe risu olabo, mapurika bile ku`wirbo wecho mina milibo?" 10 ali ko Binoi inenali echomi nolerka kara suwaba aboni ali jeaneli echi Rijoi: 11 chopi aboni ko we na'awa muchuli, ali ra'ichka nokali nakup mapu pir olama Jesusi jiti. 12 jerika wikili echali rawewali mapu Binoi simili wamina ripa rabo Riosi yuwa raìchasia. Binoi waminabi tanali echi Riosi ne bile rukual. 13 mapali ma rawewachi, Binoi bayeli echi bineami ali pe ibil chapili makoy okua, mapu echi binoi riwali Apostoles. 14 echi rawala echi apostole niili Simon (mapu echi ayenacho Pekro riwali binoi) a li echi rijimali, Antresi, jakobo (santiak), Juani, Jelipe, Bartolome, 15 Mateo, Tomas, Jakobo (santiak) echi Aljeo Ranal, Simon, mapu Selote riwarami niili, 16 Juras, echi Jakobo ranal (santiak) a li Juras Iskariote, mapu sayel najitali. 17 jonsa echi Jesusi ma ku rikinali echona rabo jonsa aboni yuwa a li wilibali echona we kala rinatachi, echi wika bineami yuwa a li echi ne wika pakotami echona Jureachi pireami ali Jerusalemchi a li echomi suwe ba`wechi Tiro ali Siron aniliwachi. 18 aboni ko isili echomi kipusia a li ku sawarami nisia echi nauli jiti. pakotami mapu we iwek 19 20 jonsa Binoi 'nieli echi bineami, a li jeanili: we kanilàmi ju yemi mapu iki we risuti ju, mapujiti yemi Riosi ju walula. 21 we kanilika ju yemi mapu iki we lowi jipi, mapujiti yemi ku posaarami nima.we kanilami ju yemi mapu iki nalàki jipi, mapujiti yemi we kachime. 22 we kanilami ju yemi mapali echi pakotami we mi kichi alu mapali echi jare ketasi yemi biiri nira a li we ni`yochsa, echi Rijoi Ranala jiti. 23 we kanilisi echali rawe ali we kanilika pochisi, mapujiti yemi ne bichiwali nira karrrunt namuti yarami nima echona Ripa riwigachi, echijiti echirikacho olali echi Nawesami chabe pireami. 24 chopi, we risu rika nima mapu we niwami ju namuti! mapujiti ma kanil yarami ju. 25 ¡ we risuti yemi mapu jipi we niwami ju namuti!, ma jubuam locheboretm. ¡ we risuti yemi mapu we kanilka pire jipi!. mapujiti we monama jubami. 26 ¡we risuti yemi!, mapuali kara suwaba jiti kalerami niso, echirika chabe pireemi ayenacho ala kalerami niili echi kalek nawesami. 27 chopi nije yemi mi ane mapu iki ala nami, ala kalesi mapu iki mi kichi ali kala oliisi mapu iki yemi mi kichi. 28 Ku´wirs mapu iki we chati ra´ichi yemi jiti ali tansi Riosi mapu iki risú yemi mi oloa. 29 mapu iki bile mi cho´nosa cho´ola banalachi, ayencho nakiwi mi cho´nome cho bilen. a jare mi ´yesa muje napachal, kie suluni, tapi echi muje kimial. 30 iyasi kara mapu iki mi tani. jare mi yesa karunt mapu muje niil ju, kie ku tanbo mapurika ku nijima. 31 mapurika yemi naki echirika olama echi auche jare, echirika cho niis auche jare yuwa. 32 jiti yemi chopi natimasa echi mapu we mi kale, ¿piir miema yem jena jiti? ayencho echi chati olaami chopi natima echi mapu ala kalerami ju. 33 yemi chopi ala olasa auche jare yuwa mapu ala olaami ju,¿pir miebotm yem? yencho echi chati olaami chikio rika ola. 34 yemi chopi ala tanésa mapu iki ala ku nijima kuwan, ¿pir miebotm yem jena jiti? yencho echi chati olamiko tanewi chopi echi chati olaami ali buwe mapu ku chikio iki ku nijima kuwan. 35 chopi natimasi echi mapu mi sayeri ali ala su´we rika olasi. tanewasi, ketasi buweka biir ku kuwan ali walu nirak miebotm, ali yemi echi Walula kuchuala nima, mapujiti Binoi we ala natimámi ju mapu iki ketasi natetami ju ali mapu iki ke ala olámi ju. 36 ala natimaami nisi, achikorika mapurika echi Ono we natimaami ju. 37 ketasi chib anisi ali yemi ketasi biir anerami nima. kie jiliibs ali ketasi jiliibtami nima. wikaus auche jare ali ku wikawarami nima. 38 nijis, ali yemi iyarami nima. walu nira kanilika, ni bochika, ma ni kuluka echi sipuchali. mapu iki yemi niji, echirika naurami niima. 39 echali jonsa Binoi ayenacho binerali namuti jiti rukua:"¿ a Omerma bile busukuach auche bile busukuach ala yura? echirika olasako, okuank bilen jootach rujuima. ¿ ke echirika ju? 40 bile Binerami ketasi walula ju echi binerami yuka, chopi kara suwaba mapali ala binertami ju, mapurika binerami nira nima. 41 ¿ chorikare yemi we nie echi tia kusu mchiil ehcona muje rijimal busilch, chopi kie ritiwatm echi walu tukua yem aboni busuilch? 42 ¿ chorika omerbotm jerika ane muje rijimal: "rijimal, tam nakiwi ku machibuman echi tia kusu mchiil echona muje busuil jona", mapali muje binoi kiecho riwisam echi walu kusu buwiim muje binoi busuilch? ¡Yemi kabosi! Bacha machi pasi echi walu kusui yemi aboni busuilch jonsa, ali jonsa ma omerbotm ala machilk inena machi pasia echi tia kusu mchiil muje rijimal busuil jonsa. 43 mapujiti, kie niru bile ala oko mapu siti kiakme rakema, kiecho bile siti oko mapu kala suwet rakema. 44 Mapujiti ibil oko machirum ju echi rakal jiti. mapujiti, echi pakotami ketasi uwi echi chuna rakal bilen sa'iwarl, ali kiecho echi ub bilen oko we si'wemchi jonsa. 45 echi ala Rijoi, mapu ala suluemi ju pachani jonsa kala niria olua, ali echi siti rijoi, mapu kie biir ala natali katewi pachan sulalachi pi siti namuti oloka bite. mapujiti, mapu yir nata bite bile echiyir a ra'ichka bitelma. 46 ¿churikare yemi tami jeane, "Walula, Walula", ali ko, kie nijewi karunti namuti mapu nije yemi nule? 47 kara suwaba mapu iki tami yuwa simi ali naami nije raichali ali ala nijewi, nije yemi ruyema churika ju jena. 48 Binoi ko ju mapurika bile rijoi kalira bile kali, mapu we rile ojoli echona i´yerl ali tikioli ne bachala echona bilen ritierl mob. mapuali walu ba´wi nawali, echi walu bawi simirachi bo´onak niria mapona ilili echi kali, chopi kie omerali sapia, mapujiti we ala kalirarami niili. 49 chopi echi Rijoi mapu ala nami nije ra´ichali ali kie nijewika olá, mapurika bile Rijoi nira ju mapu kalirali bilen satebo kie biir mie rile jonsa . mapuali echi walu bawi echomi kalirali simirali we iwem, jena ko pe we yati kajuili, ali echi kali sinepra karra suwibali.
kicha rojanarami

1 Jubami aliko echi Jesusi suhuenli karka ane chukili echi pakotami bakili echona Capernaum. 2 Jipi bile sontarsi winilil bile anochartami, mapu binoi nili bile we kalierami echi jiti asali we nayuka mina ma mulupo mukumé riweli. 3 echali echi sontarsi anamali echi Jesusi nira, julali echi pakotami we ocherami echi Juriosi, tanika ki nawanla bina ku sawanla echi anochartami. 4 echali echi isili Jesusi yuwa tanali we risua anika, jeanika:¨binoi ayena risens ju mapurika muje ku´wirma jena jerika oloka 5 mapujiti binoi kalie tamuje mapu iki juriosi ju ali ayenacho niwali e echi kali mapona nawajibo tamuje¨. 6 echirika Jesusi simili echi yuwa. chopi ma mulube iniark echi bitelchi, echi sontarsi juli jare mapu iki yuk kanilami nili mapurika anesia: ¨Wa´lula Jesusi , kie mukumuenlin, mapujiti nije kie kalil kie kala ju mapirika muje nawama akina. 7 jena jiti kie omerkin nawa ni kala nira mapona muje ati, chopi bilepi ra´ichali ani ali nije yuka onochami ku sawerami nima. 8 mapujiti nije ayenacho jare jiti nulekuami ju, auche jare sontarsi tami nijewika ola. jerika ane nije jena: ¨simikia¨, echi binoi simi, ali auche bile, ¨akina simi¨, ali binoi akina simi , ali tami yuwa nochami, ¨jena ola¨, ali echirika ola binoi¨. 9 Mapali Jesusi namsa jena jiti, we kanili echi jiti ali mina jeaneli eci wika pakotami mapu najatsia isirli jeaneli: ¨nije jeane yem, kie sine riwuakin echona Israelchi bile rijoi jerika bichiwami¨. 10 Ali echi mapu juluarami nili ku ro´wili, aboni riwali echi nochami ma ku sawarami. 11 Jonsa sine rawe Jesusi simili echomi Nainchi aniliwachi, a li echi bineami ali echi wikabe pakotami simibli echi Binoi yuk. 12 Binoi echi nira inarli mulubemi iyechi mapu echona jare rijoachi, jena´i, bile rijoi mukukami apertami nili, echi binel nili mapu echi muki raneli (mapu inili bile muki kie kunuem), ali echona muchuli echi wikabe pakotami echona pireami. 13 Mapali echi Wa´lula Jesusi riwisa,wabe simirra natimaka o´monali echi muki jiti, mina jeaneli: ¨Ketasi nala.¨ 14 Ali binoi muwenali mina chapili echi kajoni mapona iniarli echi mukuami ropokala, ali echi mapu mutuka isirli kili jabli. Binoi anili: ¨Ra´mali, muje mi ane, iliska¨ 15 echi rijoi mukuami ku asisali ali mina owinali raicha ali Jesusi ma ku iyali binoi eyela. 16 echali jonsa sineami we majali, waminabi owinali nawajina Riosi, jeanika: ¨Bile walubela Nawesami nawali akina tamuje yuwa¨, mina ¨Riosi ayena tibuli mapu iki najati¨ 17 wikabe pakotami waminabi auche jare ruweli Jesusi jiti mina chijali karka buchuwina echomi Jureachi mina echomi mulube ipireami. 18 Echi mapu iki Juani yuwa bineami nili kara ruweli echi binoi kara su´waba jena namuti jiti. 19 ali Juani bayeli okua binoi yuwa bineami mina julali bbino jeanika: "¿muje ju mapu nawamare, o buwebore auche bile?" 20 mapali aboni mulubesa Jesusi, echi pakotami jeanili: " Juani echi pakoami, tamuje jularamiju mi anesia: ¿muje ju mapu nawamare o buwebore auche bile?" 21 echali hor inarachi Binoi saweli wika ralamuli nayukami mina mapu iki we risúa inilka pirieli ali mina kie kala aliweami, ali mina wika ralamuli kie machilami iyali ku machilta. 22 Jesusi ku nijewali ali jeaneli: " ali inarsa waminabi echona binoi buwelchi, ruwebsi echi Juani mapu riwali mina namli. ralamuli kie machilami ku machilami ju, ralamuli kie omerami jasia ku owini simiba, echi buwa aname ku bi´wiami ju, ralamuli kie namami ku anamami ju, ralamuli mapu iki suwika biti auche sine ku iwinli, ali ralamuli mapu iki we risuati ju, we simati raichali yarami ju. 23 kala ku´wirtami ju mapu iki kala tami bichiwi mapu iki oloa nije. 24 minami nira mapu ra´ichali towami ali Juani ku simili: Jesusi owinali ane ali ke wikabe ralamuli mulubemi juani nira: ¿pir inesia simibkitm echona akicheachi?¿bile waka we iwek asaprami echi ikia jiti? 25 chopi ¿pir inesia buwakitm? ¿bile rejoi napachali we suwet? inesi, echi mapu we nateami ali we nateachi piriem, echona wal kali niruachi echi walubeala pirelchi niru 26 chopi ¿pir asia simibkitm?¿bile Nawesami? ayena, nije mi anema, bile nawesami waminan simirka. 27 Jena ju mapu jiti osorutami: ¨"NIE, ATI NIJE BILE RA´ICHALI NAWESAMI BACHA JULA, ECHI MAPU KALARMA BACHAM ECHI BUWE." 28 Mi ane, jare ibil mapu iki pirieli, kie wesi ju minian walula echi Juani yuk. kiecho ech mapu pe kuchipla ju echona mapona Riosi Walula ju, kie minian walu ju." 29 echali echi karka echi ralamuli anamsa jena jiti, ayenacho echi wanomi nipiami, anili mapu Riosi we kala Ju, aboni ma pakotami nisa echi Juani jiti. 30 chopi echi Bariseosi mina we natami kie nirali echi napu osiruta a ti echi Juriosi nulalali. ali kie nirali echi Riosi nulali aboni nira. Mapurika echi aboni kie pakotami nili echi Juani jiti.
Kapitulo 8

1 kila pie bacham mapuali Jesusi ma owinli simiya kanam kawirali ali echomi kua rijowachi, nawesia ali ruwesia echi ala raichali mapu Riosi walula ju echona niruami. echi makoy okua yuwa simibali, 2 mapurika ayenacho jare mukisi mapu ma ku niyubtam nili echi siti chati iwika jiti ali ku sawarami echi nauli jiti: Maria mapu Makralena nili, mapu kicha siti chati iwikemi nili ali ku machi lusrami nili, 3 Juana, echi Chusa upil nili, echi norl alarami echi Herores yuwa, Susana ali auche jare mukui si, mapu kala uwirli echi mina Jesusi mapuali namuti newalesa. 4 ali wikabe pakotami napawili, ali echi pakotami isili echomi Yuwa echomi kanam pirem kawirali, Binoi rruyeli bile namuti jiti ruweka: 5 Bile icham machinliichasia rakal. mapuali ichaya chukurli, jare rujuili echomi buwichi suwe ali rikietali ali echi wika chulukui riwigachi yenami mina kara ko'wali. 6 jare ibil rujuili we romojach ali we sapuni ocherli chopi yat akicheli, mapujiti kie samich nili. 7 ali jare rujuili mapona siwem sakala ajawach, ali napawik ocherli ali silitli. 8 chopi jare rujuili echona we ala yerl nia we ala rakeli bile sient mina ku muweli. Echali jonsa mapuali Jesusi jena jerika anisa, Binoi weli ra'ichali: mapu ala nakeko mapurika nama, echirika namsa ala ju. 9 echi mapu Yuwa bineami nili rukueli mapu cho aniwami kurua jena namuti jiti ruyek binekuami: 10 Binoi ko jeanili:yem ala yarami ju mapurika machimea echi Risosi nulalila jiti, chopi nijeko ecirika bineri namuti jiti ruka, mapurika echi aboni TAK ALA RIWISA, ABONI KIE ALA MACHILMA, ALI ALA NAMK, ABONI KIE ALA NE WALAMA. 11 Jipko jerika aniwami ju ecchi mapu namuti jiti mi ruyeli: echi raka ko, echi riosi ra'ichali nira ju. 12 mapu buchui suwe rujuili, echi ko ju jare mapu a la kipuli, chopi nawali echi riabli ali chakena yeli echi ra'ichali echona pachani sulalachi jonsa, mapujiti aboni kie bichima ali kie ku kuwirtami nima. 13 ali mapu we romojoach rujuili, mapuali kupisa echi ra'ichali, we kanilka nare. chopi ketasi nawemi ju; aboni ala bichiwi pe itiel ali ma we risu nila pirelsa echali ku mina ku kuwana simibi. 14 15 echi raka mapu we sawemi sakala jawachi rujuili ju echi mapu pakotami ala kupi ra;ichali, chopi aboni najati aboni natali nira, aboni ko kie omeri minabi bachami nokisia mapujiti we suwe namuti jiti, wika namiti nilkuam nati ali we kanilka biteluami jenai kawichi, ali mapuyir aboni oloka pire kie sine ala ju. 16 jipi, kie wesi mapu raje echi rajeluami, bile sokoli jiti polika acha wecho pachá kubuechi mana. chopi, binoi bilen we ripa mana , mapujiti chuweni kala machilma mapu iki baki echona pacha. 17 mapujiti kie biir nasora ati mapu kie machirutma, kie biir namuti ichipk anirum ju, mapu kie machirutam nira ali machina machinma. 18 echijiti kala natka kipusi, mapujiti mapu yir wika namuti niwami ju, waminan yarami nima, ali mapu kie biir namuti niwami ju, ayenacho mapi niwa maye aboni, ayenacho yerami nimare" 19 echali jonsa echi eyela a li echi rijimali echomi isili, chopi kie omerali mulubena mapujiti wika pakotami muchuli echomi. 20 ali ko jeanelti: muje eyela ali 21 chopi Jesusi ku nijewali ali jeaneli: "nije eyela ali nije rijimali ko ju echi mapu echi Riosi raichala ala kipu ali ala nijewi." 22 jipi ko, sine rawe Binoi omoli bilen barkoch echi binoi yuwa bineami yuka ali Binoi jeaneli: " ma simabo auche bilen suwe bawechi". Jonsa owinali simiba. 23 chopi mapuali ma bawechi sirli, Binoi mina kochili. bile walu wika nawali echona bawechi, ali echi barko botowisia inarli, ali echi mina suwimea riweli. 24 jonsa echi bineami Jesusi niil isili echomi Binoi yuwa ali busurebnili, jeaneka; " ¡Bineriami, Bineriami! ¡ Ma mulipi suwiboare!" Binoi ko ku busureli ali ra´amali echi wika ali echi ku ikili ilibli, ali ma ku kiliali. 25 Jonsa Binoi jeaneli: ¿churikare kie tami bichiwili? ali aboni ko majali ali echirika majaka ayenacho ketasi echirika mayeli ikime, ali nakupi rukueka nokuali: ¿Aliru chikia ju jena, mapu nulue echi wika ali echi bawi, ali echi ko ala nijewi?" 26 echi aboni isili echomi Kararenos aniliwami pirelchi, mapu echi Kalilea nirumi bakochi mojonisa ju. 27 Mapuali Jesusi rikinli rile yerli echona barkochi jonsa, binoi natipuli bile rijoi echona wika rijowachi biteami yuwa mapu chati siti iwikeami nili. ma ilii kie napachaka yenami nili, ali kie bilena kalirali bitea asali, chopi echomi bilen chuwechi. 28 mapuali echi binoi riwisa echi Jesusi, nalali ali ichili bachami echi Binoi yuwa ali jeaneli waal raichaka: ¿ pir niwim muje tami yuwa Jesusi, Echi Walula Riosi Ranala? nije mi tanma, kie tami majakochi". 29 mapujiti Jesusi nuleli echi siti iwika mina ku machinla echona Rijoi ripokalchi jonsa. mapujiti Wisa chokeami risu oloka bakili echona ripokalchi ali tak mapuali jiyerti bulera asali ali we ala tiburami nili, binoi mina ripunali echi jiyer mapu yirti bulerami nili ali yurtami nili echi siti chati iwika jiti echomi kawirli mapu akiche iliich. 30 echali jonsa echi Jesusi rukieli: "¿chur ju muje rawala? ali echi jeaneli;"Lehion (Legion)" mapujiti wika chati aliweami niili. 31 echi aboni werli aneli mapu kie jularami nima echona we rile. 32 Aliko echomi repati rabo wika kochi uchutali kowa.echi chati iwika tali risens mapu rika nakirami nima echona mo´ume, ali Echi Binoi nakiwali. 33 echijiti echi siti iwika buwali echona ripokalchi jonsa ali kochi ripokalchi mo´wili, ali echi wikabe kochi mina rilen tikinli ni achinka echomi walu bawirli ali echirika mina silili. 34 ali echi mapu iki muchuli echi kochi niseria riwali mapurika ikili, mina jumsli ali ruyeli kara suwaba echomi pireami ali mina kawirla pireami. 35 echali ko echi wika pakotami buwali inesia mapurika ikilachi. ali mapuali aboni isili echi Jesusi yuwa ali riwali echi rijoi mapu siti chati iwika wika buwanli, echomi atiame Jesusi yuwa am, ku napachaka ali we kalerami nira, aboi ko we majakali. 36 ali kara mapu iki riwali, ruyeli mapu churika echi rijoi mapu chapirumi nili echi chati iwika jiti ma ku sawarami nili. 37 echali jonsa kara suwaba echi pakotami echona kararenochi pireami werli tanli echi Jesusi ma ku siminla echona jonsa, mapujiti aboni we majakali. echijiti Binoi mina barkochi ku mooli mapurika maku simea. 38 echi Rijoi mapu chati iwikeami nili werli tanli echi Jesusi mapurika nakima yuwa simie, chopi Jesusi mina ku juuli, jeaneka: 39 " ku simika muje bitelchi ali ku ruye mapu iki Riosi olali muje jiti"echi Rijoi ma ku simisli, ruwe kara suwaba mapu iki Jesusi olali echi jiti. 40 Jipiko mapuali echi Jesusi ma ku nawali, echi wikabe pakotami kanilka rareli, mapujiti sinemka ma we buwee muchuli. 41 jenai asali, Bile rijoi mapu Jairo riweami nili, mapu nili bile echona reobachi nulaami. naeali ali chokobka chukubli echomi bachami Jesusi yuwa ali tanli mapu echi bitelch simea, 42 Mapujiti echi bilepi tiwe mapu maleeli, echi tiwe osoki makoy okua bamiim niili, ma mukumea ruweli. mapuali Jesusi simiya inarachi echomi buwichi wikabe pakotami cha´ira nokuali echomi. 43 Jonsa, echona asali bile mukui mapu makoy okua bamibali yenli ala kuluwa ali ma wika suwabali wenomi echo onami nateta, chopi kie sawarami nili kie wesi jiti. 44 binoi echi mukui nawali jubuam Jesusi yuwa ali nochali echi Jesusi napachali, ali we sapuni echi ala ma ku ilibli. 45 Jesusi aneli: "¿chikia ju mapu tami nochali?" mapuali kara suwaba kie kuruli, pekro jeaneli: " Bineriami, jena wikabe pakotami mi noleri ali we cha ´irta noka". 46 chopi Jesusi jeanili: "a bile tami ayena nochali. mapu jiti nije machi mapu jiwerl machini tami jonsa." 47 mapuali echi mukui ma newalali mapu kie omerma ruweli ichipia mapurika kie machirutami nima, binoi we achakla ali ehomi bachami chokobaka echo Binoi yuwa echomi nawali. Echi binoi mukui ala machirli echona kara suwaba pakotami yuwa bachami churikare mapu echi napachali nochali ali churika ku sawarami nina we sapu nira. 48 Jonsa Binoi jeaneli: " Muje Nije ranala, mapurika muje bichiwili echirika mi ku sawarami ju muje. we kanilika simika." 49 mapuali Binoi ahobiji ra´ichal ilili,bile nawali echi walula bitelchi jonsa, jeanika: " muje ranal tiwe ma mukuli. ma kie mukume echi Bineami yuwa" 50 chopi Jesusi namli jena jiti, Binoi echirika jeaneli mina Jairo: " Kie maja; chopi ala bichiwi, ali echi ku sawarami nima." 51 mapuali Binoi nawasa echona bitichi, kie nakiwili mapu jaresi moime echi Binoi yuwa, chopi echi pekro, juani ali echi jakobo (santiako), ali echi ta tiwe onola ali echi eyela. 52 jipiko, kara suwaba nalaka muchuli ali omona echi ta tiwe jiti, chopi echi Binoi jeanili: "kie omonasi. echi ta tiwe kie nukuka buwi, chopi kuchuka." 53 chopi aboni we kachili echi Binoi jiti, machika aboni mapu mukuka buwimi niili. 54 chopi Binoi, chapisa echi ta tiwe sikala, raichili, jeaneka: "Tiwe, ilisi." 55 echi ta tiwe aliwal ku nawali, ali echi ta tiwe yati ku ilisli. Binoi ko nulali mapurika echi ta tiwe koorami nima. 56 echi Wenali kie mayeli echirika ikimea, chopi Binoi kie wesi ruyenla nulali mapurika ikili echali.
Kapitulo 9

1 Binoi bayeli echi mina makoy okua, jiwerli yali mina risiens mapurika nulema echi siti iwika ali mina sawama jare nayukami. 2 Binoi jurali echi walula Riosi pa riwigachi niruami jiti nawisanala ali sawema nayukame. 3 4 Binoi jeaneli: "kie iri aka simias mapuali mikabe simiba, "
Kapitulo 10

1 Jipko ma echirika ikisia, echi Walula auche kichas makoy bayeli, ali juwili bacha okuara nira, echomi ukua rijowachi ali echomi mapona Binoi ayenacho jiyali. 2 Binoi jeanili: " echi Ichirutami ko wile ju, chopi echi nochami pi ukuá ju. echijiti yemi tansi echi Walula echona ichirutachi mapurika juluama wika nochami echona ichirutachi" 3 simibk echomi buwichi. kala natasi, nije yemi juwili mapurika echi jare bowa echomi mapona wika niru Basachi. 4 kie otosi bile bolsi wanomi muchuwami, ali tapi echi bolsi maprika we mikabe simim nira, tapi echi karachi, ali kie wesi nareps echomi buwichi. 5 chue Bilen kalirl mapona yemi mo'wi, bacha jeanisi: ¡we kanilika pirelsa jenai pireami.! 6 bile mapu we kaniliami echona asisa, muje ala kanilima echi yuwa, chopi kie echirika niisa, echi binoi kie kanilima mapurika muje kanili. 7 echona kalirali a ripis, kowa ali baji mapu echi aboni koni, mapujiti echi nochami risens ju mapu kala kuwirtami nima. kie kanaam bitichi yens. 8 map omi rijoware echimo yensatm, ali echi aboni kala kanilka mi narepsa, mapu iki kowam niji kara kopo, ali sawasi echi nayukami mapu echona muchuwi, 9 ali jeanesi: " Echi Riosi niila kawiwala ma yemi mulubenli." 10 Mapali yemi isisia echona jare rijoachi, ali echi jare ketasi mi kaliesa, we yati ku simasi echona jonsa ali Jeanisi: 11 ¡Ayenacho echi napiso jena'i jare rijoachi nirum, mapu tami ralal napisowi, tamuje ku asapi yemi riwirk! chopi jena machisu: ma mulipi ju mapuali echi Riosi niima Walula. 12 Nije mi ane mapuali wi´nijiram niimare kara suwaba pe kíli ra´amarami nima echona Soroma pireami, ketasi mapurika echona pireami anerami nimare. 13 ¡Ahhh yemi, Korasin pireami! ¡ahh yemi, Betsaira pireami!, a mapurika yemi we simarkia ku´wirtami ju, achikoriká olarami nisa echona Tiro nia Sironchi pireami juwa, aboniko we yat ku natamli chabe rawe jonsa, wal chini napachak muchurk ali echona sawilch. 14 Chopi kie me iwem ra´amaram nimare echi Tiro nia Sironchi pireami echali wi´nijiluachi rawe, mapurika yem aneram nimare. 15 yem, Kapernaumch pireami, ¿ maye yemi we kala nooram niboret echona ripa riwikachi? kie, yemi echona naírl jularami nimare. 16 mapu iki ala yemi bichiwi ala Tami bichiwi, nia mapu iki mi ikichi tami ayenacho ikichi, nia mapu iki tami kie kalie, ayenacho kie kalie mapu tami juuli." 17 Echi kichas makoy ma ku isili we kanilika, jeanika: " Walula, ayencho echi chet siti riablo pionali kala nijewi Muje rawala jiti" 18 Jesusi ku jeaneli: " nije ala ritiewi echi riabli rikinami ripan riwikachi jonsa mapurika bile ralamu nirá. 19 kala naka, nije yemi yakin jiwerl mapurika echi sinio ali echi wal akón rikiek simiarbotm, ayenacho mapurika nayurbotm echi riablo sayerk, ali kie biyir, kie biyir namuti mi risú mi olama . 20 chopi kiecho biyir nochsi jena jiti, mapuali echi siti aliwa mi ala nijewi, chopi ala kanilsi waminan, mapu echona ripa riwikachi yemi rawala ma ala machirutami ju." 21 ayenacho ni echali Binoi we simirra kanili binoi aliwalchi jonsa, ali Jeanili: " nije mi nawanijini, oohh muje Keni Onoruami, Walula echona ripa riwikachi ali jenaí kawirl, mapujiti Muje anasoli mapurika kie riwime echi we ala ´natam ali mapu ala machim ju, ali ala riwirlim mapu iki kie machim ju, mapurika echi kuuch kurui. Jo owe, Onoruami, mapujiti ala nirialim echirika nima." 22 kara suwaba namuti ala tibunla nulerami ju Nije, Onoruami jiti, nia kie wesi machi mapu chikia ju echi Ranala chopi bilepi echi Onoruami, ali kie wesi machi mapu chikia ju Onoruami chopi echi Ranala, ali chuwe bilie mapu Binoi echi Ranala naki echirika machimie." 23 echali echi ma ku raichk echi Bineami yuwa, Binoi jeanili kie machinia nira: " we kanilka ju mapu iki riwa jena mapu yir yem ritiwa jip. 24 nije ko yemi ane, wika ra´ichal nawesami nia wela nulami riwinali jena namuti mapu yem ritiwá jip, nia kie sinie riwali, nia kipú mapu yir yem kipú, ali aboni kie sine kipuli." 25 jenai, a bile echi osulu nulalila echona Jureachi nirum jiti bineriami ilisli machimea ruwa, Jeanika: "Bineriami, ¿pir olasa ala nawamare nije echona sinibi bitelkuachi?" 26 Jesusi jeaneli: ¿churika osuruta chuku echona osulichi nulakuam osirutach? ¿churika ine muje? 27 ku nijewa binoi jeanili: 2 Muje ala natimak kalé echi Walula muje nil Riosi ne sulachi jonsa, kara muje aliwal, muje jiwer jiti, ali muje natal jiti, nia auche bile (Projimo) mapu rika muje binoi." 28 Jesusi aneli: " muje ala natka ku ra´ichli. jena jerika ola, nia muje ku bitelma." 29 Chopi echi osuli bineriami, binoi kuwirk jeaneli mina Jesusi: "¿nia chikia ju chu bile (Projimo)?" 30 ku nijewika Jesusi jeaneli: "Sine rawe bile rijoi rikinsia inarli jerausalenchi jonsa mina Jeriko simiya. Binoi chapirutam nili echi chikorami jiti, mapu kara yeli nop iki níwam niili, nia wipisoli, nia osokí miliasa rikiali. 31 kie mayertam, bile ro´obachi nigurami echomi rikinsia inarali, nia binoi riwali, binoi pe suwin simirli. 32 achikorika bile osulu osami, mapuali echomi simirli nia riwali , suwin simirli. 33 chopi bile Samaria biteami, mapuali we mikia simiya inarli, echomi nawali. mapuali riwisa, we natimali. 34 Binoi echomi mulubenli nia kimieli mapona jilili, echi aseite rowek ali echi ub bawila rowek. Binoi ripa namuti akam echona rikiali, ali torli bilen kalirl owisia, ali we ala tibuli echi. 35 ba´alinta rawe okua onomi biwarami machi luli, ali iyali mapu echi kali niwami nili, ali jeaneli. " ala tibu jena nia mapu yir newalesa muje niil suwabsam, mapuali nije ku nawasa, nije mi ku natetman." 36 ¿ chuira jena bakiank, muje maye, mapu ala ni Bichiwa ala kuwirla mapurika auche bile kanilami?" 37 Echi osuli bineriami ko jeanili: "echi mapu kala natimak ku'wirli." Jesusi jeaneli: " simika nia echirikacho kuwiri auche jare" 38 jipko mapuali aboni we mikia simiba isirli, Binoi (Jesusi) simirli bilen jare rijoachi, nia a bile mukui mapu Marta riwarami nili we ala kanilk narepli echona binoi bitelchi. 39 Jena mukui rijimieli chue bilie Maria riweami, mapu echi asibali echomi am Walula (Jesusi) Yuwa ni we ala kupili Binoi(Jesusi) ra'ichali. 40 Chopi Marta kie ikirra lirli akarriwé mapurika ko'wami niwá. Binoi echi mukui mulubenli mina Jesusi ali Jeaneli: "Walula (Jesusi) ¿kie chib nilme mapu nijie rijimial tami bilien uchua nochoarria?" 41 echijiti, tami ku'wirla nule" chopi echi Walula (Jesusi) ku nijewali ali jeaneli mina echi mukui: Marta, Marta,muje we siwe wika namuti jiti, 42 chopi bilepi namuti we newalerami ju. Maria we ala 'natka bacha nirali mapu ala nateami ju, mapu kie biyir ku yerami nimare echi jonsa."
Kapitulo 11

Kapitulo 12

1 Nia jip, Mapali kia ralaml napawik muchuli, kia nili nia rikibutk yenli aboni ku, Binoi owinli je anesia ich Bineami bachacho kara suwaba yuk: " ala naka ich Bariseo jiti, mapu kie ala ni bichil kala oloka piriem ju" 2 chopi kie yir niru nasoram kie ku rirum nima, mapu iki nasoram ju, mapu kie m+machirum nima 3 nia jiti chukue bilie namut mapu iki raicharami ju echona kie machina ala machina ku namrm nima, nia mapi yir ra´ichlim ni nkal chukukua wamina mu pachanta kalirl, ayena ku namtam nirame mina ripa kaliral mob jonsa. 4 jie mi nema yem nijie nil apanero, kie majas echi mapu miliam ju chopi tamuje ropokal, ali aboni kie yir oloka pirie. 5 chopi nijie ko ala yem ra´aman mapu chikia alin majabo. majas echi mapu ni mi miliasa, ayena omeri wamina rilien na´irle ulu. echirika ju, nijie yemi ane, ala majasi. 6 ¿Echi mali chulukui a ralinetam ju chopi okua onomi biwarami nakiluk? cho jip Riosi jiti kie yir kawaram ju. 7 chopi wamina echi kupua aboni moñ olch ala tararam ju. kie majas, yem niap natem ju kara wikia chulukui yuk. 8 nijie yem ane,ich mapu ala ruwe auche jare tami jiti, Echi Rijoi Ranal ayenaco kala ruweam mina echi Riosi pionuala muje jiti, 9 chopi ich mapu yir akalek ruwesa tami jiti auche jare ayenacho kie niriaram nimare Riosi pionuala jiti. 10 Ich mapu yir Echi Rijoi Ranala sayerka ra´ichasa ala ku wikawarami nimare, chopi mapu sayerk raichli mina echi Riosi Iwikala, echi kie sinie ku wikawarami nimare. 11 mapuali turum nisa echona R´obach, ich nuluam ali ich wéla, kietasi chib inils nalti churkia ku nimibo, o cho anetrikia, 12 mapu jiti echi Riosi Iwigala yem binierma cho nibiorkia. 13 Echalí mapona kia ralaml muchuli bilie Jeanili: "Binierami, chane nije rijimal nasip rojonanla tam yuk mapu iki yalti nije onola jiti." 14 JesuSi jeaneli: "Rijoi, ¿chikiatam niwali bile walula bacha mapurika mi ku´wirma?" 15 Echi jeaneli: "a la naka muchus yami anoni tibusi mapu ketasi auche wika namuti níkuam waminan natabo, mapujiti mapu bile rijoi niw itelkuami ketasi jonsa nawa mapu iki niwi namuti" 16 Jonsa Jesusi Namuti ruwek binierli jeanika: " Bile rijoi wabe niwam karunt namuti kawiwala, we simirra rakeli, 17 alí binoi jeanika sili: ¿pir olama nije, mapujiti kie niwan katiwakuam echi raka? 18 Binoi jeanila: nije jerika olama, nije kajunama mapona katewin chirriutam nia chujare minap o´wal niwaman, nia echona katiwaman kara rakali na chujare namuti mapu iki niwin. 19 Nije binoi ku anema: " kien aliwá, muje niwa kia namuti katiwaram wikabe bami nacham. Isiabpo, kopo, bajibo, nia kanili." 20 Chopi Riosi jeanela: "Muje Rijoi kie ´natam, jip rokó muje ma mukumere, nia nop muje kalarli namuti ¿chikia nil nima? 21 echirikia ju bile mapu ala katewam ju namuti binoi nil nia we risuati ju Riosi jiti niria." 22 Jesusi anela binió nil bineami: "echirika nije ane yem, kie siwebo yem aboni jiti, mapu pir kopó, wecho aboni ropokal jiti, pir sipuma. 23 mapujiti yem aboni aliwala waminan nateami ju echi ko´wam yuwa, nia mapu yem aboni napachi. 24 Natasi echi chulukui jiti, mapu aboni kie yir ichia nia kie yir katewi. aboni ki niwa bilien mapona katiwama karunt namuti, chopi Riosi ala kowi. ¡ Minap nateami ju yem echi chulukui yuwa! 25 ¿nia chikia yem we siwek pirielk ayena omoeri waminabi iwerl chue bilie bami i´ya echi aliwa? 26 jiti yem kie bi yir omerami ju pi tiá namuti oloa, ¿Chorkiare we suwebo chujare namut jiti? 27 28 Natabo 31 32 kie biyir majasi, yem kuchi nije kuchuala, mapujiti echi Onoruami we kanilika yem mi ku´wirma. 33 kara ralineusi echi namuti nia yasi echi japi we risuati ju. niwasi namut katiwal mapu kie sinie riwi, namuti nateami katewas echina riwikachi mapona kie sinie suwama, mapona kie bilie chikoram bakimea, ali ta bile namuti kuchuil cha olama. 34 jiti mapona muchisa namuti we nateami echona asimeare muje sulala. 35 Ne ala so´webo echi wel sipuchi, nia ne ala rajesi echi rajili yem winil, 36 nia nis noprika jare buwe muchiwi nop ku nawama echi bineriami bilen napawikuachi omaukachi iniasa, mapuali ku nolinsa ali michonsa, sapu ikirka iriapa echona yéchi mapurika ku bakimea pacha echi binoi. 37 we ala simati nima echi nocham, nop echirija tibua muchisa mapuali binoi echi walula ku nawasa. ni bichiwari inira mi ane mapu ni ala so´wek sipusa, yemi kilí muchúk ko´wam yama, ni binoi nolinma nia mi kóuma. 38 echi Walula nawasa pe bukuli ochonach, wecho bi´ya rawewachi, we ala anaka muchisa, we kanilika nirá nima echo nochami. 39 Ayenacho machisu jena jiti, bile rijoi echi kali tibuam nisa ke bire riwema echi kali jiti kie nawama bile chikoram wichikosia namuti echona bitichi niruame. 40 ayenacho we ala buwea muchisi, jiti yem kie bile newa nili choriko ku norinama echi Onoruami ranala." 41 pekro ko jeaneli: "Walula,¿tamuje bi ruyem jena ra´´ ichali wela suwaba kipumare? 42 Echi Walula (Jesusi) ko jeaneli:" mapujiti, ¿chikia ju mapu we ala olám ali echi we ara machiam mapu echi walula we ala nomare ali walula niwama auche jare yuwa ali we ara kowtam nimare ni echali siebl? 43 we ara nima echi nocham, mapu echi wa´luala jiti risú we ala olasa atíme mapari binoi wa´luala ku nawasa. 44 ne bichiwali nije ane echi walula nulemaré tibunla karra namuti mapu iki binoi niwali ju. 45 chopi echi nochame jerika natasa: kie bile ku neale waluala ri ma owi wipisioa echi jare nocham li chibidisa ka bajia li rikuwa, 46 ta saienty rawe ku nawasa mapuali kie buwesa nia cha orama wipisoa ali echomi pamare mapona echi kie bichiwam muchuwi. 47 Echi nochame ala machika mapu pir olao nia kie echirika nochasaka ni wabe rika wipisotami nimare. 48 chopi echi mapu kie machili, kie ala machika niwali
Kapitulo 13

1 Echalí minami rawe, jare ralamulí, echona rahicalí echi Riohosi riwala jiti, chiriga rala jiti, Pilato nasowili minoy echiriga olali. 2 Jesús nije wiga jeaniga: "¿Ti hemiga nata echi galileos ga ju we walu chati olame, ke tasi walu ju galileos we risa niliga símarilí? 3 Ke, nije nimi anema, echigoriga ti lehmi ke tasi ku rowisaga, sawabaga ti emi nima mapuiriga bile pi nima muje. 4 Echi ochejare makoy osanaho ralamulí echi Siloé ko, chigoriga nima mapuriga wichile echi bile walu cali rípa Wílíme wika milalí, ¿Ti hemiga nata echi ko ja walu chati o la mi, ja, ke wesi uche jare ralamulí echi Jerusaléní? 5 Ke níje anime, ti hemi ketasi ku rowisaga, suwabaga echigoriga nima muje ke nateami". 6 Jesusi rahi chali echi bile parabola: "Aniliwame, echi jare niwasa bile rojua chona wilasa echona muje betachi echiga asa muje bale raka, alí biche ke riwisa kewesi. 7 Echi rijoy aneli echi mapu hichali ta hinebo, jipi baikia bami, nije nehema echi chuna acha rakela, echi rojua chuna, ke tasi ni biwalí echi raka, ketasi. Ripuna. ¿Ke bala ala nima wilisa rojua pi wiye nosowima? 8 Echiria hichame ga ku aniga, aneli: ´Ah riwe bileni jena bami, nijeko sawabama buchuwi noreriga echi jare uchename estiércoli aneluame. 9 Achame rakesaga eche raka uche beleana bami, amo o ke echo ¡ripuna!" 10 Jipo Jesusi asali bineria echi uchejare sinagoga riweame a biguena samalachi. 11 Je nahi, bile mukui iguenali makoy osanaho bamí bili echi niwili bave chati iwiga ketasi ala ayena riwali, bayeka aneli muje mukui make tasi niwa echi ke jiwarame ju. 12 Napali Jesúsi ineli echi balleli echiriga aneli: "muje mukui, ma kumi alaju". 13 echiriga nochali binoy sikala echi mukui echiriga we sapuka wilisaga taniga binoy tanili Dios. 14 Echi balu siliame echona sinagogachi asali wabe nataga churiga Jesúsi ko aneli echi ralamulí, a nirú: "usani rawe a ala nochakame, aki na simasi inesi echi ku sawame ali biche, ketasi sawalachi." 15 Echi Rijoy ko nijewiga aneli siwinariga ola muje, ¿Churiga muje ketasi wetamo ke botana echi bulito o bilecho wakasi echona etachi, ma tosa mujelí bajima bawi sawalachi rawe? 16 ¿Ali uchesine echi ranalata tiwe Abrahmi , echi riablo buleli chusine makohi osanaho , mikabe rame, ke olasare echi ligadura jipi ke solonasare echali rawe sabalachi rawe? 17 Echiriga aniga nokuali echi namuti ju, suba echi ke ni olami ju echiko asali we riweliga, echi ju a wikabe situluga echona osaga oliwika echi walu nawajinika, echiriga olali. 18 Ali biche jesúsi aneli:"¿Echi mapuriga nije gala iretaga nawisama echi jare pasotamo? 19 Echi ju panuga bile turio ichami jiti, Riosi gala nure jenahi wichobachi pireame ariga ketasi". 20 Uchesine aniga: "¿Churiga omero, nijeko nawesaga sima anira simiriga omerame bile Dios? 21 Mapurigabile levadura echi bile mukui nasowili bahikia tetaga echiriga walu sajabaca ripiri". 22 Jesusi ko iyenali cawirali mapomi pireare mapona mulave heye Jerusalén vinera mirili. 23 Uchejare anega mujue: "Rijohi, ¿pi okua ralamulí ka nakuliawara nima?" 24 "Jiwerca nokusi mapurigatamo bakibo echi baye taha, echigoriga bika ke homerima muhu ya". 25 Uche sine rawe mapu tibarica chuku ma ka wilisiga errama echi kali, echiriga machiga jama michoni echi erra we juweriga ochoma echi erra je hini me muje Rijohi, Rijohi, tami riwe bakia echona pacha. Echiko ku ka nijewiga je anema nijeka ke machi chika ju ti hemi komi yonatamo sili. 26 Echigoriga anibo tamuje kohali ayenacho bajica echi bawi naju piraweka muje ko nawesaga sili bile bulle. 27 Echiko jipi ku aniga sima, nijeni ke machi komi biteami ju ¡bamina ku simiga, ke ala olame! 28 A nirurlama risu niluame echi ramilako raname, mapali ilenesa echi Abrahami, Isaac, Jacob ayena jakobi echi subavaga profeta mapu Riosi niwala nili, kecho tihemi, nima mikabe machikiei ilurame nima. 29 Uche jare ko nawama echi, o bamina, norteachi ayenacho sur ku kaniliga muchima echona mesachi mopona Riosi atí. 30 Pipi machime, jubarasa rawe a bachaga ju bacha ku ju ba". 31 Ali juba, jere farise si hineniga anega je onesi, echiko kú: "simika je nahi Herodes ko nimi milinale". 32 Jesusi anili: Ku simika echi Zorro: Ku ninesi, neje ja mapu ku machi pama echi siti kani sawama jipi ju bahali biya ku bahikia rawe kuni sibama maponani nawamare. 33 Na puyiri namuti ne bichiwika najatasi tami jipi rawe a yena bahali rawe ayena jabami rawe ma kujuba rawe ke mi narerame nima ku miliruame nima echi profeta tachi bami mika Jerusaléni. 34 Jerusaleni, Jerusaléni, echika milali uche jare profeta ne napavaka a la le napu julare ju echi. Ne gala ju mapali napawika muje cachuwala, mapali bile oto li napabusa echi rosokuala echona rale pachaga anala, alibiche kie kanilisa echona. 35 Ku hinesi echi bile kali napu riwerame ju. Nije ko Kunimi anema, tehe mi kie nema napali nije anisa: Ne gala kuirtami echi ku nawasa echi Riosi riwala jiti".
Kapitulo 14

1 Echalí minami rawe, jare ralamulí, echona rahicalí echi Riohosi riwala jiti, chiriga rala jiti, Pilato nasowili minoy echiriga olali. 2 Jesús nije wiga jeaniga: "¿Ti hemiga nata echi galileos ga ju we walu chati olame, ke tasi walu ju galileos we risa niliga símarilí? 3 Ke, nije nimi anema, echigoriga ti lehmi ke tasi ku rowisaga, sawabaga ti emi nima mapuiriga bile pi nima muje. 4 Echi ochejare makoy osanaho ralamulí echi Siloé ko, chigoriga nima mapuriga wichile echi bile walu cali rípa Wílíme wika milalí, ¿Ti hemiga nata echi ko ja walu chati o la mi, ja, ke wesi uche jare ralamulí echi Jerusaléní? 5 Ke níje anime, ti hemi ketasi ku rowisaga, suwabaga echigoriga nima muje ke nateami". 6 Jesusi rahi chali echi bile parabola: "Aniliwame, echi jare niwasa bile rojua chona wilasa echona muje betachi echiga asa muje bale raka, alí biche ke riwisa kewesi. 7 Echi rijoy aneli echi mapu hichali ta hinebo, jipi baikia bami, nije nehema echi chuna acha rakela, echi rojua chuna, ke tasi ni biwalí echi raka, ketasi. Ripuna. ¿Ke bala ala nima wilisa rojua pi wiye nosowima? 8 Echiria hichame ga ku aniga, aneli: ´Ah riwe bileni jena bami, nijeko sawabama buchuwi noreriga echi jare uchename estiércoli aneluame. 9 Achame rakesaga eche raka uche beleana bami, amo o ke echo ¡ripuna!" 10 Jipo Jesusi asali bineria echi uchejare sinagoga riweame a biguena samalachi. 11 Je nahi, bile mukui iguenali makoy osanaho bamí bili echi niwili bave chati iwiga ketasi ala ayena riwali, bayeka aneli muje mukui make tasi niwa echi ke jiwarame ju. 12 Napali Jesúsi ineli echi balleli echiriga aneli: "muje mukui, ma kumi alaju". 13 echiriga nochali binoy sikala echi mukui echiriga we sapuka wilisaga taniga binoy tanili Dios. 14 Echi balu siliame echona sinagogachi asali wabe nataga churiga Jesúsi ko aneli echi ralamulí, a nirú: "usani rawe a ala nochakame, aki na simasi inesi echi ku sawame ali biche, ketasi sawalachi." 15 Mapu bile asibali echona mesachi Jesúsi yaa namali jare namuti, li jeanili: "¡ne wabe kanilika nima ibiri komea echi pani echona ripa riwigachi mapu ona Riosi gala nuré echi pagotami!" 16 Echali Jesúsi jeanili: "Echirika bile rijoi ka riwelí bile péa ali Koa'ame, ali ne wika bayeli. 17 Mapu ali ma sebali ka'achi, binoi jaulí mapu binoi yaa nocha jerika ane mapu iki bayerame ju, má wikina simasi mapurika ma ne gala ju.' 18 Suwaba ibili nira'a raichika. Anili ne bacha nira'a anelí: 'binoi a ralaki bile ipó machí simika inema, peé riko tami ku wíkawa .' 19 Li che bile ko jeanili: ' nijeko ralaki mali bali wasi, nejeni mapu nenika asimea, nije nimi tani mapu tami ku wikawa.' 20 Che bilekó jeanili: 'Peni ukuli niwiki li echirika ketasi omera simiya.' 21 Mapu ali jularame nawalí li jeanili binoi, kanali jena namuti, li echirika binoi ko echona biteami wabe charika yolí li jerika aneli binoi yaa nochami: 'we sapu simika echona warurachi narátachi, echona pagotami, napawirachi ayenacho, aribiche wakina baye echi jare risuati, echari jare ke akaname, ayenacho, echi jare sikamowame, ayenacho jare ke machiliame.' 22 Echari echi boni pionala jeanili: 'Muje, binoi ani chureka naki echirika ha a la li echirika péa wi ripi.' 23 Binoi walula jeanili echi pioni: 'We simika mi bu'uchi yertachi , jiwerka, baye mapu nije bitelachi wika bochima. 24 Li nejeka jerika ane muje, nibile echa mapu rejoi bayerame ni'ili ketasi komea echi ka'ame." 25 Li jipiko wabe wali namuti simrali li binoi najalali li bonoi ku kuwana ku ruwika jeanili echi aboi: 26 "A ibili tami bichiwaka, arika werika echiko wabe tami kalema, mapurika binoi keni onó li kepu iye ayenacho ariga werari ju mapu echiko waminabi tami kalema ketasi mapurika kale bonoi upila li kemi kuchuala li kemi ritema'a, a li werali ju mapu waminabi kelabo, aribiche ketasi tami kalesi. 27 Ayenacho mapu yiri ketasi anachama mapu ali binoi risua alarami nima achiko ketasi omerama tami yaa bineame niya. 28 Ayenacho, ¿ibili emi mapu yirpi niwanali bile ripabe wiliame kali, li ne bacha nira'a gala, natama chu kipi, sawama re winomi echi kali niwaya, achi binoi niwa echi wikabe wenomi, mapurika binoi a la omerama kayena echi ripa wiliami kali? 29 Mapu ali binoi bacha tigosa, chopi ketasi omera suniya echi kali niwaya, echali ne sineamika echi auche jare pagotami echo na pireami echirika riwisa, chotama binoi jiti ne kala kanilika raicha. 30 Jeanika, ' Echi rijoi chotali echi ripabe wiriame kali niwaya, chopi ketasi rapé omerama suniya.' 31 Ayenacho, ¿ibili walula siliame mapu iki niwa makoi mali sontarsi mapu nakomia simea, auche bile walula siliame sayersía mapurika niwa makoi mili sontarsi, echiko bacha nira'a isabika, gala, natama achi bino alama, niura echi auche bire waluala siliame sayera mapu osamakoi mili sontarsi yaa inaro? 32 Chopi mayesaka mapu binoi ketasi omera niyara, echari binoi jare katewame julama ku katewanola echi auche bile waluala siliame yua, mapayenasi echiko abaji mikabe inarachi. 33 Echirika mapu yirpi emitamo ketasi ariwesa suwaba echi jare eme niwala namati ketasi omera tami yuwa bineami niya. 34 Ne nela ju echi kona chupi a ketasi gala akaame nisaka echari ketasi ¿echirika gala ku akaame niwarame nima? 35 Echi yiri kona ketasi iré, echali echi kona chopi machi patami nima echona iweachi echona ripakachi kalema sineami emitamo mapu iki nakeko, ne kala namsi mapirika nije emi nimi jerika ane."
Kapitulo 15

1 Chiriga ne ma karga napawika nokualire echí namuti napabume ónomi kere, li echi chati olame ne simibika nokualiere kipubaria binoi Jesúsi. 2 Li echi bariceo li asame ne ne'ega je anilire je na ariga kale echi chati ólame na ne yuga kowa. 3 Chiriga ne jeriga anelire: 4 "¿Chika ti emi nira'a, ne bile ciento niwire echi bowa chiriga wikausa bile, chiriga ketasi riwe echona ketasi bawechi li né kú juba simiere Ku acia, ne kú riwisa riweire ayá? 5 Ma kurríwisa, ne kanilka kú mutuire. 6 Li maku bitachi tu nawasa nw bayega echi binoi apanerola o echi mulube bitemme ne je aneire chiriga ne tami yuga kanilsi ne maku riwane echi bowa wikame. 7 Nije je ani, ne kanilwame niruimare echona ripa riwigachi japali bile chati ólame ku wikawali ku taá ani, li echiriga nayosa makoi raramulí ketasi naki echi ku wikawari ta kuame. 8 ¿Chika muki, niwere ne makowi anami ne ratabami chiriga echi bile wikausa , ketasi raje simire echi rajili, echi ga ne pichisimire echona pacha bitichi, li ne kiri ku amire japisi ku riwisa? 9 Li maku riwisa, ne maku bayeire echi apanerola li chiriga echi mulube biteme, je aneire tami yuga kanilsa, ma ne ku riwane echi onami wikame.' 10 Nije ti emi nira'a ruye jeriga, ne wabe kanilguame niraimare echi binoi ku tamuje ne kuwirisa echi Riosi kuirala li binoi Onoruame kere japo ma echi chati olame ne ku wikawali ku tasa". 11 Li chiriga Jesúsi je ani: 12 "Li chiriga bile rijoi niwire okua cuchi, Li bile pée tabela je anelire binoi ónola: Onó, tami ne karga á japi nije niumare. Li chiriga ne nasipa rojuanika no kualire. 13 Li chiriga pikua rawe nira'a, echi tabela towi ne karga murusilire echi binoi nila namuti li ne we mika similire, li ne chomi suwabilire onomi, raliga namuti tasi nowaleriame nira'a, li suwabga echi onomi, nem ketasi kaniluamelela riware. 14 Li chiriga ma karga suwabsa onomi, li ne nirulire echi nawalecuametri. 15 Li echiga nochili alire chomi, li ne mariga silire echi nochi cochi có cuame. 16 Li echi ne kaniliga come rueli echi rakala algarroba aneliame jopi echi kochi kowame niwala li echiriga ke wesi cowire. 17 Li chiriga echi towi tabela je anilire li cho iki nochíre nije anola echona pacha bitichi we niwire ko wame nije anola li nijega, ne lochega ati je nai. 18 Li nije maku sime jena i nira'a ni je onala ku ati nije je anemare: "Onó nije chati ologa iyenlire riwigachi nira'a, ne muje ritega nira'a. 19 Li nijega mane ke tasi muje ranala nira'a ju Li mujega ne tami nocharraru jopi riga nacharimo echi chujare. 20 Chiriga echi towi ne ku similire ku onola biteichi nira'a, li riga we mika inarga, onola ne ku riwalire, li ne kanilga anolire, ne machilire ne kono sulire ná ne muchulire. 21 Li chiriga je aniga cilire: ' Ono, nije ne we chati olalire riwigachi nia'a li ne muje ritega nira'a li nije make mujue ranala niraa ju.' 22 Li onora anilire chiriga ti e mi bitichi nochome toci weyati we a la napacha, li ne uchela, li bile táa cikaichi uche wame ci uchela, na akarachi echona ronochi. 23 Li chiriga poci echi táa akací ranala jopi wabe sapeame ju li milibosi ina omaupa. 24 Li nije ranala ma mukume nirá'a nile jipaga maku owiname nira'a ju, ne wikeme nira'a nire, li ma ne ku riwiruame nira ju jipiga, li echiga ne omaulire. 25 Chiriga echi alula towi machimna atiguere echona kawichi, li ma ku bitichi ku simiya ma ne ku mulube inarga, ne ake nilire tami li owime kare. 26 Li echi ne bayega anelire jopi echona pacha bitachi nachame ju ne je anelire cho ola kua je na kalí. 27 Taá akaci we sapeme miyalire chiriga maku nawalire. 28 Li echiriga echi olula ga ne yolire, ne ke taci bakilire, li onola machinilire, li ne ruyesilire. 29 Echiriga, anili echi olula towiga je a ne lire onola: 'Na, li echiriga nije ne wili rawe nachare mujue nira'a, na ke sine rasilire ni jega, na mujue ne a ke sine tami bile alire echi bile taá chiva jopi riga nije ne kanilga omowama nije apanerola yuga, 30 li mu jue ranala, li chiriga suwabsa bitega echi chati olame, mu jue ne miliware bile akací echi nira'a. 31 Li onologa je anelire binoi ranala: 'muje tami chulubí yua chuculimo, na karga jopi nijelia kare mujulia ju. 32 Li pi tajueli chopi niubaruelago echi omaula na ne kani iguame noko boruelago, chiriga mu jue rijimatame ma mukume nira'a nile, li jipi ga ma ne ku owiname nira'a ku ju, ne wikawame nira'a nile a maku riwiruame nira ju jipiga".
Kapitulo 16

1 Na je anili echi chopi binoi yuga iyena: "Li wika ralamili muchule we niwame jopi bile niwi echi nachutame, na ne niraga niwame. 2 Na ne bayega je ane:¿Piri ju jopi nije kipu mujue niraga? Mujue niraga nataraju ne nachutame niraga, jopi makie nachutame niraga.' 3 Li echi nachutame je ani jeriga nira'a: "¿Cho simabane? Chiriga tami ega simire echi ne bacha wilime jopi nijelia ju echi nachutame nira'a joya que amerane: namuti taya riweline. 4 Nije ma machi chono coboa jopi riga, jopali nije esua echi nijeria nachutame, tami ne narega no komea echi aboni pireichi.' 5 Li ne bayega ane echi wikaga tame ne wabe bacha wilime, na je ani echi bile bacha: "¿Cho iki wika mujue echine bachawilime yua?" 6 Echi je ani: 'Bile ciento chubeti niwame echi kisaruame'. Je ane: 'Ji jopi mujue wika, asaga we sapuga na osa malisa makoi'. 7 Li je anili echi chu bile: "Na mujue cha, ¿Cho iki wika mujue?' 'Ruyega ane: 'Bile ciento tirillo' li je ane: 'ji jopi mujue wika na osa osanatousa makoi.' 8 Echiria hichame ga ku aniga, aneli: ´Ah riwe bileni jena bami, nijeko sawabama buchuwi noreriga echi jare uchename estiércoli aneluame. 9 Achame rakesaga eche raka uche beleana bami, amo o ke echo ¡ripuna!" 10 Jipo Jesusi asali bineria echi uchejare sinagoga riweame a biguena samalachi. 11 Je nahi, bile mukui iguenali makoy osanaho bamí bili echi niwili bave chati iwiga ketasi ala ayena riwali, bayeka aneli muje mukui make tasi niwa echi ke jiwarame ju. Napali Jesúsi ineli echi balleli echiriga aneli: "muje mukui, ma kumi alaju". 12 Napali Jesúsi ineli echi balleli echiriga aneli: "muje mukui, ma kumi alaju". 13 echiriga nochali binoy sikala echi mukui echiriga we sapuka wilisaga taniga binoy tanili Dios. 14 Echi balu siliame echona sinagogachi asali wabe nataga churiga Jesúsi ko aneli echi ralamulí, a nirú: "usani rawe a ala nochakame, aki na simasi inesi echi ku sawame ali biche, ketasi sawalachi." 15 Echi Rijoy ko nijewiga aneli siwinariga ola muje, ¿Churiga muje ketasi wetamo ke botana echi bulito o bilecho wakasi echona etachi, ma tosa mujelí bajima bawi sawalachi rawe? 16 Li echi jare namuti ola cuame silire echona jo piriga echi nawisa sala cho bile raichala echi Juani yua. Li echali jonsa nawisakuare echi binoi Riosi niula nira'a li carga risu nokoga nokoyere echona mu úya. 17 We nali jopi ke me nochili ju simirsa echona ripa li wiyerli, le bile buyesa echi bile buyega niraa echi olakuame. 18 Li karga jopi bile muki chucinu yua kunesa, ne chali alame niraa ju, li bile rijoi ku riwesa muki ne chati olame niraa ju. 19 Li chiriga bile bitele we niwame, napachaire wabe citacame y taa ke runame li niwa chulubi rawe omauli ne karga a la niraá. 20 Li chiriga bile chio bitele echi jopi namutí taá anomi ke re Lázaro riweme, jopi mi pata bui irichi mulube, ne risu ala tame niraá. 21 Li ne mina yuga cilire echi kuchi namuti rujume mecichi jonsa echi we niwame yua li echi kochi ne riga koyere echi jopona ne risutí olarame ju. 22 Li chiriga ani wawa ma mukuie echi onomi tame. Li toruame ju echi Riosi sontaruala yua li torume nile jopona Abrahani buwile, li mu kule echa taá we niwame, li ne totame nira nilire. 23 Li ne pachana nira we li busurale, asaga jopona we ika, ri wa echi Abrahani, li echi Lázaro binoi. 24 Li, sinaga, je ane: 'Ono Abrahani, tami ku wikauli niraá mu jue jiti li jula echi Lázaro jopi riga samechama echi binoi makus la bawiti li tami rolobatuma nije chamelola, kochi ne wabe walu ika yua atine'. 25 Li Abrahani je ane: 'Nije ranala, nata narega ciliremo echi namuti jopali mujue a biji bitele, li Lázaro ga, pa chati chopi, li jipiga je na nali nitimatame ju, na mujue ne risu ola tame niraá. 26 Li echiriga ne je na karga niraá, bié walu niraá ati je ni ripa, tamuje niraá li je nai simersa ala burisa ketasi ompabiretimo, ketasi omer mire je okua jonsa simeria.' 27 Li je ane: 'Je anine, mujue, onó pasga ane echona nije onola pireichi, 28 li mali rijime, nije mujue ruyega jopi riga ketasi simama je ani.' 29 Abrahami je ane: "Moisési yi echi profeta anekuame niwa; echi ki pu mire'. 30 Li echi ani: Kie ono Abrahani, li jare mukume si mi echi yua, ne riwega, nokoyere.' 31 Abrahani je ane: 'Ke tasi kipusatumo echi Moisési li echi binerami, kie tasi namika ripibare tumoli chiriga bile mukume ku wilisisa."
Kapitulo 17

1 Echali Jesúsi raichaga: "Echi jare yuga mapu binoi binerli jeriga aneli echi riáblo sinibi chati olama jenai wichimoba pireme pagotame chopi ariga wabe risua olarame nima ibili rijoi mapu iki chati ola auche jare. 2 Ne bacha niraá ne gala nima bile rijoi wamina walu bawirli pagotame nisa echona binoi kutalchi bile mata jiti buliga mapuriga echego ketasi chati olame eche yiri ta mapu tami jiti bichiga. 3 Ne gala tibasí ti emi aboni. echi kemi rijimala we chati orasagá ni mi sayersa ku gala ra áma rayé li biche binoi galá ku wicawili tasaga gala ku wicawa. 4 Li biche eche bile nimi hue sayersaga chati ologá kichása chokeame sine rahue nira li biche binoi kichasa chokeame nimi jeanesa makasine auche sine echiriga olamane li biche gala nima maje kichaosa niraá ku huicahuasa eche binowi. 5 Echali eche jare mapu Jesúsi juli nahuisanala suhuaba jeanili: " Echi hualubeala Jesúsi tamaje tami ya mapuriga huamina gala bichibota". 6 Echali echi Jesúsi jaeanili: " Amo nisaga bichiluame eche ta mostaza racala ne huabe tao ju, echali tamo jeanesa je ná hualu sicomoro: Anilihuame jenai jonsa káraga machinaga nahuali echona bahuirle huilime. 7 A bile, ¿ti emi pionóala hue huasara nocha insa namuti nise kéremá mapali ku nahuasá echo ná bitichi hue yáti jeanema echi pioni simiriga muje hue yáti asaga kohuá.? 8 ¿Li biche bacha niraá jeriga anima bacha gala a mare muje mapuriga nijeni gala komea, li biche pe jabami maje kóme'? 9 ¿Nijeni maye mapu ke haesi ti emi ne huala natetari ama mapali bile ti emi nihuala pioyoni echiriga gala nijehuaga olosa mapurga ti emi tamo nuleli? 10 Echiriga nima mapali tiemitamo ma sebali olali mapuriga tiemi mi nare jeriga anesi echali chopi jeriga anesi Riosi tamuje kehuabe simirimi galabe olami juta mapuriga tamuje a la li ariga huerali nili mapuriga alabo tamuje ketasi huaminabi huabé simirami olali." 11 Echali nili mapali Jesúsi inarali echona Jerusalén simiya echali nasipa simirali echona Samaria, li echona Galilea. 12 Li biche mapali Jesúsi nahuama rihueli echo na biléna rojohuachi echalí makoy rijohui huabe siti cha nayakami natipubiya simasa echoná mikabe nagá jabali. 13 Li aboni ahueli raichaga, jaeneli:"Mujé bineriami Jesúsi tamuje tami ne huabé natima." 14 Mapali Jesúsi gala rihuali echi aboni echali binoi jeaneli: "Ku simiga raye bisi echi jare Sacerdote". Mapuriga maku sahuarami ju li biche aboni echiriga kuhuana sirali aboni ke sayina ma gala ku sahuiami nili. 15 Mapali bilé aboni rihuasa ma gala ku sahuarame nili echali binoi hai auche sine kuhuana rohuali mapo na Jesúsi inarali li echi rijohui ahueli raichaga ne huabe hualubeala aneli Riosi. 16 Li biche binohai echona na bachámi Jesúsi yaka haemi rahueka chokobaga huiliga ne hualá nateli yali li biche echi rijohui echoná samaria biteami nili. 17 Eche Jesúsi ku nijé huaga jeaneli: "¿Makohui nili mapo gala ku sahuami nili? 18 ¿Ke huesi aboni ku rohulka hualu natetali yali Riosi jeno sihuina bitemí rijohui chopi hualu natetali yali? 19 Li biche Jesúsi jeaneli: "Huiliska ku simiga muje ma ku gala ku sahurame ju mapurigami tami bichili." 20 Li biche eche jare bariseo anihuami rukueli Jesúsi mapu chukilibo ko Riosi galá nayema rihuelí echi pagotami jeno Kahuirle pireme li Jesúsi ku nije huaga jeaneli: "Mapali Riosi gala nale echi pagotami ti emi ketasi namuti Rihuiboa. 21 Ketamo jeriga aníbo nibile Riosi galá nulé ketamo jeaniborema nibile echona auche bilena Riosi galá nule mapu Riosi nile chi echoná pachana aboni sulalachi." 22 Li biche Jesúsi jeaneli: "Echi jare mapu binohui binerali minanomi rahué tiémi me huebe simirami nakibo nenala auche bile neje rahuéhuela chopi ketamo rihuibo nejeni huilarami nili mapurika ku huíriami nira. 23 Echali rahue jare ti emi nimi jeanema eche Jesúsi jenai ati ti émi mi jeanemirema echi hualubeala Jesúsi echona auche bilena ati chopi ketasi echona simasi nibilé najatasi echirika nahuesami mapurika neje ke china niraa nahuama. 24 Mapali mapuka echona ripa nolirali ne huabe huakonami simi echigorika nije ku norinama echali ne jaba rahue. 25 Chopi ne bachá niraka huerali ju mapu jipe piréma tami ne huabe risú olama li biche aboni ke tami narema mapurika aboni ne huabe tami kichima. 26 Li biche mapuriga ikili chabe kiya rahué mapali eché Noé bitéali echiriga ikime echali ne ju rahue muje Riosi ranala nirá. 27 Chopi aboni jenaí huichimabo piréme ne huabe kohuali baji machali eche jare ralamulí jubeli aboni we riséncia ali mapurika aboni i kunema mapuyenas sebachi echali rahue mapali eche Noé bakilia echona ná pacha Kalirale echali ne walá ukuli bachawi jena í huichimaba ne ripa bochili bahui, li biche ne sahuaba pagotame mina suwili. 28 Li biche echigoriga ikili chabe kiyá rahue mapali echi Lot rihueami bite ali chopi eche pagotami chopi aboni huabe koóga bajiga muchuli chopi aboni ne huabe ralaga bajili huabe ralineaga chopi aboni ichali nochali aboni kaliraya nochali. 29 Chopi echali rahue mapali eche Lot ma kú machinali echona Sodoma, anilihuachi jonsa echali rahue echona ripa rihuigachi jonsa hae rajali nai rajami echali ne suhuaba eche pogotame echo na pireme huamina suhuabarme nili. 30 Achigorica nima echili ne jubá rahue mapali neje kunolima jena i huichimoba. 31 Echali rahué, mapu ikí ripá kalirl atí ke kumohuisi echona pachá ti emi nihuala namuti jubia chopi ti emi echona kahuichi kecho ku rohuisi echona bitichi. 32 Li biche gala natasi mapuriga í kili chabe kiya eche Lot rihueme upila 33 Mapuyipe kaniliga biteraniliko je í huichomoba echaka ariga huamina mukume mapuyiripe ariga mukusa binohui chopi olánali mapurika neje naki eche ariga chulubi nira ku bitelamo. 34 Jesúsi jeaneli, echali mapali neje ke sayina ku nolinama echali okua rijowi napahuika kochiga bitiame nima echali nije ke sayina tome bile chopi arihuerami nima eche bile. 35 Li biche okua muwi napahuika batú í cháma echali nije huamina tomea tome bile arihuema eche bile." 36 Li biche echali rahué okua rijowi echona kahuichi énama nije ke sayina ku tome bile chopi arihuema eche auche bile. 37 Echali aboni rukueli kome rihueli eche jare, chopi ku nijehuaka jeaneli: mapo ná bile mukuami namuti bawi li biche we kowa napahuima eche huila.
Kapitulo 18

1 Echalí minami rawe, jare ralamulí, echona rahicalí echi Riohosi riwala jiti, chiriga rala jiti, Pilato nasowili minoy echiriga olali. 2 Jesús nije wiga jeaniga: "¿Ti hemiga nata echi galileos ga ju we walu chati olame, ke tasi walu ju galileos we risa niliga símarilí? 3 Ke, nije nimi anema, echigoriga ti lehmi ke tasi ku rowisaga, sawabaga ti emi nima mapuiriga bile pi nima muje. 4 Echi ochejare makoy osanaho ralamulí echi Siloé ko, chigoriga nima mapuriga wichile echi bile walu cali rípa Wílíme wika milalí, ¿Ti hemiga nata echi ko ja walu chati o la mi, ja, ke wesi uche jare ralamulí echi Jerusaléní? 5 Ke níje anime, ti hemi ketasi ku rowisaga, suwabaga echigoriga nima muje ke nateami". 6 Alie chi Rijoi jeanili: "Kipusi jope anili echi walula injusto. 7 ¿Riosi ka ketasi injima nopi binoy juli nopi chulubi yuga raicha rawe ali rokogo? ¿A alichema echi? 8 Nije nimi ane ya inijima we sapu nirgá achigoriga mapali ku nawa echi Riosi ranara nibichiwari niraá riwíme ni bichiwame, jenai wiyerli. 9 Ariga echigo raichali jaje raichil, jarega a ke nijewili jare ralamli: 10 "Okua ralamili simibili echona templochi tan paria ali tanka nokuali, a boni niraa Riosi ni nateti ama nopiria ke yiri chujare campane ralamulí nopi chigorame ju lamamili ke bichiwili olame muwi, yuga ename al ku nipame. 11 Je nahi, bile mukui iguenali makoy osanaho bamí bili echi niwili bave chati iwiga ketasi ala ayena riwali, bayeka aneli muje mukui make tasi niwa echi ke jiwarame ju. 12 Napali Jesúsi ineli echi balleli echiriga aneli: "muje mukui, ma kumi alaju". 13 echiriga nochali binoy sikala echi mukui echiriga we sapuka wilisaga taniga binoy tanili Dios. 14 Echi balu siliame echona sinagogachi asali wabe nataga churiga Jesúsi ko aneli echi ralamulí, a nirú: "usani rawe a ala nochakame, aki na simasi inesi echi ku sawame ali biche, ketasi sawalachi." 15 Echi Rijoy ko nijewiga aneli siwinariga ola muje, ¿Churiga muje ketasi wetamo ke botana echi bulito o bilecho wakasi echona etachi, ma tosa mujelí bajima bawi sawalachi rawe? 16 ¿Ali uchesine echi ranalata tiwe Abrahmi , echi riablo buleli chusine makohi osanaho , mikabe rame, ke olasare echi ligadura jipi ke solonasare echali rawe sabalachi rawe? 17 Echiriga aniga nokuali echi namuti ju, suba echi ke ni olami ju echiko asali we riweliga, echi ju a wikabe situluga echona osaga oliwika echi walu nawajinika, echiriga olali. 18 Bile jobi walula ju rukueli jeaniga: "¿Muje binerami chosimabane nopiria nimane echi chuliwi bileliame?" 19 Jesúsi jeaneli "¿Chorikaria anemmo a laa? Kewesi akaju chopi Riosi. 20 Muje machi karaga nopi usulichi i chuwa ketasi chujare muwi yuga inamamo ali ketas milimemo ketas chikomamo kketasi akaleka raichamo kale muje iyela ali muje anola." 21 Echi walulaga jeanili: "Nije nijewi karaga namuti chabe jona mapali taá niline." 22 Mapali Jesúsi kipuli, jeanili echi: "A bile namuti romo chobiji ralinemaremo karaga namuti nola yirpe niwaremo amamu echi risuti aliko nimamo onomi chona ripa ali kina simi tami najati." 23 Mapali echi rijoi we niwame kipusa echi namuti we amonica tibili ali anali, cheni nochili ju nopiria echi we niwame mume echo ripa riwigachi. 24 Aliko Jesúsi inelichio ali we omonika tibili ali jeanili: "¡Che nochili ju nopiria echi we niwame muúme echona ripa riwigachi! 25 Chorape kanika ju nopiria bile Kamello bakiame, echona busiichi bile nali nila wichaá ke bilenali yuga we niwame namuti bakieme echona ripa riwigachi." 26 Jerako kipuli ali aneli: "¿Chika ninama kuwirtame?". 27 Jeúsi ku nijewiga jenaeli: "Namuti nopi ke ompate echi ralamili yuga chopi a ompari Riosi yuga." 28 Pedro jenili: "Tamuje karaga riweli nopi yiripe niwarete ali nimi nayatiye." 29 Ali Jesúsi kuu nijewiga jeanine: "kewesi niru nipi riweli binoi kalila o binoi opila ali binoi rijimara o onola o kuruwima pi ala niraga Rioisi cuchula, 30 jopiyirpe keé naresa wika jani kawirli we nalina echona ripa riwigachi chulubi biteiwame." 31 Ali echi napabuli, karaga nipi yuga yenili ali jeaneli echi: "Inesi nopiria simabarete echona Jerusalénchi ali karaga jopi osali echi wapala nopiria echi Riosi ranara ni bichiwili niraá nima. 32 Echiga nima inijirame echi ralamayi ali chubanerame nima, ali chubolarame ali cachiptame. 33 Mapali ma ipisosua echi milime we nalina kuú wilismabe baisarawe rikachi." 34 Echigo ke namiga yibili káraga, jopi ruyerli echi ruichil, nili china aicharame eiti ali echi ke namili jopi anirume nili. 35 Nawali niwamia mapli Jesúsi ma mulipe inarili nawamia Jericó bile rijoi ke buseme asali peé suwekie karterchi aniga, 36 ali kipuli wikabe simarame ali jeaneli cholkia wili. 37 Echiga jeaneli echi Jesúsi Nazaret simira inararia. 38 Echi rijoi ke busemega jeaneli: "Jesúsi Ravi ranala tami kuwiri." 39 Nopi enili simiba echiyuga bachimi jeaneli kuú nijewiga keaniga osa wenali echiga chorope tanili kuwirili "Ranala Ravi tami kuwiripiriko." 40 41 Anali Jesúsi wilibili na hulal nalanla echi rijoi na panala nopona echi ati aliko mapali echi rijoi ke buseme. Ma mulube asali Jesúsi ga rukueli: "¿Chosisua nakimo muje niraá?" Nije ko nu narenili echi inekuame. 42 Ali Jesúsi ga jeaneli: "Nare muje busila muje bichiwame kuú nimi sawali." 43 We sapuniraá echiga ma kuu ineli ali sisili nowinsia Riosi inesa jena karaga ralamili na jinil, Riosi.
Kapitulo 19

1 Echari Jesúsi ma bakisa echona Jerikochi aniriwachi waruarachi echona simiraka ina'rali. 2 Aribiche echona biteali echi waruara rijoi riweami Sakeo. Mapu ne wawe niwame nili ali ayenacho jéna rijoi ne waluala nili echi auche jare wenomi napabuami yuwa. 3 Echi Sakeo wawe nakili machinali echi Jesúsi chopi binoy que omerali ineniya mapurika wika pakotami enali we chayika ye'nali Jesúsi yuwa mapurika echi Sakeo peé teli nili. 4 Echi Sakeo echona bachami we maka ripa moli echona ripa bilena sikomoro anili wachi mapuyiri rojuá ali echi Jesúsi echona simirali ali echi Sakeo ripa asaka we nakili nenilia echi Jesúsi. 5 Mapali Jesúsi echona nawali, Binoi echona ripa inenika, kara riwisa echi Sakeo, echi jeaneli: "Muje Sakeo we sapuka ku rikica mapu jiiti jipi rawé arika ju mapu nnije ripima echona moje bitelchi." 6 Echi Sakeo we sapuka rikinali we kanilika ku narepali echi Jesúsi. 7 Echi auchejare wikabe pakotami chotari sineemi aboni chotari we sayerika ralicha, mapu jiti aboni aniri mapujiti Jesúsi chiliwami ya simili echona bile wawe chati oráme rijoi bileichi. 8 Ali echi Sakeo wiliska jeaneli: "Echi Jesúsi, ni bile chi warumera, nasipasini yama, echi jare risuwati mapu ikina namuti nijeni niwa ali chabenara nira'a nijeni jaré namuti yekaka inasagane, jipi nijeni auche choko ku kuwana yama naosa chokeami nira'a." 9 Jesúsi jeaneri jiri rawe ma ku wika warame niri jenai kalirli biteme Abrahami pago wala ju. 10 Aribiche nawali echi bile rijowi ranala ku asia ku kuisia echi ralamulí mapurika wikame niraka nili." 11 Aribiche echi pakotami kala namari jena echika raichasi Jesúsi, auchecho ku sine ku iretega raichali aboni, mapurika aboni ma ne mulube serali echoná Jerusalénachi ali mapurika sineami pagotami mayeli mapu Riosi we yati nuréma jenai wichimochi pireme pakotame. 12 Ali Jesúsi jerika iretaga nawesali: "Bire rijoi warura wamina mikawe simiri mapurika winowi wirarame nima waribenra siriame echa binoy kawiwarachi norame nima. 13 Echi waruwara bayeli echi mawi wchi jare aboni pionawara ibiri nira yari bire wabe nateame namuti wenomi, ali winowi jeaneli: 'Ibili aboni namuti raraga auchechoko ku rali ewaka mesi echi che jare wenomi mapu yenasi ku nawamarene.' 14 Echi pagatame echi rijoi kuwiwarachi pireame wawe kichika auche je jubami jeanika juri tamuje ke naki mapurika na rijowi wirami nima mapurika tamuje waruwara siliame nima.' 15 Echi rojowi arika wilarame nili mapurika ne waruwera siriami niraá ali maku nawali echa winawi kawiwalachi echi binowa bayenala juli echi jare echi yuwa nóchami mapu iki yali wenomi, mapurika binoi machimea ruwa pir olali jena jiti. 16 Echi bile mapu bacha nawali echiko jeaneli: 'Warura echi muje niwara wawe natéame namuti wenomi ma auche jare makoy nateame moyeri.' 17 Echi walula silime nijewaka aneliwe kala ju muje we kala ju muje piyoni pi okua jiti kala bichiwali oli jipi nije nimi wilama walula nulame niraá echona makona o werachi.' 18 Ali uche bile nawali jeanisia: 'warura echi muje niwala wawe nateaáme namuti wenomi ma auche jaré mari moyeli.' 19 Jipe nije nimi wila walula silime niraa´echona malina o wearachi.' 20 Ali bile jeanisia nawali walu jenai ati muje niwala we nateame namuti wenomi mapu nileni echa bilena wisiburachi rakoka katewali. 21 Nije nimi wawe majali mapuriga muje wawe aparuame ju, muje auchechoko ku chapi echi auche jare namuti mapu muje ketasi ichali. 22 Ali echi walula silime jeanili jeanili: 'Muje piyotame wabe chati olame jumo mapuriga muje binoma anili echika nije nimi inijima muje kala machili mapuriga nije ku chapi echi namuti mapu nijeni ke mowili ali echi japi nije ke icha. 23 Alichema ¿churikaria kemo mochiwi echi winomi echana banchi mapali nije ku nawasa ku me jusa riweli kuma jusa riwe echi winoma mapuriga we nawaleriame ju?' 24 Echi walula silime jeanili ku echi, echi wanomi mapu we nateame ju echanili echona auche jare yua muchiwame ali asi echi mapu ma niwa makoy wabe nateame namuti winomi. 25 Aboni jeanili: 'Warubera, chi ma niwa makoy wame nateme namuti winomi.' 26 Echi walila silime nijewaka jeanili echi mapu yiripi wikawe niwa minawi auchejané arame nima, echi auche jare mapu ke niwa echika erame nima echi jané pe okúa mapú binoi abiji niwa. 27 Echi warura silime minabi jeanili kina tosi echi jare sayera mapu ketasi natali mapu nije, aboni siwinaraka nima mina ku'wisi sinemi aboni jenái bachimi tami yua. 28 Aribiche jená jerika anisa Jesúsi waminabi sasari echona Jerusalénachi simiya. 29 Echari Binoi ma murube sebari echona Beta jechi echo Betaniachi ali mapona mulube ju echona ripa rabo olibochi aniriwachi, echari Jesúsi okúa júri echi jare mapu Binoi binerachi. 30 Jesúsi jeanika: "Echona murube rijowachi simiba ga aribiche maparitamo echona sebasa, yemitamo riwiboa bile bulito chukurami echi mapu ketasi cho bineratame ju botanaga wakina tosi. 31 Aribiche tiemi jare nimi rukuesa ¿chiri karia wamatamo botana?´ Echari jeanesi echi warubeara Jesúsi we nowareli." 32 Echari echi jare mapu Jesúsi juri, echona simibaga, riwari mapuriga Jesúsi bacha niraá aneria aboni. 33 Ali ma aboni ma botana ichutali echi bulito echari echi bulito niwami jeanika rukueli: "¿Churikariato botana echi bulito?" 34 Echi jareJesúsi binerame jeaneri: "Tamuje taboa echi warubeara Jesúsi we nowale". 35 Ma aboni lori echi bulito, echona mapina Jesúsi asari, echari ma aboni kimeli péresa chi bulito aboni ali echi bulito mapurika Jesúsi kasema. 36 Ali auche jare pagotami we persali aboni kuima jiti echona buchima mapóna Jesúsi simirama riweli echi bulito kasiga. 37 Ali echi Jesúsi ma molowe ripana simarama riweli bireana buchi maponá echona ripa rabo olibochi aniriachi jonsa simiruami ju echari sineami echi jare wichiwame mapu binoi yua najitile ke saina chotari wawe kanilika o'weri rai'icha anega mapu Riosi ne wabe warubeara ju, ari echi jare bichiyami echiriga ne wawe simirami teaniri mapu jiti aboni auchechoko nawari mapurika aboni chabenara riwari mapari Jesúsi wikawe wabe ameriko orari mapurika ke wesi auche jaré pagotame omera oraya, 38 echi jare bichiame o'weri jeanili: "¡Ne wabe garabe ju jena warubea siriami mapu ma inara mapu jiti echi Riosi júri, ayenacho Riosi yama mapuri echi pagotami kili oroga pirelama echona ripa riwigachi waminabi wabe warubeara walu niraga Riosi!" 39 Jare bariceo aniriwami binerami ayenacho echona enati echi auchela wikawe pagotame yuwa. Oboniko jeaniri bineriamei, oyeriga ra'amá echi jaré mapu muje binerari." 40 Jesúsi nijewaka jeaneli: "Nije yemi nimi jeané mapu ajena retasi echirika anisaga echari echi jare rite oweri niraá echika rahichamire." 41 Mapali Jesúsi ma sebali echona mulube Jerusalémachi aniriwachi warurachi magara neniga echi warura Jesúsi, we nati mako echona pireami pagotami wawe narari, 42 Jesúsi jeanili negarabe nimiri jenai Jerusalemachi pireami pagotami machisaga mapuriga nijeni kuwirama riweli aboni. 43 Echali Jesúsi jeaneli waminanomi rawe jena'i Jerusalémachi pireami pagotame newabe risu orarame nima mapu jiti echi jaré aboni sayera ne noriga siga wawe nakoma jenai Jersusalémachi pireami sayeraga. 44 Echari echi jare sayera wamina omerama jenaí Jerusalémachi pireami, mapu yenasi wikawe aboni wamina koiwiruami nima ali jena warurachi karaga najunarami nima mapu yenasi ketasi ripima bile rihe tigotame, niraá mapujiti nai pireme pagotame ketasi machi mapu Riosi tami juli ku, ku'wiranara aboni," 45 Jesúsi bakiri echona pacha balu jurisi rihobachi bakisa chotari mina nachi siwa sinemi mapu iki echona enai ralinewa namuti, 46 echari Jesúsi jeanili echona Riosi raichara oseriwarachi jena jeriko osiruame ju: "NIJE KARIRACHI JU MAPONA ECHI POGOMI RIOSI YUA RA' ICHAME;' chopi yemitama ma niwari je na Riosi kalira mapurika bilena risochi chigorami pirerachi niraá." 47 Aribicho Jesúsi asari we gara bineria echi pagotami echona pacha echi warube juriosi ri oba warachi chopi echi jare oweara juriosi ayenacho sineami wawe kaniri minirara echi Jesúsi, 48 ali aboni ketasi chiriga Jesúsi orari mapujiti echi auche jare wikabe pagotame wawe kanilika namali Jesúsi nawesala.
Kapitulo 20

1 Mapali sine rawe echi Jesúsi binerali echi ralamulí echona Riosi ro obachi ali nawesali echi Riosi raichala ali sili binoi yuga echi nulami sacerdote echi jare nulame binerami arika echi jare acherami. 2 Echali aboni jeaneli: "Tamuje ¿tami ku ruye churika ne wabe ameriko ola chiko echirika omero o laya?" 3 Echati Jesúsi ku nije wili jeanili: Nibe nimi ku rukuema bile namuti tami ku nibewisi 4 mapali pagotami echi Juani ,ripa riwigachi atimi nuleli Riosi 5 Mapali aboni chotali anagupi raicha jenisa nije ani echira a jeani echona ripa riwigachi yona ali binoy anime mapali churikaramo ke bichiwili. 6 Mapali nimi jeanesa echi ralamulí tamuje basiburami echi ralamulí mapuirka aboni mayeli mapu Riosi ne bichiwari juli echi pagonara echi pagotame. 7 Mapali aboni ku nije wika jeanili mapurika aboni ke machili komi yona nawali. 8 Jesúsi jerika aneli: "Echi aboni nije ke nimi ruyema chika tami yali mapali jena jerika wabe omeriko olame." 9 Echali Jesúsi chatali nawesia raicha echi ralamulí mapu yuga muchili: "Bile rijoi ichali echi uva aniliwami we rakeli ecchona binoi kawieali na simili chobilena kawichi simili wika bami bali. 10 Chopi mapali ma sebachi uva rakeachi ma ripuna kuachi echali echi rijowi juli bile binoi pionawala mapali echi jare nachamie yuga mapurika kara narema binai niwala echi uva rakala. Mapuriga echi nochame periya ku simibili chika nolalila jiti mapurika ola jena. 11 Mapali echi uva niwame ache bile pionowala juli echi jare nochame na arika we risu olarami nili we riwelami nili echirike ku juli. 12 Mapali echi uva niwame auche sine echi bile piotami juli mapu echi chati olami we risu ala rami nili. 13 Mapali echi uva niwame:"¿Nije olama? Nije julama nije ranala mapurika ne wabe kale. Aboni kala nesa echi Riosi ranala ne kala naretami. 14 Mapali echi jare chati olami mapu ku riwali echi uva niwami ranala echali aboni anagupi jeaneli echi nulami mapali suwaba jena uva niwami nima mapurika miliboa mapurika tamuje aboni echirika niwaba suwaba jerika ichiruami nima. 15 Mapali aboni ma ku machi pasa echona yona miyali arika ecchi Jesúsi minabi jeniga rukueli, na ku nawasa echi uva niwami rijoi chorika kastigo yama echi chati olami. 16 Mapurika nije maye mapu echi rijowi uva niwami ma ku nilinisa mapurika ku suwabamire echi jare tanewa ama binoi niwala ichirume auche jare kala olami nochami. Mapali echi jare pagotami namali Jesúsi jena jerika raichame mapali aboni jeanili ke echirika ikimea. 17 Mapali Jesusi kala inesa, jeaniga rukueli: "¿Piri niraá ju mapurika osirume ju? ¿'ECHI RITE MAPU ECHI KALI NIWAKUA MINA NOSABUMA KE KALA NIWARAMI NILI ECHONA SITUACHI NE BACHA NIRAA ACHARAMI JU'? 18 Mapali Jesúsi minabi jeanili mapu yipi echona waba jena riterili wichisa echirika nosaburami niíma mapu yiripi echona binoi maba wichisa jena rite echirika mina suwabaratami niíma." 19 Mapali echi jare nulame sacerdote echi jare nulame binerami mapurika we yati nakili bulesa tonaliya echi Jesúsi mapurika aboni ala machili mapu Jesúsi echirika raichaka anili ne wabe sayeratami aboni. Mapurika oboni ne wabe ma jali echirika olaya mapurika echi jare pagotami ne wabe kala nirali echi Jesúsi. 20 Echali aboni kili nira neli echi auche jare a kaleami rijowi mapuirika aboni kipuma Jesúsi nawesala, echi auche jare rijowi ne wabe kaleme nili mapurika aboni oalali mapurika kalabe olame nira echirika aboni wika namuti rukueli mapurika aboni chopi wabe wini jili Jesúsi echi auche jare nulame yuwa. 21 Mapuriga rukuelti ne bacha nira jeanika muje bineriami tamuje kala machi mapurika muje sinibi raicha echi ne bichiwari mapurika chopi binera mapurika echi kalabe olame mapu chopi ke akalewi auche jare bichi yami chopi ne bichiwari binera mapurika aboni orama mapurika Riosi nula. 22 ¿Mapurika tamuje tami ku nije wika ruye mapali risencia ju mapalita onomi napabusa natelabe echi walula Siliame Cesar riweami? 23 Chopi Jesúsi kala machili mapurika aboni chopi wabe kaleami niraá rukueli echira binoi jeaneli: 24 "Mapali aboni ali jare onami echali binawi jeaneli ¿chika riwala jenai osiruwami echalia aboni ku nije wika jeanili echi walula?" Siliame:" Cesar riweami". 25 Echali Jesusi Jeanili: "Kala nije wiko olasi echi waluabe silime cesar aniliwami tiemi nimi nule chopi bacha nira kala nijewika olasi mapurika Riosi binowi tiemi nimi nule." 26 Mapali aboni ke chirika omerisa wini jiya echi Jesúsi echóna eche jare nulame yuwa mapurika binowi mapali ne kala machiami nira ku nije wili mapali aboni ne kili muchika natili mapali natili ne kalabe raichika ku nije wili mapali aboni ke bile namuti minabi ku aneli. 27 Mapali jare saduceo aniliwa binerame echona sili aboni bichiwili mapurika echi jare suwiami owinaba waminami rawe mapurika aboni jeanika raichali Jesúsi yuwa, 28 aboni echi binoi, Jeanika: binerami, mapali echi walula Moisés asaga nulali: MAPALI BILE RIJOWI KECHO CHUACHI MUCUSA MAPALI ECHIRIKA KUNA MAME NIRA RIWESA ECHI BINOI UPILA MAPALI ARIKA WERI JU MAPALI ECHI MUKUME RIJOWI RIJIMALA UPEMA ECHI MUKUI RIWERAME MAPURIKA BINOWI GALA KUCHULA ECHALI ECHI JARE ANELI NIMA MAPURIKA ECHI MAKULI RIJIMALA KUCHUALA NILI. 29 Mapali tamujeli yuga muchili kichao rijowi najiremame iyi echi bachiruame gala upeli chopi ke kuchuachi mukuli, 30 echali echi osa jubawala upeli echi mukwi kunamami mapali kecho cuchusa mukuli. 31 Mapali baisa arika upeli najiremami ibili niraá echi mukwi kunamami arika suwaba echi auchebile najiremami ibili nira upeli echi mukwi ali ke kuchuwami nisa. 32 Echi jubami echi mukwi arika mukuli. 33 Echali echi jare jeanika rukueli chuyiri nalina upila nima mapali echi jare suwiami ma ku owinima mapurika suwabaka echi jare kichao najire mami ibili niraá kala upeli 34 Mapali Jeusi jeanili: "ku nije wili jenai wichimabachi mapali jare rijowi we jubeli mapali echi jare mukwi we ku neka nokuali. 35 Chopi echi rijowi mapu iki auchesine ku owintarami nima mapurika aboni kala bichili aboni ma ke auchesine jubema echona ripa riwigachi ke wesi kunema echi jare muwi echona ripa riwigachi echali jare rijowi ma ke ama aboni malala mapli aboni kunema. 36 Mapurika aboni ke chirika auchesine suwime mapurika aboni chulubi pirklama mapurika echi jare Riosi kapitanuala sinibi rawe arika aboni ma ku owinali mapali aboni ma suwiami nili. 37 Mapali echi Moisési nawesika jeanili mapuirka echi jare mapu ,a suwiami nili pe waminanami auchesina ku owinama mapurika echi Riosi raichala mapona aseruwami ju mapurika Riosi raichali echi Moisési mapona rijinali echona asiruwami ju echi Walubela RIOSI ALI ECHI ABRAHAMI ECHI ISAAC ARIKA ECHI JACOBO SI. 38 Mapali echi jare Riosi riwigala niwami ke mapurika suwiami ju chopi sinibi pireami ju Riosi yuwa." 39 Mapali jare nulaliwami binerami jeanili: "Muje ne kala anili." 40 Mapali aboni wabe majali minabi rukuea. 41 Mapali Jesusi jeanika rukueli:"¿Kurikaria echali echi jare mapu echi Cristo aniliwami echi David ranala ju? 42 Mapali binoi David jerika anili mapurika osiruwami ju echona Salmo aniliwachi, echi walubeala Riosi jeanili mapurika nije walulabeala: JENAI NIJE WATONA ASAGA, 43 MAPALI NIJE WABE OMERIKA OLA MAPU MUJE SAYERA ECHONA RILE MUJE RALALACHI MAPURIKA KALA AMERIMA ABONI.' 44 Echali Jesúsi minabi jeanika rukueli churikaria echi David, ¿ranala nima mapali David binowi echirika anili walubeala? 45 Ne suwaba echi jare pagotami kala kipuna muchili mapali Jesúsi jena jerika anili echi jare mapu binai binerali: 46 "Ne kala nira natasi mapurika echi jare nulali wami echi binerami ke nimi akaleama chopi ne kala pachaka yenali mapurika aboni ne wabe naki echi auche jare pagotami arika aboni chopi muchi nali echona wabe karawekuachi echona pacha aboni ra'abachi mapali aboni bayerami ju konula echana auche jare pagotami pireichi aboni naki mapurika bahca tame. 47 Mapali aboni wabe yekaka niraá mapurika echi jare kuname mi kalila mapurika aboni raichali Riosi yuwa echirika aboni we kastigo arami nima."
Kapitulo 21

1 Jesúsi nenika riwali mapurika echi jaré wabe niwame pagotami wikabe muchuwali wenomi echona winomi muchu walachi echona pachá echi walube ju Riosi riobachi. 2 Echali binoi riwuali bile wabe risuati mukui kánamami mapali echona muchuwali okua sentavo. 3 Jesúsi jeanili: "Echi auche jaré, ne bichiwali emi nima ane mapu nijeni, ne wabe siniíriame nateami nira'a nirali mapurika je'na wabe risuati muki muchuwali chopi nijeni ketasi me nirali mapurika echi jare wabe niwame muchuwali. 4 Sineami echi auche jare, a biji wiakabe tibiko echona muchuali, Riosi aya, chopi jena mukui ne wabe suwati nisa´, arika suwaba muchuali mapu iki binoi niwali mapurika namuti ralaka bitelama." 5 Jare mapu Jesúsi binerali, anagupe raichali echi walube ju Riosi riobowala jiti ruka, mapurika wabe simati reté jiti niwareme nilri ayenacho mapurika wabe bayoratami niri echi jaré wabe semati namuti jiti mapu echi jare ju Riosi pagotame ma yari, ari biche Jesúsi jeanili: 6 "Waminánimi rawe ne suwaba je ná namuti mapu emitamo ritiwa wamina na ju narame nima, echali nibile rite ripima tigotami nira'a." 7 Echali binoi jeanika rukeli: "Bineriami, ¿churiko jena jerika ikimea? ¿Tamuje tami ruye mapu chureka tamuje machibo'a mapu ali jena jerika keme ayo ikimea?". 8 Jesúsi ka nije wika jeanili: "Ne gala tibuko natasi emi aboni mapurika ke wesi wmi mi ekama, pe waminánomi wikabe ibili nira'a nolinama mapu wabe ekaka nira'a jenime neje binoi ju echi walubeala Cristo, ayenacho je animea, ma sabachi ju chopi emi ketasi najatasi aboni kúa. 9 Mapali kipusatmo nako kuame ali bobinokowame ketasi majasi no piria jena namuti simirama bacha nopiria ma juba ke we sapu simirima." 10 Jopiria echiga jeanili: Jamsa aboni a aboni yuga ali welpala a wepala yuga. 11 Niruma kawi onokuame buchuwili ali lochekuame namuti suwame, niruma namuti olowame we niajarame ali, weli namuti echona riwigachi. 12 Nopiria bacha jena karaga namuti echiga tiemi nochoma ali anajatamainijisia echona bachami nojikuachi ali pacha patame nibatmo togachio echona nopona weipala muchuwa tami bichiwame kariatmo. 13 Jenako nijima pi sinepi nawisakuame. 14 Nopiria ala nisi tiemi sulala ketasi ku nije wisi bacha niraá, 15 nopiria nije nijama raichili ala nopiria nopi tiemi kichi ketasi ompama ania. 16 Achio inijirame nibatmo tiemi anolati, rijimara hemila ali mapo we yuga kanilitmo echiga tiemi milinaisua nakime. 17 Kichiramenibatmo chopi tami riwara niraá. 18 Ali ketasi bile kupa moachi chikume wichime. 19 Tiemi kili nira'a nourbatmo aboni aliwala. 20 Mapali inesatmo Jerusaléni nolerca echi nakowame na machi botmo ma mulike ka nosobukuame. 21 Gara nima mapu echi jare pagotame mapu echona Jureachi aniliwachi kawirari muchiwi, ariga wamina ripá rabo jumsama, ayenacho gala nima mapu echi jara pagotami mapu echona Jerusalénachi aniriwachi muchuwi wamina mikabe jumsama ayenacho kara nima mapu echi jaré pakotame mapu echona kawichi yena ketasi ku mo wimwa echona warurichi. 22 Echari rawe echi pakotami wawe simirarai risu orami nima ayenasi karka ikimea mapuriga bacha niraá osiruami niri echona Riosi raichara oseriwararachi mapurika ikimea riweli. 23 ¡Echari Jesúsi wabe natimaka jeaneli echali rawe! Echi jaré mujui mapu iki pachami nima ne wabe risú orarame nima, echi auche jare mugui maou kuchi ku chuami nima ayenacho mapu jiti jena Jerusalénachi pireami pagotami wabe okotami nima ne wabe risu orame ayenacho mapari aboni. 24 Aboni wamina ko' wirami nima mapari aboni wabé noko' wako auche jare pagotami sayeraga auche jare aboni boroga toruami nima echona auchejarena siwina kawirali aribiche echi jare iseni pagotami we nurama mapuriga oweara nurami niraá jena' í Jerusalémachi wilibe bamibari niraá ,mapu yenasi Riosi echiriga risensia ama. 25 Alibichi echari echi rayenari si unariga naku riwami nima echi micha ayenacho ariwiche echi sopori ayenacho aribiche echi kawi ayenacho aribiche echi pagotami wabe majaga pirelame jenai wichimobachi ali biche aboni wabe majariame nima mapujiti wabe chati anema echi bawi echona rile suwe mapona warú mani bawi ayenacho aboni majariami nima mapujiti e wabé simirami o'weri chipoma echi waru bawi. 26 Echari Jesúsi jeaneli echi jare pagotami jenai wichimobachi pireama wabe majaka pirelama mapujiti aboni wabe majartamo nima ku mupali aboni hetama mapu, choriga ikime riweli jenai chichimo bachi ayenacho suwaba namuti echona ripa riwigachi nirume wamina natiuriwarame nima. 27 Echali humaninomi eche jare pagotame jenaí huchimoba pireme tami rihuime mapali nije ku nahuma ne huabe hualube niraa huaminanomi rahue nije ku nahuama echoan ripano nolirali jonsa ne huabé ratabaga nira. 28 Mapali ma chotachi na jeriga ikiya echali ne huabe canilisa li biche ripabe inasi mapuriga ke saina tiemi gala ku wilasarami nibo. 29 Jesusi jena jeriga iretaga jeaneli: "Ne gala nesi mapuriga eche chuna ma owi sahualasiya eche auche jare namuti rojua achiyo. 30 Mapali ti emi ritihua eche jare namuti sahualusa echali ti emitamo ma gala machi ke me ayo ma kahuesamo. 31 Echiriga echi goriga mapali tiemitamo ma rihuibo mapu iki echali gala machisi mapu ke me ayo Riosi ku nahuama. 32 Ibe bichihuali tiemi nimi jeame mapu ne suwaba namuti jeriga ikimea. 33 Echi riwigachi ayenacho echi kowi wamina simirma chopi echi Riosi raichala keé sine suwiwama. 34 Chopi ne gala machisi tibeme aboni yua, mapuriga muje sulala kee sine risemee echi siti echati oluwaame, echi basilubame ayenacho echi siti chati oluwaame, echi basiluabame ayenacho echi wikawe namuti mapu we nukumeka simi echi mapu we sitiíraka olaá mapuriga mi bite. Mapujiti echali rawe nawama kee saína. 35 Mapuriga bile china niraá mapujiti nawama suwaba mapu iki pire jenai wichimobachi. 36 Chopi ne gala naga muchisi ne chulubi, taniga Onoruame mapuriga tu mi ne jiweraáme niraá nibo mapu riga ne gala tu mi niu nirumi niraá hibo jeriga ikiíchi. 37 Echali Jesúsi chulubi rawe nawesi li echi binerami echi pagotami echona walula ju Riosi pagotami riobawarachi chopi chhulubi rokogo binowi chile bili echona ripa rabo olibochi aniliwachi. 38 Mapali ne suwabaka echi jare pagotami biya abiji napawili echona walula juriosi pagotami riobawarachi mapurika aboni kala kipuna binoi nawesawara.
Kapitulo 22

1 Jipi maa mulube nili echi omowaliame,mapali kowaame juu echi pani kee lebarura achheriame, mapu aniliame ju pascuachi. 2 Echi nee bacha ichuwiame owela bale ali echi osaami we raichaga anili mapu churiga milaya echi Jesusi, mapujiti aboni we majali echi ralamuli. 3 Echi satanasi bakili echona rachana Iscariote sulalacha . 4 Echi jurasi rahichaka anili echi oweala yua, echona roobachi bacha ichubami yua. PPa mapu churiga a la ompama echi Jesusi winijaya. 5 Aboni echi oweala ko we bawe kanilia wenami yali echi jurasi. 6 Winoi ko aali pee wana niraa mapona nijama riweeli echi Jesusi. 7 Maa nawa ili echi rawe mapali we baseka nokali echi pani ke lebaroka achika niwaraame. 8 Binoi Jesusi echiriga maa jouli echi Pedra ali echi Juani jenagai simibaga echona basesi echi kowaami mapuriga ti kopoo. 9 Abonko ko rukueli ¿Kumi cheti pasebos?. 10 Binoi ku nijewaga jeanili; Kala namsi mapali ti emi ma morbisaa echona wikawe rijowachi bile rijoi mapu bile sikoli motooka nimi buyema, echi anaiatosimapona simi echona binoi nimi anema kumitomi bajebo. 11 Ali jeriga anesi echi binerami nimi jeane: ¨¿Kumi jo echi kali mapona nije niwama ayenachi ni komee echi mapunijewineriwala yua?¨. 12 Binoi echiriga ni mi ruyema ali echona wa sesi echi cowaame. 13 Aboni echiriga simibaga echiriga ariwari ali maa chona baseli echi kowaame. 14 Mapali maa sebali echi rawe binoi asibari eche apostoles yua. 15 Ali jeriga aneli: ¨Nijeko we ni nili japiti emi yua konala jeina pascuachi nopi yenasi ni risuo olarami nimare. 16 Nijeko nimi anema jipi mapu nueko maa kee che sine ni komeare, mapu yenasi maa ku kalartame nisa¨. 17 Echiriga binoi Jesusi ma chapili echi bile copa, lima balu natetari yasa Onoruami: ¨Echieiga basisi ayecho echi rija nachutaka basisi. 18 Mapujiti nimi aneti emi jipi mapunueko maa nike che sine ni basima echi uba babila no pi yensi ku nawasa echi bee alabeela. Onoruami nila¨. 19 Echiriga chapili echi pani achigoriga natetari yasa onorua mi echiriga rojuachasa nachutali echibinoi risipulobala yua: ¨Jeina juu nije sapata niraa maputiremi yarami juu. Echirega olasi tami jitiri¨. 20 Ayenacho chapili echi bile copa cosaa ali chigoriga anisaa: ¨Jeina ju echi ukuliwame nije lalajiti mapu echiriga nijaraame juu tiemi jiti. 21 Chopi ne gala muchusi. Maputami inijaamare tami yua ati jipi jenai mesachi. 22 Mapujiti echi rijoi rahalako chopi echirigabi nya mapuriga aju "Pero chopi ne risunira nima echi mapu echiriga olaa mapu ke tasi machi chiga jiti echiriga simi ". 23 Aboni echiriga we rukueka nokali mapujiti kee machili chiga echiriga olaama riweeli. 24 Ali echiriga walu niraa oweli echi natali mapu rukueka nokali chiga echiriga sima riweelii ayena, chika ne walula niraa nima. 25 Binoi echiriga aneli: " Echio weala aniwi wile ne nulaame niraa, ayenacho mapu nulaame juko niwarami ju ne baluweala. 26 Chopi kee echiriga nisare tiremi yua ko. Chopi techi nopi ne balu ninaliko pe ne tabela nali nisa re. Ayenacho echi mapu pee ne olula mirajuko tiremi nimi kuwiriame nima. 27 Chikabiche ru ne baluweala? Chopi echi mapu mesachi ati o bela mapu kona chuchura? kechuju mapu echona mesachi asaga tani, chopi nije nima anema chopinijeko tiemi yua irene mapuriga pi piontami niraa.
Kapitulo 23

1 Sineymi ka jasica, tori echi Jesusi echona bachami Pilato yua. 2 Aboni ma chotari winitasi jeriga aniga: ta mujeta riwari jena rijoi si unarca ruyea tamuje pagotamawara, mapu que risencia ju mapu abo wenomi echi Pilato, aribiche jeriga aniga mapu echi ju echi Cristo, ne waruana. 3 Pilato jeriga aniga ku ruweri, weche muje ju warruara echona juriosi aribiche Jesusi ku nijewaga je aniri, muje echiriga ani. 4 Pilato je aneri owera saserdote: ¨Ari auche jare wacabe pagotame¨ nijeni ketasi chaty oraami niraa ritiwa jena rejoy. 5 Chopi echi pagotami ne owerili anili jeriga echi ju mapu si una iluya iyena pagotami ali binercia echona buchuwi judeachi echonaGalileachi si wamina naisi. 6 Echiriga mapari ma namari echi Pilato echi, aribiche ku ruweri, echi rijoi Galileochi biteami niri. 7 Mapari ma machisa mapu pa rikibe niraa niri echi erorsi yua Jesusi ma toruame niri echi erorsi yua, mapu echona si muchiri Jerusalemachi echari rawe. 8 Mapari erorsi ma riwisa echi Jesusi, we caniiri mapuriga binoi ayena riwinari pe wili rawe niraa, binoi bacha niraa namari echi niraa aribiche kiri nenari. Chuyenaro chatasia bire namuti we simirami omerica olasia. 9 Erorsi wika namuti ruweri echi Jesusi we anli Jesusi tabile biri nijewari. 10 Echi oweaara saserdote aribiche echi escribas jasica winuiri ne wabe winijelica niraa. 11 Erorsi echi jare binoi sontar sawara wabe chibi oarari, ne wabe tinichari echi binoi aribiche napachatari bire mapacha we simati aribiche chesine ku toruame niri mapo na asari Pilato. 12 Herorsi echi Pilato amigowara najitari echari rawe (bacha raweco nakichika niraa pireali). 13 Echi Pilato napaburi echi oweara sacerdote aribiche echi oweara nuraame ayenacho aribiche echi wacabe pagotami ayenacho, 14 echari binoi je aneri yemitamo tami yari jena rijoi mapuriga wa na awatiame echi jare pagotami chopi nijena ma suwaba we rucueri jena: ¨Bachamiyemi yuwa nijeni ketasi riwari mapuriga chati oraami niraa mapurigatamo winiri. 15 Tabire Herorsi chiriga ku kuwana juuri tamuje yua mapurigatamo ritiwa echijiti nijeni maye mapu ketasi werari ju mapu binoi wamina miriruame nima. 16 Echiriga nije binoi castigoni yama wamina ni ku ubama. 17 Jipico Pilato owerari ju ni ubama bire pacha patame juriosi echona omowala wachi. 18 Aboni sineami ne weli sinaka jeriga aniti 19 Barrabasi niri bire rejoi mapu pacha patami niri mapu nicowami niri echona wica rijowachi. 20 Pilato auche sine ku raichari pagotame yua mapuriga ku nakiti ku niyubanara echi Jesusi. 21 Aboni weli sinoka jeriga aniri cursichi michonsi cursichi michonsi. 22 Echiriga anerami ju baisa choweme mira: ¿Piri jiti? ¿Piri nira chati orari jena rejoi? tasi ni mamuti riwa echi echi nira, mapuriga werari muriruame nima chiriga castigo ni yasa wamina ni ku niyubama. 23 Aboni owerara aribiche weli ra ichagaaneri mapuriga wamina cursichi michontiga miriruame nima echi weli raechaga anili Pilato ariga nijewari mapuriga ani pagatami. 24 Aribiche Pilato ariga nakiri aribiche ariga winuiri. 25 Binoi ku ni ubari mapu aboni tanari mapu pacha patami niri mapuriga wabe raciame niri aribiche nicowame si aboni ma ku arami niiri echi Jesusi mapuriga aboni natiga orama. 26 Mapari ma machi patami niri aribiche chapuruami niri echi simoni sirenahi biteami mapari ku nawaya inarari echona pami rabo jonsaaribiche cursi ucherami niri mapuga tomea echomi jubama Jesusi yua. 27 Echona si sirili wuicabe ralamli aribiche muguisi ne nalakeia ali omenika echi Jesusi jiti. 28 Ali ku cuwana ku raichica jerika ku aneli echi Jesusi keni cuchua Jerusalenchi pireami tasi nalakasi tami jiti nalakasi ti emi aboni jiti ali ti emi aboni cuchuala jiti nira. 29 Mapuriga ha nawama sine rawe mapari echi pagotami jerika animea caniriami ju mapu ketasi omera chuchia caniriami ju mapu quetasi sine nara niiri mapu keta cho sine raneame niiri mapuriga chirma; 30 Aribiche aboni raichika jeameri echi waru cawi waru rabotame wakina moba najusi ali cuuchi cawi kina moba pare. 31 Wetamo echiriga olasa gatamo mapari echi sawa we siyonimi kaachi churiga nimire ma makichesi echi sawa. 32 Auche jare ocua wabe echati orami rijoi si toruame niri echi Jesusi yua mapuriga aboni ayenacho wamina cowiruame nima. 33 Mapari ma sibasa echona mapu jerika riweali chuwi ¨Mo, orachi¨, echona aboni wamina cursichi michontami niri ocua rijoi wabe chati orami si biri watoma nira ucharami niri aribiche auche bireco jo una nira ucharami niri. 34 Jesusi jerika aniri keni ono ko wicowi kiri mapurika aboni tasi machi mapurika oraya ena aboni rofuanika nowari echi Jesusi napachara jiti. 35 Echi pagotimi echona jari niga mapari echi oweara nurami ayenacho we chariga raichika jerika aniri binoi auche jare cuwirika orari, jipico binoi ku kuirsa gara nima ane bichiwari echi Riosi niwara Cristo nisaga mapu echiriga jurame ju. 36 Echi sonntarsi ayenacho wabe chiuiyiri oroga tinichika muriwari aribiche bajirare bire binargre aniriwami bawi we chipuame. 37 Wamina jerga si aniga ne bichiwari muje nisaga ne waruana echona Judios nira binoy ku gara cuwira. 38 Ayenacho ucharami niri bire osiruami echona ripa eursichi mapu jerika aniame niri, jena ju echi juriosi sirimuara. 39 Bire rijoi chati orami mapu ayenacho michontami niri echona cursichi binoi hue charga raichika aneri a ne bichiwari muje sisaga echi Cristo binoi ku cuwira aribiche tamuje si cuwira. 40 Auche bireco jerika ku aneri guechamo majawa Riosi mapu Chigariga Riosi orarami ju mapuriga tamuje. 41 Tamujeko ayena gara niri mapuriga castigo marepo mapuriga tamujeko ayena chati orari chopi jena rejoi ko table pe sine chati orari. 42 Ayenacho jerika aneri echi Jesusi echiriga tami ke nata mapori ku simi wamina ripa riwigachi. 43 Binoi Jesusi raichika ku jerika aneri ne bichiwari nira nije mimi anema jipi muje tami yua asimea echona we garabe cawirari. 44 Aribiche ma sebachi mapisa rawe ne wabe chonika wiribari ne buchuwi cawirari pe bakia inarachi ariwachi jonsa 45 mapara ma chowiachi echi rayenari echari echona re obachi bire chini we runoame ne nasipa nira chi wari. 46 ne wabe iweami nira ra rehika binoi Jesusi jerika aniri: Abeni ono gara tibu keni ariwa jeriga aniga binoi ma mukuri. 47 Echi waruara senatrsi ma riwori mapuriga ikiri echori binoi ne wabe warubera anega Riosi waminabi jeaneri ne bichiwari jena rijoi ne wabe gara niri. 48 Mapara suwaba pagotami napawiri mapari echiriga ikiachi abani ku simibari ne wabe siweka aboni pirerachi ne surachi choneka. 49 Swaba mapu ga machiruame niri o amigwara niri ali muguisi mapu najatari echi Jesusi echona Galileachi jona pe nabeaka nira jari niga echiriga ikiachi. 50 Echari biteari bire Rijoi mapuriga riweami niri Jose ayenacho biteami niri echona arimiteachi aniriwachi niri ne wabe gara rijoi niri 51 echi rijoi ketasi nakiri mapurika aniga nowari o mapuriga orari binoi echona judeachi Arimiteachi riweachi biteami niri binoi buyeri echi warubera Riosi nurariwara. 52 Jena rejoi muriwari echi Pilato tanari echi Jesusi ripocuara. 53 Binoi ma rikaburi aribiche bire chini we garabeara polika cabika rikari aribiche ma chuirotami niri echona resochi mapu waratame niri echii rite mapu na ketasi choo wesi chuirotami niri. 54 Echari rawa ma kariweka nokari mapuriga ma sebachi niri isablauchi rawe. 55 Echi jare mugui maponajatari Jesusi Galileachi jonsa ayenacho si simibari aribiche riwali eci risoche aribiche echi Jesusi ripocuara mapo na rikarami niri. 56 Aboni ku kuwama ku sinibiri aribiche niware bire namuti we simati jukame aribiche echari rawe isabluachi aboni isabari mapuriga aniruami niri jiti.
Kapitulo 24

1 Echali omeachi rawe mapali ma chi tasiachi echi mukui simibili echona chuweachi sili mapona Jesusi rikarami nili mapurika echi wabe suweti jukami namuti taga mapu abani ma´a alartami niíli. 2 Mapali ma sisa riwali mapurika echi rite ku etili echo yeichi asali echona rosochi ma ke asalí. 3 Mapali echona racha chuwechi mowisa mapurika aboni ke riwali echi ne walubela Jesusi mukuami sapala echona bowiami mapona bachanala rikarami nili. 4 Echirika aboni ne wabe majali mapurika aboni minabi wabe majajali mapali aboni ke saina riwali okoa riuawi echona napawika aboni yuwa jawami echi mapurika ne wabe simirami rata bami napachami nili. 5 Li echi muki ne majaka ripili li chokobika jali rale raweka, li anili echi muki: ¨¿Chorikaria ayimo echona mukumechi?¨. 6 Binoi ma ke ite narbe mapurika ma ku owinati kala natasi mapurika binoi bacha rawe tiemi nimi aneli mapali binoi abiji yenachi echona kalileachi, 7 echali binoi Jesusi tiemi jenaneli mapu ariga werati nili mapurika binoi mina nijarami nima mapali echi jare chati alame pagatami chapika milimea chona bileana kursichi michotami nili mapurika binoi bakia rawe ku awinali. 8 Echali aboni kala nataga niwali mapurika binoi chabenara anili 9 mapali echi jare mugui ku sirli echona walulachi echona chuwechi jonsa echali aboni ku ruyeli suwaba jena jeyiri echi jare mkoy mina bile mapu chabenala jularami nili nawisanal. 10 Mapali echi jare mugui mapu jena jerika ne bukuiwami nira yutelli echi jare jularami nili nawisanala echi Maria Magdalena, Juana, Maria mapurika echi Santiago itelo niti mapurika echi auche jare musui aboni yuwa tenili. 11 Mapali echi jare makoy mina bile jularami nili nawiisanila aboni mateli mupali echi jare mugui chapi mapurika nira raichali ali aboni ke bichili maurika echi mugui nawesali. 12 Mapali echi Pedro arika machirika we wabe maga simili echona chuwechi mapali aboni ineli echona pacha echi chini chopi riwali echona chakena acharami mapali echi Pedro ku simili ne wabe natali sawabe jeyiri mapurika ikili. 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 Li achiyo ne kanirga ola jare muki tamuje niraa, chali ja baga rawe eniga nokualire echona jopona binoi buwile. 23 Li ke ritega nokuali echi Jesusi sapala, silire je aniga ne riteria echi Riosi sontaruala, jopi ani ne biteria echiga. 24 Li ne simibika nokualire echo´na jopona Jesusi buwilire, na riwalire jopiriga echi muwi nawesari, we nali ke tasi riwalire chiga. 25 Echi je ane: ¡Lo wiami buyeme mujue sulala jopi riga bichiuma jopi karga nawesa je ani!. 26 ¿Hie me ala nili jopi riga echi bino Cristo risu olatame nira niwaruele na jopi riga echona mu úme ripa riwigachi? 27 Li owega na kualire Moisesi Jonsa bacha nira y ma karga najatiga echi bineriame, ruyesa analire echi usilichi jopi ani echi niraa. 28 Li silire jopona sime rueli, li chiriga silire ne wabe mika simime niraa. 29 Li echiga ne werli anelire tibinla, je aega: ¨Tamuje yua ripi, chiriga ma we ali jú li chiriga echi rawe ma kie tasi niwa echi jiwerali. Li bakili ripi Maria echona echi yua. 30 Ikilire, asaga echi yua echona mesichi, bile pani ullire, lo tanilire, nachutilire na je ane. 31 Li ne iraptame nira nilire echi busila li ne machilire; we a li echi ne kawirulire echona niraa. 32 Ani lire aboni ibili nira uke tasi rajalire tamuje sulala tamuje nira, jopali tamuje ra i chali buchi jopali ne irapika sili echi usuli. 33 Wilisaga ne chio, cimibile echona Jerusaleni; Li riwali echi makau bile napawika muchuame jopi echi yua muchule, 34 je anilire: ¨Ku owinali echi Riosa walubela ne bichiwali nira, li ne ritega echi Simoni¨. 35 Li echi ne raichiga ani jopi nokomere echona buyerali, li ne machiga na kuali jopali nachuti echi pani. 36 Jesusi machiliti echi binami. Aboniko a bijil raicha muchuwachi, binoi Jesusi nasipa wiliwaka aboni yua, jeaneli. Ne kaniliame ti emi. 37 Alibiche aboniko we majajaka mayeli pi bile namuti ajakame riwali. 38 Chopi binoi je aneli ¿Chorika tumo echiriga na ta tiremi sulachi? 39 Tami inesi keni sikala ali kenironola, mapu nije binoi ju; tami chapika inesi , mapu echi bile iwika kee sapeame ju ni wile echewame ju. 40 Ali jeaniga riwirili binoy sikala ayena cho bimoy ronola. 41 Alibiche aboni we kanilia muchubachi ¿Anirú pita kowawame kowaame? 42 Ali echiriga kowali rochi pita nasipasi ayenacho pita mieli. 43 Ali binoi i echiriga kowali echona bachaami abone yua. 44 Ali jeaneli: ¨Jeina ju echi raichali mapali tiremiyua ajali apu echiriga a ikimaeria mapuriga osoruga ehuko echona osilichi mapu echi Moisesi osali tam jitiruga ayenacho echona salmos, osirua chuku¨. 45 Ali echiriga irapali aboni natala mapuriga namuma echi raichali. 46 Ali, jeaneli: ¨Jeriga osiruami ju, ali ne jeriga jú mapui echiriga asuwanilika mukumea echi Cristo. Ali ayena cho echiriga nawesarame wakiachiligo. 47 Ali echiriga nawesarame, ayenacho echi wikawalu wame echi siti jiti, chotasi echona Jerusalemachi. 48 Ti emi ju testigo jeina nachali jiti. 49 Nije ni nabulama echine bielibali mapuriga ni anili ti emi jiti, echopi tiremi jenaí a muchusi Jerusalemachi mapu yenasi ne bochiime nisa echi ne we galawe iwiga jiti. 50 Ali machi iluli echo betaniachi jonsa echiriga sikala kayabiga we werali yali. 51 Ali echiriga aniga ma kee wanapuli echi jare yua ali ma wamina kee wanapuli echi jare yua ali ma wamina ripa toruame nili. 52 Aboni masi walubelaga nesa ku sowili echona Jerusalemachi we kaniliga. 53 Aboniko ne chulubi echona pacha templochi mochili we nawajinia echi Riosi ayena we waluberaga echi Onoruami echiriga nima.