مقدمه کتاب یونس نبی

بخش اول: اطلاعات کلی

سرفصل‌های کتاب یونس نبی

۱. یونس سعی از خداوند[یهوه] بگریزد (۱: ۱-۲: ۱۰)

• یونس از فرمان اول خداوند[یهوه] برای رفتن به نینوا سرپیچی می‌کند (۱: ۱-۳)
• یونس و ملوانان غیر یهودی (۱: ۴-۱۶)
• خداوند[یهوه] ماهی عظیمی را می‌فرستد تا یونس را ببلعد (۱: ۱۷)
• یونس از داخل شکم ماهی دعا می کند و نجات می یابد (۲: ۱-۱۰)

۲. یونس در شهر نینوا (۳: ۱- ۴: ۱۱)

• خداوند[یهوه] دوباره از یونس می‌خواهد که به نینوا برود و پیام وی را اعلام کند (۳: ۱-۴)
• نینوا توبه می‌کند (۳: ۵-۹)
• خداوند[یهوه] تصمیم می گیرد تا نینوا را نابود نکند (۳: ۱۰)
• یونس از تصمیم خداوند[یهوه] بسیار خشمگین می‌شود(۴: ۱-۳)
• خداوند[یهوه] مفاهیم شفقت و رحمت را به یونس تعلیم می دهد (۴:۴-۱۱)

موضوع کتاب یونس نبی چیست؟

یونس نبی فرزند اَمِتای بود و در جت حافر سکونت داشت (دوم پادشاهان ۱۴: ۲۵) موضوع این کتاب در مورد اتفاقاتی است که برای یونس روی می‌دهد. خداوند[یهوه] در اینجا رحمت خود را نسبت به امت‌های غیر یهود نشان می‌دهد. همچنین به توبه اهالی نینوا و رحم و شفقت خداوند[یهوه] نسبت به آنها اشاره می‌شود.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tw/kt.html#mercy, https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tw/kt.html#grace and https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tw/kt.html#repent)

خداوند[یهوه] یونس را به نینوا اعزام می‌کند تا به اهالی آنجا هشدار دهد که آماده مجازات آنهاست. خداوند[یهوه] می‌فرماید که اگر توبه کنند صدمه‌ای به آنها نمی‌زند. ولی در این میان از آنجایی که یونس اسرائیلی بود، مایل نبود که اهالی نینوا با توبه بخشیده شوند. به همین دلیل به جای فرمانبری از دستور خداوند[یهوه] در جهت مخالف فرار می‌کند. خداوند[یهوه] دریا را طوفانی می‌سازد و به ماهی بزرگی دستور می‌دهد تا یونس را بلعیده تا مانع فرارش شود.

یونس توبه می‌کند و به مردم نینوا هشدار می‌دهد. در نتیجه یهوه از این طریق به یونس تعلیم می‌دهد که او به فکر تمامی اقوام و ملتها بوده و تنها نگران اسراییل نیست.

چگونه باید عنوان این کتاب را ترجمه کرد؟

عنوان این کتاب بطور مرسوم  «کتاب یونس نبی» یا فقط «یونس» نامیده می‌شود. مترجمین ممکن است از عنوانی دقیق‌تر نظیر«کتاب سرگذشت یونس» استفاده کنند.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#translate-names)

نویسنده کتاب یونس نبی کیست؟

یونس احتمالا خود در تحریر این کتاب دست داشته است، اگر چه محققان نمی‌دانند که دقیقاً چه کسی آن را نوشته است. یونس در شمال سرزمین اسراییل سکونت داشت و بین سال‌های ۷۵۰ تا ۸۰۰ قبل از میلاد مسیح در زمان پادشاهی یربعام دوم نبوت می‌کرد.

بخش ۲: مفاهیم فرهنگی و مذهبی مهم

قوم آشور که بودند؟

آشوریان قویترین پادشاهی خاور نزدیک در زمان یونس بودند و نینوا پایتخت آنها بود.

آشوریان نسبت به دشمنان خود بسیار بی‌رحم و خونخوار بودند. خداوند[یهوه] هم به دلیل اعمال نکوهیده آنها را مجازات کرد.

آیا آشوریان یهودی شدند؟

بعضی از محققین عقیده دارند که آشوریان  تنها شروع به پرستش  خداوند[یهوه] کردند. با این وجود اکثر آنها بر این باورند که آنها  به پرستش خدایان دروغین دیگر نیز ادامه دادند.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tw/kt.html#falsegod)

Jonah 1

نکات کلی یونس ۱

ساختار و قالب‌بندی

راویت این باب بدون هیچ مقدمه‌ای آغاز می شود که می‌تواند برای مترجم مشکل ایجاد کند. مترجم نباید مقدمه را جز در مواقع بسیار ضروری ساده نماید.

مفاهیم خاص در این باب

معجزه

در آیه هفده کتاب یونس نبی اشاره به «ماهی بزرگی» می‌شود. تصور این که در دریا موجود بزرگی که بتواند انسانی را به طور کامل ببلعد و او در شکمش سه شبانه روز قادر به زندگی باشد، بعید به نظر می‌رسد. مترجمین نباید تلاش کنند که وقایع معجزه‌گونه را به منظور فهم آسان‌تر آن توضیح دهند.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tw/kt.html#miracle)

آرایه‌های ادبی مهم در این باب

طنز موقعیت

در این باب طنز موقعیت به کار رفته است. یونس نبی خدا بود و باید خواست او را گردن می‌نهاد، اما برعکس او از خدا فرار کرد. اما در مقابل، ملوانان اسراییلی نبودند، اما  وقتی یونس را به دریا افکند و او را به مرگ سپردند، عملشان از روی ایمان و ترس نسبت به خداوند[یهوه] بود.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-irony, https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tw/kt.html#prophet and https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tw/kt.html#willofgod and https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tw/kt.html#faith)

دریا

مردمان خاور نزدیک باستان دریا را مظهر آشفتگی و بهم ریختگی می‌پنداشتند، لذا به آن اطمینان نداشتند. بعضی از خدایانی که آنها می‌پرستیدند نیز خدایان دریا بودند. قوم یونس یعنی عبرانیان از دریا وحشت داشتند، ولی ترس یونس از خداوند[یهوه] به آن اندازه نبود که جلودار دریانوردی و سوار شدن او به کشتی شود. اعمال او برعکس کردار غیر یهودیان بود.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-irony and https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tw/kt.html#fear)

مشکلات محتمل دیگر در ترجمه این باب

اطلاعات ضمنی

علی‌رغم آن که هیچ کس نمی‌داند ترشیش کجاست، اما نویسنده فرض را بر این گذاشته که خواننده می‌داند چرا یونس مجبور به روی برگرداندن از نینوا و رفتن به ترشیش شده است.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-explicit)

---

Jonah 1:1

كلام‌ خداوند...نازل‌ شده‌

این اصطلاحی است به معنی صحبت کردن خداوند[یهوه] است. «خداوند[یهوه] پیامش را فرمود»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-idiom)

كلام‌ خداوند

«پیام خداوند[یهوه]»

خداوند[یهوه]

خدا در عهد عتیق خود را با این نام بر قوم خود آشکار کرد. برای ترجمه این کلمه به صفحه راهنمای ترجمه لغات درباره یهوه رجوع کنید.

اَمِتّای‌

نام پدر یونس است.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#translate-names)

Jonah 1:2

برخیز و به نینوا شهر بزرگ برو

«به شهر مهم نینوا برو»

برخیز...برو

این اصطلاحی متداول برای سفر به اماکن دور دست است.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-idiom)

بر آن‌ ندا كن‌

خداوند[یهوه] به مردم شهر اشاره می‌کند. ترجمه جایگزین :«به مردم هشدار بده»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-metonymy)

شرارت‌ ایشان‌ به‌ حضور من‌ برآمده‌ است‌

«می‌دانم که انها پیوسته[مدام] مرتکب گناه می‌شوند[گناه می‌کنند]»

Jonah 1:3

برخاست تا از حضور خداوند... فرار کند

«از خداوند[یهوه] فرار کرد.» کلمه «برخاست» به یونس اشاره می‌کند که محل اقامتش را ترک می‌کند.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-idiom)

حضور خداوند

اینجا با استفاده از کلمه «حضور» به خداوند[یهوه] اشاره شده است.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-metonymy)

به تَرْشیش برود

«و به ترشیش رفت» ترشیش در جهت مخالف مسیر نینوا قرار داشت. این قسمت را می‌توان به روشنی بیان کرد. ترجمه جایگزین: «در مسیر مخالف به سوی ترشیش رفت»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-explicit)

به یافا فرود آمد

«به یافا رفت»

کشتی

«کشتی» قایقی بسیار بزرگ است که توانایی حمل مسافر و بارهای سنگین برای سفرهای دریایی را دارد.

كرایه‌اش‌ را داده‌

«یونس بهای سفر را پرداخت»

سوار شد

«سوار کشتی شد»

با آنها

کلمه «آنها» به مسافرین دیگر کشتی اشاره می‌کند.

[دور] از حضور خداوند

اینجا با استفاده از کلمه «حضور» به خداوند[یهوه] اشاره شده است. ترجمه جایگزین: «دور از خداوند[یهوه]»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-metonymy)

Jonah 1:4

پدید آمد

این عبارت به طور تلویحی نشان می‌دهد که چه کسی فکر می‌کرد کشتی در هم بشکند. ترجمه جایگزین: «مردان فکر کردند»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-explicit)

نزدیك‌ بود...شكسته‌ شود

این جمله را می‌توان به حالت معلوم بیان کرد. ترجمه جایگزین: «متلاشی شد»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-activepassive)

Jonah 1:5

ملاّحان‌

مردانی که روی کشتی کار می‌کردند.

خدای خود

کلمه «خدا» به خدایان دروغین و بت‌هایی اشاره دارد که مردم پرستش می‌کردند.

اسباب‌ را كه‌ در كشتی‌ بود به‌ دریا ریختند

«ملوانان بارهای سنگین کشتی را به دریا انداختند» این عمل را به منظور حفظ کشتی از غرق شدن انجام دادند.

تا آن‌ را برای‌ خود سبك‌ سازند

کشتی را سبک کردند تا بهتر شناور بماند. ترجمه جایگزین: «کمک به بهتر شناور ماندن کشتی»

امّا یونس‌ در اندرون‌ كشتی‌ فرود شده‌

یونس این کار را قبل از شروع طوفان انجام داد.

اندرون‌ كشتی‌

«داخل کشتی»

دراز شد و خواب‌ سنگینی‌ او را در ربود

«دراز کشید و به سرعت به خواب رفت»  یا «دراز کشید و به خواب عمیقی فرو رفت» به همین دلیل، طوفان او را از خواب بیدار نکرد.

Jonah 1:6

و ناخدای‌ كشتی‌ نزد او آمده‌، وی‌ را گفت‌

«ناخدای کشتی به سوی یونس رفت و گفت»

ای‌ كه‌ خفته‌ای‌، تو را چه‌ شده‌ است‌؟

«چرا خوابیده‌ای؟» او این پرسش بدیهی را مطرح کرد تا یونس را سرزنش کند. ترجمه جایگزین: «نخواب!»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-rquestion)

برخیز

این عبارت به انجام کار و یا فعالیت اشاره می‌کند. در مورد یونس‌، ناخدا از او می‌خواهد که بیدار شده و نزد خدایش دعا کرده تا سفرشان به سلامت انجام شود.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-idiom)

خدای‌ خود را بخوان‌

«به درگاه خدایت دعا کن!» «بخوان» به معنای توجه کسی را به خود جلب کردن است.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-idiom)

شاید كه‌ خدا ما را بخاطر آورد تا هلاك‌ نشویم‌

عبارت تلویحی که شاید خدای یونس قادر به نجات آنها باشد را می‌توان بصورت صریح بیان داشت. ترجمه جایگزین: «شاید که خدای تو صدای ما را شنیده و ما را نجات دهد که در آن صورت ما هلاک نخواهیم شد»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-explicit)

Jonah 1:7

و به‌ یكدیگر گفتند

«ملوانان همه به یکدیگر گفتند»

بیایید قرعه‌ بیندازیم‌ تا بدانیم‌ كه‌ این‌ بلا به‌ سبب‌ چه‌ كس‌ بر ما وارد شده‌ است‌؟

«ما باید قرعه بیندازیم تا بدانیم مسبب این بلا کیست.» ملوانان بر این باور بودند که خدایان می‌دانند چگونه قرعه را تحت کنترل بگیرند تا بدین وسیله آن چه را که ملوانان خواستار دانستنش بودند، به آنها منتقل کنند. این کار در واقع نوعی غیب‌گویی بود.

این‌ بلا

این عبارت به طوفان سهمگین اشاره دارد.

قرعه به نام یونس در آمد

«قرعه نشان داد که مقصر یونس بوده»

Jonah 1:8

پس‌ او را گفتند

«سپس کارکنان کشتی به یونس گفتند»

ما را اطّلاع‌ ده‌ كه‌ این‌ بلا به‌ سبب‌ چه‌ كس‌ بر ما عارض‌ شده‌؟

«چه کسی عامل نزول این بدبختی است»

Jonah 1:9

از یهوه‌...ترسان‌ می‌باشم‌

کلمه «ترس» به احترام یونس نسبت به خدا اشاره می‌کند.

Jonah 1:10

چه‌ كرده‌ای‌؟

ملوانان این پرسش بدیهی را به منظور نشان دادن میزان عصبانیت خود از یونس مطرح کردند. ترجمه جایگزین: «کار بسیار بدی کرده‌ای»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-rquestion)

از حضور خداوند فرار كرده‌ است‌

خداوند[یهوه] در اینجا به وسیله حضورش معرفی می‌شود. یونس به دنبال فرار از خداوند[یهوه] بود، چرا که فکر می کرد حضور خداوند[یهوه] فقط مختص اسراییل است. ترجمه جایگزین: «یونس از خداوند[یهوه] فرار می‌کرد»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-metonymy)

زیرا به آنها گفته بود

آن چه را که به آنها گفته بود، می‌توان به روشنی بیان کرد. ترجمه جایگزین: «زیرا به آنها گفته بود، 'من سعی دارم از خداوند[یهوه] بگریزم'»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-explicit)

Jonah 1:11

او را گفتند

«مردانی که در کشتی بودند به یونس گفتند» یا «ملوانان به یونس گفتند»

با تو چه‌ كنیم‌ تا دریا برای‌ ما ساكـن‌ شود؟

«برای آرام ساختن دریا با تو چه باید کرد»

دریا بیش از بیش خشمناک می‌شد

ملوانان به همین دلیل از یونس پرسیدند که چه باید بکنند. این دلیل را می‌توان در ابتدای آیه ۱۱ همان طور که در ترجمه UDB انجام شده، قرار داد.

Jonah 1:12

زیـرا می‌دانم‌ این‌ تلاطم‌ عظیم‌ به‌ سبب‌ من‌ بر شما وارد آمده‌ است‌

«زیرا می‌دانم این طوفان عظیم، تقصیر من است»

Jonah 1:13

امّا آن‌ مردمان‌[ملاحان] سعی‌ نمودند تا كشتی‌ را به‌ خشكی‌ برسانند

ملوانان مایل نبودند که یونس را به دریا پرتاب کنند به همین منظور به سختی تلاش کردند تا کشتی را سالم به ساحل برسانند، گویی که با پارو دریا را می‌شکافتند.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-explicit)

دریا رفته رفته خشمگین‌تر شد

«طوفان خروشان‌تر شد و امواج سهمگین‌تر»

Jonah 1:14

پس‌

«در نتیجه» یا «زیرا دریا خروشان‌تر شد»

نزد یهوه‌ دعا كرده‌

«ملوانان به پیشگاه خداوند[یهوه] دعا کردند»

به‌ خاطر جان‌ این‌ شخص‌ هلاك‌ نشویم‌

«از تو می‌خواهیم که ما را به خاطر شراکت در کشتن این مرد هلاک نسازی» یا «ما قصد داریم این مرد را به مرگ بسپاریم، پس لطفا ما را هلاک نکن»

خون‌ بی‌گناه‌ را بر ما مگذار

«لطفا ما را مقصر مرگ او قلمداد نکن» یا «وقتی این مرد کشته شد، ما را مقصر ندان» نویسنده این کتاب از کلمه «تقصیر» به مانند شی نام می‌برد که می‌توان به گردن کسی آویخت. این کلمه همچنین نشان می‌دهد که فرد مقصر باید جوابگوی عملش بوده و مسئولیت آن را بپذیرد.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-metaphor)

Jonah 1:15

دریا از تلاطمش‌ آرام‌ شد

«دریا از خروش افتاد» یا «دریا آرام گرفت»

Jonah 1:16

از خداوند سخت هراسان شدند

«از قدرت خداوند[یهوه] خیلی ترسیدند»

Jonah 1:17

اطلاعات کلی

در بعضی نسخه‌ها این آیه در ابتدای باب دوم آمده است. شما می‌توانید شماره این آیه را بر اساس نسخه اصلی زبان مبدا خود ذکر کنید.

[اکنون]

این کلمه در زبان انگلیسی برای آغاز بخش جدید یک داستان استفاده می شود.

سه روز و سه شب

«سه روز و شب»

Jonah 2

نکات کلی یونس ۲

ساختار و قالب بندی

این باب با دعای یونس آغاز می شود و بسیاری از مترجمین ابیات دعاهای شعرگونه را نسبت به متن اصلی کمی متمایل به سمت چپ قرار می دهند. شما نیز می توانید از همین الگو تبعیت کنید، اما اجباری نمی‌باشد .

مفاهیم خاص در این باب

دریا

این باب شامل موضوعات زیادی در ارتباط با دریا است.

آرایه‌های ادبی مهم در این باب

شعر

سطور دعاها در قالب شعر هستند. در این اشعار از استعارات برای ایجاد ارتباط با مفاهیم خاص استفاده شده است . برای مثال تا زمانی که یونس در زیر دریا و در شکم ماهی بود به گرفتار شدن در زندان تشبیه شده است . یونس در عمق دریا غوطه‌ور شده بود و این به «دامنه شیبدار کوه» و «در میان دنیای مردگان» تشبیه شده است.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-metaphor)

مشکلات محتمل دیگر در ترجمه این باب

توبه

محققین درباره این که آیا توبه یونس واقعی بوده و یا فقط به دلیل حفظ جانش توبه کرده به چند دسته تقسیم می‌شوند. در پرتوی رفتار یونس در باب چهارم، توبه‌اش به نظر حقیقی نمی‌آید. برای مترجمین بهتر است که در حد امکان از بررسی این که آیا توبه یونس حقیقی بوده یا نه پرهیز کنند.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tw/kt.html#repent and https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tw/kt.html#save)

Jonah 2:1

یهوه‌ خدای خود

در این عبارت «خداوند[یهوه]» خدایی است که او می‌پرستد. کلمه «ضمیر ملکی او» بدین معنی نیست که خدا به یونس تعلق دارد.

Jonah 2:2

او گفت

«یونس گفت»

در تنگی‌ خود خداوند را خواندم‌

«در تنگنا به سوی خداوند[یهوه] دعا کردم.» یونس در هنگام دعا نام خداوند[یهوه] را می‌آورد و از کلمه تو استفاده نمی‌کند. ترجمه جایگزین: «خدایا درسختی نام تو را می‌خوانم»

مرا مستجاب‌ فرمود

« خداوند[یهوه] به من پاسخ داد» یا «او به من کمک کرد»

از شكم‌ هاویه‌

«از مرکز دنیای مردگان» یا «از اعماق دنیای مردگان.» معانی ممکن عبارتند از ۱) یونس از  قرار گرفتنش در شکم نهنگ مانند بودن در اعماق دنیای مردگان سخن میگفت ۲) یونس معتقد بود که تقریبا مرده است و به دنیای مردگان رفته. ۳) مثل آن که به تازگی مرده و به آنجا رفته بود.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-metaphor)

Jonah 2:3

اطلاعات کلی:

این قسمت ادامه دعای یونس است که از کتاب یونس ۲: ۲ آغاز شده بود. یونس در آیه چهارم درباره چیزی که قبل از این دعا درخواست کرده بود، صحبت می‌کند.

به‌ ژرفی‌ در دل‌ دریاها

این قسمت درباره گستره اقیانوس است که یونس در آنجا بود.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-parallelism)

در دل دریاها

«در اعماق دریا»

سیل‌ها مرا احاطه‌ نمود

«آب‌های اطرافم مرا پوشاندند»

جمیع‌ خیزاب‌ها و موج‌های‌ تو

اینها پدیده‌‌های مشکل ساز در سطح اقیانوس هستند.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-doublet)

Jonah 2:4

پیش‌ چشم‌ تو انداخته‌ شدم‌

این عبارت به حالت جمله معلوم نیز می‌تواند به کار برده شود. ترجمه جایگزین: «تو مرا بیرون انداخته‌ای» یا «تو مرا دور ساخته‌ای»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-activepassive)

پیش‌ چشم‌ تو

اینجا خداوند[یهوه] به منزله چشم‌های «او» است. ترجمه جایگزین: «از تو»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-synecdoche)

لیكن‌ هیكل‌ قُدس‌ تو را باز خواهم‌ دید

یونس همچنان امیدوار است که علیرغم هر آن چه که برایش پیش آمده، پیشگاه مقدس خدا را خواهد دید.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-rquestion)

Jonah 2:5

اطلاعات کلی:

این بخش ادامه دعای یونس است که در کتاب یونس ۲: ۲ شروع شده است.

آبها

«آب‌ها» در اینجا به دریا اشاره دارد.

تا به جان[گردنم]

در برخی از نسخ کلمه عبری به کار رفته در این عبارت را به معنی «زندگی من» آورده‌اند. در ان تفاسیر، آب‌ها به اندازه‌ایی بودند که جان یونس را بستانند.

لجّه‌ دور مرا گرفت‌

«آب‌های عمیق همه جا در اطرافم بود»

علف دریا

علف‌هایی که در دریا می‌رویند

Jonah 2:6

زمین‌ به‌ بندهای‌ خود تا به‌ ابد مرا در گرفت‌

یونس از این استعاره به منظور مقایسه زمین با زندان استفاده کرده است. ترجمه جایگزین: «زمین همانند زندانی است که تا به ابد در ان محبوسم»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-metaphor)

مرا از حفره‌ برآوردی‌

یونس دنیای مردگان را به گودال تشبیه کرده است. ترجمه جایگزین: «ولی تو جان مرا از دنیای مردگان نجات دادی» یا «تو مرا از جایی که مردگان هستند، نجات دادی»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-metaphor)

یهوه خدایم

در بعضی زبان‌ها این عبارت وقتی در ابتدای جمله و یا بعد از کلمه «تو» قرار می‌گیرد، ممکن است طبیعی‌تر به نظر برسد.

Jonah 2:7

اطلاعات کلی

این بخش ادامه دعای یونس است که در یونس ۲: ۲ شروع شد.

خداوند را بیاد آوردم

این دعای یونس در برخی از زبان‌ها ممکن است این گونه گفته شود «من تو را یاد می‌کنم، خداوند[یهوه]» یا «خداوند[یهوه] ، من تو را یاد می‌کنم»

دعای‌ من‌ نزد تو به‌ هیكل‌ قُدْسَتْ رسید

یونس چنان سخن می‌گوید که  گویی دعایش می‌تواند به خدا و پیشگاهش رهسپار شود. ترجمه جایگزین: «پس تو در پیشگاه مقدست دعای مرا شنیدی».

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-metaphor)

Jonah 2:8

آنانی‌ كه‌ اباطیل‌ دروغ‌ را منظور می‌دارند

«مردم به خدایان باطل توجه می‌کنند»

احسان‌های‌ خویش‌ را ترك‌ می‌نمایند

«تو را رد می‌کنند ، تویی که به آنها وفادار هستی»

Jonah 2:9

اطلاعات کلی:

این آیه، ادامه دعای یونس است که از یونس ۲: ۲ شروع شده است.

امّا من‌

این اصطلاح در انگلیسی نشان‌دهنده تضادی است بین یونس و مردمی که درباره آنها صحبت کرده بود. یونس خداوند[یهوه] را می‌پرستید، ولی آنها به خدایان باطل توجه می‌کردند. ترجمه جایگزین: «اما من»

به‌ آواز تشكّر برای‌ تو قربانی‌ خواهم‌ گذرانید

این عبارت بدان معنی است که یونس با شکرگزاری قربانی خود را به خدا تقدیم می کند. دقیقا مشخص نیست که آیا یونس برای شکرگزاری سرودی طرح ریزی کرده بود یا نه.

نجات‌ از آن‌ خداوند است‌

کلمه «رستگاری» که اسم معنی است در این عبارت می‌تواند به فعل «نجات دادن» تغییر کند. «خداوند[یهوه] فقط می‌تواند انسان‌ها را نجات دهد.»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-abstractnouns)

---

Jonah 2:10

بر خشكی‌

برروی زمین» یا «بر روی ساحل»

Jonah 3

نکات کلی یونس ۳

ساختار و قالب بندی

این باب به زندگی یونس می‌پردازد.

مفاهیم خاص در این باب

حیوانات

طبق اعلام پادشاه، حیوانات نیز باید در روزه‌ای که او دستور آن را داده بود، شرکت کنند. چنین امری احتمالاً بازتاب‌دهنده ذهنیت بت‌پرستانه است، چون در شریعت موسی دستوری مبنی بر شرکت حیوانات در اعمال مذهبی نیامده است.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tw/kt.html#lawofmoses)

مشکلات محتمل دیگر در ترجمه این باب

اندازه نینوا

نویسنده هنگام سخن گفتن در مورد اندازه نینوا، مقیاس‌های سردرگم کننده‌ای را مطرح می‌کند. معنای عبارت «مسافت سه روز[سفر سه روزه]» در زبان عبری مبهم است و پژوهشگران بسیاری به آن اشاره کرده‌اند. در زمان یونس، شهرها به بزرگی امروز نبودند. بنابراین شهری که بزرگ به حساب می‌آمد، قابل قیاس با اندازه شهرهای مدرن امروزی نبود.

خدا برگشته یا پشیمان شد

آخرین آیه این کتاب می‌گوید «پس‌ چون‌ خدا اعمال‌ ایشان‌ را دید كه‌ از راه‌ زشت‌ خود بازگشت‌ نمودند، آنگاه‌ خدا از بلایی‌ كه‌ گفته‌ بود كه‌ به‌ ایشان‌ برساند، پشیمان‌ گردید و آن‌ را به عمل‌ نیاورد.» ترجمه چنین مفهومی که خدا نظر خود را تغییر داد، ممکن است برای برخی از مترجمین مشکل ایجاد کند و درک آن برای برخی از خوانندگان مشکل باشد. این کتاب از دیدگاه انسانی نوشته شده است و درک ذهنیت خدا دشوار است.

خداوند[یهوه] عادل و رحیم است به همین خاطر تا به آخر داوری خود را در این مورد پیش نگرفت، اما بر آن است که شرور را مجازات کند. این قوم در بعدها در تاریخ سقوط می‌کنند و نابود می‌شوند.

Jonah 3:1

کلام خداوند...نازل شد

این اصطلاحی است  به معنی خداوند[یهوه] فرمود . ببینید این آیه را چگونه در یونس ۱:۱ ترجمه کرده‌اید. ترجمه جایگزین: «خداوند[یهوه] پیامش را فرمود»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-idiom)

Jonah 3:2

برخیز و به نینوا آن شهر بزرگ برو

«به شهر مهم نینوا برو»

برخیز

این به معنی ترک محلی است که  شخص در آن قرار دارد.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-idiom)

آن‌ وعظ‌ را كه‌ من‌ به‌ تو خواهم‌ گفت‌ به‌ ایشان‌ ندا كن‌

«آن چه را که به تو می گویم، به مردم ابلاغ کن»

Jonah 3:3

فرمان‌ خداوند

در اینجا «کلام» نشانگر پیغام خداوند[یهوه] است. ترجمه جایگزین: «پیغام خداوند[یهوه]»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-metonymy)

آن گاه‌ یونُس‌ برخاسته‌، برحسب‌ فرمان‌ خداوند به‌ نینوا رفت‌

«این بار یونس خداوند[یهوه] را اطاعت کرد و به نینوا رفت.»

آن گاه‌ یونُس‌ برخاسته‌

«یونس ساحل را ترک کرد» کلمه «پذیرفت» به آماده شدن برای رفتن به جایی اشاره می‌کند.[ در فارسی « برخاسته» آمده است]

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-metonymy)

آنگاه

این کلمه در اینجا برای نشان دادن تغییر در سیر داستان به منظور دادن اطلاعاتی در مورد نینوا است.

كه مسافت‌ سه‌ روز داشت

«شهری با سه روز پیاده روی» یک نفر برای پیمودن کامل مساحت شهر مجبور بود سه روز پیاده‌روی کند.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-idiom)

Jonah 3:4

به‌ مسافت‌ یك‌ روز داخل‌ شهر شده‌، به‌ ندا كردن‌ شروع‌ نمود

معانی ممکن عبارتند از ۱) «بعد از گذشت یک روز راهپیمایی در شهر اعلام کرد» یا ۲) «در حین اولین روز راهپیمایی اعلام کرد»

به‌ مسافت‌ یك‌ روز

«بعد از یک روز طی مسافت» یک روز راهپیمایی مسافتی است که مردم به صورت طبیعی در یک روز طی می‌کنند. ترجمه  جایگزین :«بعد از این که یونس یک روز راهپیمایی کرد»

به‌ ندا كردن‌ شروع‌ نمود و گفت‌

«او اعلام کرد» یا «او فریاد زد»

چهل روز

«۴۰ روز»

See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#translate-numbers)

Jonah 3:5

پلاس‌ پوشیدند

دلیلی که مردم نینوا پلاس پوشیدند را می‌توان به روشنی بیان کرد. ترجمه جایگزین: «لباسی[جامه‌ای] زبر بر تن کردند تا تاسف[پشیمانی] خود را از گناهشان نشان دهند»‌

از بزرگ‌ تا كوچك‌

«مهم‌ترین مردم تا کم اهمیت‌ترین آنها» یا «از جمله مهم‌ترین‌ها از میان مردم تا کم اهمیت‌ترین از میان آنها»

Jonah 3:6

اطّلاع‌

«یغام یونس»

از كرسی‌ خود برخاسته‌

«از تخت پادشاهی خود بلند شد» یا «در کنار تخت پادشاهی خود ایستاد» پادشاه، تخت سلطنت را برای نشان دادن فروتنی خود ترک کرد.

كرسی‌

تخت سلطنت صندلی است که پادشاه بر روی آن می نشیند و نشانه پادشاهی به شمار می‌رود.

Jonah 3:7

امر فرموده‌

«اعلانی[دستوری] رسمی مبنی بر آن فرستاد که» یا «قاصدین خود را فرستاد تا به مردم نینوا اعلام کنند»

اكابرش‌

اشخاص مهمی که به پادشاه در امور سلطنت کمک می‌کنند.

بهایم‌ و گاوان‌

این کلمات به دو نوع از حیوانات که انسان‌ها از آنها مراقبت می‌کنند، اشاره دارند. ترجمه جایگزین: «گاوها یا گوسفندان»

چیزی‌ نخورند و نچرند و آب‌ ننوشند

«نباید غذا یا آب بخورند.» دلیلی که نباید چیزی بخورند یا بنوشند را می‌توانید در ترجمه خود اضافه کنید: «تا نشان‌ دهند که به خاطر گناهان متاسف[پشیمان] هستند.»

Jonah 3:8

اطلاعات کلی:

این بخش ادامه گفته‌های پادشاه خطاب به مردم نینوا است.

[بگذار] هركس‌

«اجازه بده هر دو»

مردمان‌ و بهایم‌ به‌ پلاس‌ پوشیده‌ شوند

این عبارت را به صورت جمله معلوم نیز می‌توان نوشت. ترجمه جایگزین: «بگذار مردم و حیوانات پلاس بپوشند» یا «بگذار مردم خود و حیواناتشان را با پلاس بپوشانند»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-activepassive)

حیوان

کلمه «حیوان» به حیواناتی که به مردم تعلق داشتند، اشاره می‌کند.

نزد خدا بشدّت‌ استغاثه‌ نمایند

«عاجزانه از خدا تقاضا کنند» آن چه که از خدا تقاضا داشتند را می‌توان به روشنی توضیح داد. ترجمه جایگزین: «نزد خدا گریه و زاری کنید و از او رحمت بطلبید»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-explicit)

از ظلمی‌ كه‌ در دست‌ او است‌

این عبارت به معنی «خشونتی که او انجام می‌دهد»

Jonah 3:9

كیست‌ بداند

پادشاه از این پرسش بدیهی استفاده می کند تا مردم درباره چیزی که در مخیله شان نمی‌گنجد، تفکر کنند تا دیگر مرتکب گناه نشده و خدا آنها را هلاک نسازد. این را به صورت یک عبارت نیز می‌توان ترجمه کرد: «ما نمی دانیم» یا آن را می‌توان به حالت یک کلمه در قسمتی از جمله بعد قرار داد: «شاید»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-rquestion)

شاید خدا برگشته‌، پشیمان‌ شود

«ممکن است خدا تصمیم بگیرد کار دیگری انجام دهد» یا «ممکن است خدا کاری را که گفته بوده انجام خواهم داد، انجام ندهد»

تا هلاک نشویم

«تا نمیریم» در اینجا هلاک شدن معادل غرق شدن در دریاست .

Jonah 3:10

خدا اعمال‌ ایشان‌ را دید

خدا متوجه شد که آنها اعمال شریرانه را متوقف کردند .

از راه‌ زشت‌ خود بازگشت‌ نمودند

نویسنده  ترک گناه را همانند پشت کردن به چیزی تشبیه کرده است.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-metaphor)

آن گاه‌ خدا از بلایی‌ كه‌ گفته‌ بود كه‌ به‌ ایشان‌ برساند پشیمان‌ گردید

اینجا به نحوی در مورد این که خدا مجازات از قبل تعیین شده را اجرا نمی‌کند سخن گفته شده که گویی تصمیم خود را تغییر می‌دهد. ترجمه جایگزین: «خدا نظرش را درباره کیفری که برای آنها در نظر گرفته بود، تغییر داد» یا «خدا تصمیم گرفت مجازاتی را که قبلا گفته بود، انجام ندهد»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-explicit)

آن‌ را به عمل‌ نیاورد

آن کاری را که خدا می‌بایست انجام می‌داد، می‌توان به صورت واضح بیان کرد. ترجمه جایگزین: «او آنها را مجازات نکرد» یا «آنها را هلاک نساخت»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-explicit)

Jonah 4

نکات کلی یونس ۴

ساختار و قالب‌بندی

یونس روایت را ادامه می‌دهد، در حالی که کتاب به جایی می‌رسد که به نظر پایانی غیر معمولی دارد. این امر بر این  نکته تاکید دارد که این کتاب واقعا درباره یونس نیست. درواقع درباره خواست خدا است که به همه، چه یهودی و چه غیر یهودی با رحمت رفتار می‌کند.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tw/kt.html#mercy)

مفاهیم خاص در این باب

خشم یونس

فهم بین نبی و یهوه در اینجا بسیار حایز اهمیت است. یونس برای یهوه یک نبی محسوب می‌شد که می‌بایستی کلامش به حقیقت نایل می‌شد. اگر این پیشگویی‌ها محقق نمی‌شد، بر اساس قوانین تورات حکم مرگ را برای نبی در پی داشت. هنگامی که یونس به مردم نینوا اعلام کرد که پس از چهل روز هلاک خواهند شد، اطمینان داشت که این امر به طور حتم محقق خواهد شد، ولی وقتی خلاف آن واقع شد، یونس از خدا عصبانی شد، زیرا از مردم نینوا متنفر بود.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tw/kt.html#prophet and https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tw/kt.html#lawofmoses)

آرایه‌های ادبی مهم در این باب

پرسش‌های بدیهی

یونس همانند موارد  دیگر با مطرح کردن سوالات بدیهی خشم و عصبانیتش را از یهوه نشان می دهد.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-rquestion)

به موازات کوه سینا

یونس در آیه دوم یک سری از صفات و ویژگی‌ها را به خدا منتسب می‌کند. خواننده ‌یهودی این کتاب آن ویژگی‌ها را به عنوان شیوه سخن گفتن موسی با خدا در کوه سینا تشخیص می‌دهد.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-explicit)

مشکلات محتمل دیگر در ترجمه این باب

فیض خدا

هنگامی که یونس به بیرون شهر رفته بود، هوا بسیار گرم شد و خدا با مهربانی برای او از طریق یک گیاه آسایش فراهم ساخت. خدا سعی کرد از طریق یک شی به یونس درس‌هایی را بیاموزد. خیلی مهم است که این نکته برای خواننده کاملا روشن شود .

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tw/kt.html#grace)

Jonah 4:1

اطلاعات کلی

این صفحه تعمداً خالی گذاشته شده است.

Jonah 4:2

ای خداوند

کلمه «ای» بر استیصال یونس تاکید می‌کند.

آیا این‌ سخن‌ من‌ نبود، حینی‌ كه‌ در ولایت‌ خود بودم‌

یونس از این سوال بدیهی استفاده می‌کند تا عصبانیتش را نسبت به خدا نشان دهد. همچنین آن چه را در هنگام بازگشت به وطن می‌گوید، می‌توان واضح بیان کرد. ترجمه جایگزین: «وقتی من هنوز در وطن بودم، می‌دانستم که اگر به مردم نینوا هشدار دهم آنها توبه کرده و تو آنها را هلاک نمی‌سازی»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-rquestion and https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-explicit)

زیرا می‌دانستم‌ كه‌ تو خدای‌ كریم‌ و رحیم‌...از بلا پشیمان‌ می‌شوی‌؟

به همین دلیل یونس به جای نینوا به ترشیش رفت. او نمی‌خواست به نینوا برود و برای مردم موعظه کند، زیرا نمی‌خواست مردم از گناه روی برگردانند و نمی‌خواست خدا نسبت به آنها مهربان باشد.

كثیر احسان‌

اسم معنی «محبت» به عنوان فعل محبت کردن می‌توان استفاده کرد. ترجمه جایگزین: «همیشه می‌خواهد مردم را بدون وقفه محبت کند»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-abstractnouns)

از بلا پشیمان‌ می‌شوی‌

خدا بر گنهکاران بلا نازل می‌کند تا آنها را کیفر دهد، ولی اگر از گناهانشان توبه کنند، ایشان را بخشیده و مجازات نمی‌کند. این اطلاعات ضمنی را می‌توان به روشنی بیان کرد. ترجمه جایگزین: «تو مردم را می‌بخشی و بر انها بلا نازل نمی‌کنی»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-explicit)

Jonah 4:3

جانم‌ را از من‌ بگیر

بهتر است روشن شود که چرا یونس مایل بود بمیرد. ترجمه جایگزین: «از آن جایی که تو به قولت برای نابودی نینوا عمل نکردی، پس بگذار من بمیرم»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-explicit)

زیرا كه‌ مردن‌ از زنده‌ ماندن‌ برای‌ من‌ بهتر است‌

«من ترجیح می‌دهم بمیرم تا زنده باشم» یا «چون می‌خواهم بمیرم، پس نمی‌خواهم زنده بمانم»

Jonah 4:4

آیا صواب‌ است‌ كه‌ خشمناك‌ شوی‌؟

خدا از این سوالات بدیهی استفاده می‌کند تا یونس را به خاطر غضبش مورد نکوهش قرار دهد، چرا که در مورد چیزی عصبانی شده بود که بی‌مورد بود. ترجمه جایگزین: «خشم تو صحیح نیست»

Jonah 4:5

از شهر بیرون رفته

شهر نینوا را ترک کرد»

بر شهر چه واقع خواهد شد

«برای شهر چه اتفاقی خواهد افتاد.» یونس می‌خواست بداند که آیا خدا شهر را منهدم خواهد کرد یا نه.

Jonah 4:6

بر بالای سر یونس نمو داد تا بر سر وی سایه بیافکند

«بالای سر یونس به منظور سایه»

از حزنش‌ آسایش‌ دهد

«یونس را از گرمای خورشید محافظت کند»

Jonah 4:7

خدا كِرْمی‌ پیدا كرد

«خدا کِرْمی را فرستاد»

كدو را زد

«آن کِرْم گیاه را جوید»

خشك‌ شد

گیاه خشکید و از بین رفت. ترجمه جایگزین: «گیاه مُرد»

Jonah 4:8

خدا باد شرقی‌ گرم‌ وزانید

خدا دستور داد بادی سوزان از شرق بر یونس بوزد. اگر منظور از باد یک نسیم خنک یا باد سرد باشد، شما می‌توانید آن را در ذهن خود بپرورید. ترجمه جایگزین: «خدا بادی بسیار گرم و سوزان را از شرق برای یونس فرستاد»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-explicit)

آفتاب‌...تابید

«خورشید سوزان بود»

بر سر یونُس‌

یونس گرما را بیشتر از ناحیه سرش حس کرد. ترجمه جایگزین: «بر یونس»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-synecdoche)

او بی‌حال شد

«بسیار ضعیف شد» یا «نیرویش را از دست داد»

برای من مردن از زنده ماندن بهتر است

«من مردن را به زنده ماندن ترجیح می دهم» یا «چون می‌خواهم بمیرم، تمایلی به زنده ماندن ندارم» ببینید این قسمت را در یونس ۴: ۳ چطور ترجمه کرده‌اید.

Jonah 4:9

آیا صواب‌ است‌ كه‌ به‌ جهت‌ كدو غضبناك‌ شوی‌؟

خدا یونس را به دلیل عصبانیتش به چالش می‌کشد، چرا که او هنوز می‌خواست خدا مردم نینوا را هلاک کند و از خشکیدن گیاه نیز ناراضی بود. ترجمه جایگزین: «عصبانیت تو به خاطر خشکیدن آن گیاه، معقول نیست»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-rquestion)

آیا صواب‌ است‌ كه‌ به‌ جهت‌ كدو غضبناك‌ شوی‌؟

اطلاعات تلویحی را می‌توان واضح بیان کرد. ترجمه جایگزین: «تو باید نسبت به مرگ مردم نینوا بیشتر از خشکیدن یک گیاه نگران باشی»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-explicit)

صواب‌ است‌ كه‌ تا به‌ مرگ‌ غضبناك‌ شوم‌

«عصبانیت من کاملاً به جاست. حال من تا سر حد مرگ خشمگینم!»

Jonah 4:10

خداوند گفت‌

بهتر است بگوییم خداوند[یهوه] با یونس سخن گفت. ترجمه جایگزین: «خداوند[یهوه] به یونس گفت»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-explicit)

Jonah 4:11

آیا دل‌ من‌ به‌ جهت‌ نینوا شهر بزرگ‌ نسوزد ...نیز بهایم‌ بسیار؟

خدا از این سوال استفاده می کند تا بر لطف و شفقتش به مردم نینوا تاکید کند. ترجمه جایگزین: «مطمئنا باید بر نینوا، آن شهر بزرگ شفقت کنم...چهارپایان»

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#figs-rquestion)

در آن‌ بیشتر از...می‌باشند

این عبارت را می‌توان در ابتدای جمله جدید نیز آورد . ترجمه جایگزین :«آنجا بیشتر از... می باشند » یا «بیشتر از... می باشد »

صد و بیست‌ هزار

۱۲۰۰۰۰ تن

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#translate-numbers)

در میان‌ راست‌ و چپ‌ تشخیص‌ نتوانند داد

این عبارت ممکن است روشی برای گفتن جمله «آنها تفاوت بین درست و نادرست را تشخیص نمی‌دهند» باشد.

نیز بهایم‌ بسیار

نویسنده به ژرفای توبه اهالی نینوا به این منظور اشاره می‌کند که یهوه به الحاق حیوانات نیز در عمل توبه توجه کرده است.

(See: https://read.bibletranslationtools.org/u/WA-Catalog/*_tm/translate.html#writing-background)